Kartografie
Documentatie in de kartografie
Een kort overzicht van de hulpmiddelen voor documentatie van kaarten en at
lassen werd gepubliceerd door Koeman en Sijmons in het Geografisch Tijdschrift
(1969, nr 1, pp. 83-86) onder de titel: Documentatie moderne kaarten en atlassen.
Een behandeling van het onderwerp documentatie in meer uitgebreide zin (nl.
niet alleen over kaarten en atlassen maar ook over literatuur betreffende karto
grafie) zal in het onderstaande artikel gegeven worden. De bedoeling van dit
artikel is om Studenten in de kartografie bekend te maken met de functie van de
documentatie bij wetenschappelijk onderzoek en bij de produktie van kaarten.
De functie van de documentatie komt tot gelding wanneer men een wetenschap
pelijk karakter aan het bestuderen van een onderwerp wil geven of wanneer men
op wetenschappelijke wijze te werk wil gaan bij het redigeren van kaarten of
atlassen. Zonder die documentatie bereikt men meestal niet dat niveau van de
Studie of van het werk waarvoor het predicaat wetenschappelijk gegeven wordt.
We zullen in het verband van dit artikel onder documentatie verstaan het ver-
zamelen van informatie over het onderwerp van onze Studie of van ons werkstuk.
Die informatie is in de regel door anderen verstrekt, lang of kort geleden, en
meestal in de vorm van boeken, van tijdschriftartikelen of op een andere manier
vastgelegd.
Ten einde te voorkomen dat onze kennis van het onderhavige onderwerp onvol-
ledig blijft, dienen we naast datgene wat we uit eigen ervaring reeds weten ook op
de hoogte te zijn van wat anderen, lang of kort geleden, over dat onderwerp mee-
gedeeld hebben. Alvorens zelf tot mededeling in gedrukte vorm van datgene wat
we uitgedacht of gemaakt hebben over te gaan dienen we onze gedachten of ons
werkstuk te toetsen aan datgene wat anderen vöör ons reeds gedaan hebben.
Blijkt daarbij, dat datgene wat wij gedacht of geschapen hebben reeds eerder op
dezelfde wijze door anderen uitgedacht of gemaakt is, dan kunnen we beter van
een mededeling afzien want deze zou de hoeveelheid drukwerk doen toenemen
zonder de wetenschap te vermeerderen.
Een van de criteria: wetenschappelijk of onwetenschappelijk ligt dus op het ge-
gebied van de originaliteit. Een wetenschappelijk werk dient altijd een element
van oorspronkelijkheid in zieh te hebben. Heiaas wordt er vrij veel gepubliceerd,
uitgedacht of gemaakt wat anderen ook reeds gepubliceerd, uitgedacht of gemaakt
hebben. Ook uitvindingen worden soms meer dan een keer gedaan. Dit is niet
verwonderlijk wanneer men bedenkt dat men met het verstrijken der jaren steeds
meer vergeet van wat er in de loop der jaren op het betreffende vakgebied gepres-
teerd is. Aangezien een moderne onderzoeker vaak tegen de moeite van het raad-
plegen van veel oude literatuur opziet, en daarbij nog veronderstelt dat wat vöör
30 of 50 jaar gepubliceerd is a priori niet meer van waarde is, wordt er vandaag de
dag veel werk verzet dat eigenlijk dubbel of meervoudig werk is. Indien men de
tijd, benodigd voor het componeren, besteed had aan literatuuronderzoek was
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift V (1971) Nr. 1 83
C. KOEMAN
A. INLEIDING
