Besprekingen
Besprekingen
479
robinson, a. h., r. d. sale, Elements of Cartography. 3e druk. John Wiley Sons, Ltd.,
London, New York 1969. 24 X 19 cm, 415 pp. Prijs 97/—. Er verscheen ook een goedkopere
uitgave voor 60/
Deze derde uitgebreide en omgewerkte druk van robinson's werk is nog steeds een der best
leesbare en aantrekkelijkste inleidingen tot het ontwerpen vrn kleinschalige kaarten. Want het
boek blijft in wezen een handleiding voor het maken van kaarten in geografische en andere
publikaties (vgl. bespreking Prof. pannekoek, T.A.G. 1955). Het accent is in de derde editie
verschoven van het gebruik van tekenmaterialen, belettering etc. naar de 'graphicacy', naar de
mogelijkheden en beperkingen van de grafische communicatie. Er is meer nadruk gelegd op
het in Symbolen omzetten van de gegevens, en er lijkt enig materiaal van bertin in verwerkt te
zijn.
robinson wordt niet meegesleept door de snelle, door automatisering bepaalde, ontwikke-
lingen in de kartografie, maar blijft zieh bepalen tot de 'conceptual planning' van de kaart.
Nieuwe informatieverwerkende technieken worden wel aangestipt, zoals het tekenen van pro-
jekties door Computers, automatische interpolatie en gebruik van data banks. Het hoofdstuk
over generalisatie is sterk uitgebreid, onder andere met een bespreking van töpfer's Auswahl
gesetz. Dit is echter te summier gebeurd om nuttig te kunnen zijn. De generalisatie wordt over-
zichtelijk in vier bewerkingen verdeeld: simplificatie, symbolisatie, klassificering en induetie.
Deze worden weer door vier andere machten bei'nvloed, namelijk door het doel en de schaal
van de kaart, de grafische communicatiemogelijkheden en de kwaliteit van de gegevens. De
overdrijving wordt nauwelijks genoemd, en gemist worden de duidelijke schema's zoals bij-
voorbeeld die van imhof.
Een nieuw hoofdstuk is gewijd aan luchtfoto's. Het is een inleiding in de mogelijkheden die ze
bieden tot interpretatie en tot korrektie van bestaande kaarten. Het hoofdstuk over de kon-
struktie van projekties is verhuisd naar de appendix - veelzeggend voor de vermindering van
aandacht die dit onderwerp tegenwoordig krijgt. Er is nog een kort uittreksel opgenomen van
de voordracht die robinson in 1967 in Amsterdam hield over de psychologische aspekten van
kleur in de kartografie. Wat jammer, dat er hieruit geen voorbeelden in kleur zijn afgedrukt.
Bij de nieuwe reproduktietechnieken worden genoemd: de xerografie en nieuwe films voor het
maken van kleurenproeven. De hoofdstukken zijn overzichtelijker doordat er steeds een
inhoudsopgave aan vooraf gaat. Besloten wordt met een goede, bijgewerkte bibliografie.
F. j. o. JR.
zögner, L., Die Kartenabteilung einer wissenschaftlichen UniversalbibliothekKartensammlung
und Kartendokumentation, 5.
Bundesforschungsanstalt für Landeskunde und Raumordnung, Bad Godesberg 1969.
67 pp., 7 ill. Prijs DM 7.85.
Deze publikatie kwam tot stand als een zgn. Assessor-werkstuk op de Bibliotheekschool te
Köln. Hij handelt vnl. over de dienstverleningen aan de gebruiker van de kaartenverzameling.
Voor de supporters van kaarten en van de kaartencollecties een erg interessant werkje, dat hen
vaak aanleiding tot een weer-woord zal geven. Voor de bibliotheekambtenaar een nauwelijks
opvallende publikatie waarin een voor hem ondergeschikt onderdeel van het bibliotheekwezen
behandeld wordt. Er wordt in het werkstuk van zögner o.a. vastgesteld waaruit de outillage
van een Kaartenleeszaal dient te bestaanwelke naslagwerken er opgesteld behoren te worden
en welke kaartenseries er tenminste in ondergebracht moeten worden. Problemen van lees-
tafels, reproduktieapparatuur, het al of niet uitlenen, etc. krijgen uitvoerige aandacht. De
auteur heeft verscheidene grote bibliotheken en hun kaartenzaal in zijn beschouwingen be-
trokken, o.a. die van de U.B. Amsterdam.
Een probleem, en wel een zeer belangrijk, wordt niet in deze Studie behandeld: het personeel,
kwalitatief en kwantitatief. Immers, met ruimte en goede outillage is er nog geen dienst-
verlening aan het publiek geschapen.
C.K.
K.N.A.G. Geografisch Tiidschrift IV (1970) Nr. 5