mmm
■R
wetenschap zoals bij ons gebruikelijk is bij de samenstelling van rapporten voor de internationale
congressen.
De presentatie van de artikelen biedt voor ons de mogelijkheid om de omvang van de russische
literatuur met die uit de westerse landen te vergelijken. Daar dit steeds moderne literatuur is, vormt
deze reeks een nuttig hulpmateriaal bij de documentatie op vele gebieden van de kartografie. De
redactie van deze, becommentarieerde, bibliografie van de kartografie wisselt van deel tot deel.
Hoofdredacteur van deel 4 (1969) is Prof. dr. K.A. Salichtchev, die tevens een belangrijk aandeel
heeft gehad in de redactie van de drie voorafgaande delen. Deze reeks zij hiermee aanbevolen voor
instituutsbibliotheken. De omvang van elk deeltje is ca 160 blz. De prijs 1 2 Roebel. Zoals
gewoonlijk bij kartografische publicaties is de oplage klein: 500 600 exemplaren.
C.K.
Heissler, V. G. Hake, Kartographie I. Kartenaufnahme, Netzentwürfe, Gestaltungsmerkmale,
topographische Karten. 4. Auflage. Sammlung Göschen, Band 30/30a/30b. Walter de Gruyter
Co., Berlin 1970. 15,5 x 10,5 cm, 233 S., 117 Abb., 8 Anl. Preis DM 7,80.
Hake, G., Kartographie II. Thematische Karten, Atlanten, kartenverwandte Darstellungen, Karten
technik, Kartenauswertung. Sammlung Göschen, Band 1245/1245a/1245b. Walter de Gruyter
Co., Berlin 1970. 15,5 x 10,5 cm, 202 S., 84 Abb., 11 Anl. Preis DM 7,80.
Het bekende bandje Kartographie van wijlen Prof. dr. Viktor Heissler uit de Sammlung Göschen
reeks, laatste uitgave 1962 werd besproken in 'Kartografie', no. 19, 1963. Nu, in 1970, is de stof
uit zijn huid gebarsten en vult twee deeltjes, hetgeen in de lijn der verwachtingen lag. Immers
kartografie laat zieh met zijn vele raakvlakken slechts door veel weg te laten in een bandje van de
Sammlung Göschen persen. Het nieuwe eerste deel komt in grote trekken overeen met de inhoud
van de oude uitgave, hoewel het geheel omgewerkt en gemoderniseerd is. De thematische karto
grafie en de reproduktietechniek zijn naar het tweede deel verhuisd; Prof. Hake heeft er een geheel
nieuwe en uitgebreide vorm aan gegeven. Het oude hoofdstuk 'Karteninhalt' werd door Hake
algemener opgezet, waardoor een betere aansluiting met het nieuwe tweede deel verkregen werd. In
het eerste deel zijn bijv. de hoofdstukken over ambtelijke topografische kaarten aanzienlijk
uitgebreid. Het door Hake nieuw geschreven tweede deel geeft een voortreffelijke samenvatting en
kaartanalyse. Er bleek zelfs nog ruimte voor de historische kartografie over te Schieten. De
hoofdstukken over de thematische kartografie zijn nog volgens de klassieke leermethode van
Imhof, Arnberger, Meynen opgezet, waarbij in ruime mate van afbeeldingen gebruik gemaakt werd.
Deze nieuwe uitgave gaat verder dan het oorspronkelijke doel van het boekje: het is niet meer
uitsluitend voor de introduktie van het vak bij de leek of leerling maar kan ook van nut zijn als
naslagwerkje bij de Studie van de kartografie. Het verschijnen van een tweede deel, grotendeels
gewijd aan thematische kartografie en kaartreproduktietechniek weerspiegelt de tendens van de
ontwikkeling der kartografie als wetenschap gedurende de afgelopen tien jaren. Deze nieuwe
uitgave zal met grote instemming door de vakgenoten ontvangen worden.
C.K.
Hodgkiss, A.C., Maps for Books and Theses. David Charles Ltd., Newton Abbott 1970. 22 x 14
cm, 267 pp., fign en foto's. Prijs 55 sh.
Dit boek is geschreven als een gids voor het maken van thematische kaarten die als illustraties
moeten dienen voor boeken en scripties. Het is bedoeld voor auteurs en Studenten die het zonder
de hulp van kartografen moeten stellen en zelf de kaarten die bij hun manuscript hören moeten
vervaardigen. De nadruk wordt gelegd op de vereiste verkleining van de illustraties, het aanpassen
van de tekening aan het gekozen reproduktieproces en het optimaal benutten van de voor de kaart
beschikbare ruimte.
Het boek is overzichtelijk geschreven, doch vaak te algemeen gehouden. Men mist bijvoorbeeld
bij opmerkingen als 'door veel kaartillustraties wordt het boek duur' feitelijke informatie over de
kostenstijging voor de uitgave door gebruik van speciale cliche's of kleurplaten etc.
Een aantal verouderde technieken zoals het aanbrengen van stippen en het werken met een
arceerlineaal of reduetiepasser worden nog behandeld. (Te) veel ruimte wordt besteed aan schaal-
verandering en beschrifting. Als voordeel van met de hand aangebracht kaartschrift wordt in de
eerste plaats tijdwinst genoemd! Hier blijkt een discrepantie in het boek: enerzijds wil het de leek
op weg helpen, anderzijds worden er technieken in behandeld die de leek alleen met veel moeite
kan leren beheersen. Er ontbreekt bijvoorbeeld een Schema van de trekrichting voor de verschil-
lende letters. Het graveren wordt niet behandeld omdat het te duur is - wel echter allerlei
280
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift V (1971) Nr. 3
