Waar ligt het Acarai gebergte?
Blijkens de West Indische Encyclopedie, komt de naam Sierra do Acaray reeds voor
bij A.H. Brice, Carte physique et politique de l'Amerique meridionale, Paris 1821. De
juiste ligging van dit gebergte echter vormt een probleem, waaraan tot nu toe onvol-
doende aandacht wordt geschonken. De strekking van dit artikel is dan ook een poging
om de lokatie van het Acarai gebergte naar feitelijke gegevens definitief vast te stellen.
Vanwege het feit, dat nog niet zo heel lang geleden vooral de lengte-bepalingen uit
hemellichamen minder nauwkeurig waren, als gevolg van gebrekkige apparatuur voor
tijdsbepalingen, is het niet aanbevelenswaardig de lokatie van het Acarai gebergte aan
de hand van de vermelde W.L. ten opzichte van Parijs, Tenerife of Greenwich uit oude
kaarten af te leiden. Een betere benadering voor de vastlegging der lokatie van dit
gebergte is de ligging t.o.v. bekende rivieren.
Op de kaart (1841) van Robert H. Schomburgk - van wie wordt aangenomen dat
hij de eerste ontdekkingsreiziger in dit gebied geweest is - ontspringen zowel de
Essequibo als de Corantijn (of Curitani) op de N.O. flank van de Sierra Acarai en wel
op een berg door hem aangeduid als de Quanguiwai of Mountain of the Sun. („auf
einem und dem selben Gebirgzüge) (Beschreibung von Britisch Guiana, 1841, p. 16).
V66r Schomburgk schijnen overigens ook anderen tot dit gebied doorgedrongen te
zijn. J.W. IJzerman (T.K.N.A.G. 1911 dl XXVIII) vond het in Algemeen Rijksarchief in
Den Haag een in kleuren getekend kaartje van de Corantijn, waarbij twee ongedag-
tekende geschriften gevoegd zijn. (Inventaris Leupe, Suppl. 589 en 576). Het kaartje
was van een zekere Salomon Herman Sanders (bergdirekteur) die in 1720 in opdracht
van Gouverneur Johan (Jean) Coetier (1718-1790) een verkenningstocht moest maken
naar het brongebied van de Corantijn. Op een exemplaar van bovengenoemd geschrift
Staat terzijde een aantekening waaruit het volgende wordt genomen.
„N.Ben loopt de rivier van Essequebo boven over de source of oorsprong van
de Corantijn längs die groote gebergtens, zoo moeten want de rivier
Corantijn heeft zijn oorsprong boven uyt de Essequebo Ware het niet, dat deze
Sanders als een 'verkeerden goudtsoecker' en bedrieger gebrandmerkt de mist van de
historie is ingegaan, zijn kaartje zou beter gewaardeerd zijn geworden en de grenskwes- 1
tie 'Corantijn' hebben voorkomen.
Vanuit de Essequibo steekt dezelfde Schomburgk in 1843 deze berg over en komt
zo in de N.Westelijke bronkreek van de Rio Cafuini, een zijtak van de Trombetas-rivier. n i
welke in de Amazone uitmondt (zie bijgevoegd kaartje). Zijn tocht vervolgend over j
Braziliaans grondgebied bereikt hij via de Rio Anamoe en een Indiaans voetpad de
Aramatau en de Koetari.
Aan het eind van deze vreemdsoortige expeditie verklaarde Schomburgk de oor-
sprong van de Corantijn 100 mijl 190 km) oostelijker bevonden te hebben, dan hij J
in 1841 in kaart had gebracht. Hierdoor zou het Acarai gebergte slechts als brongebied
van de Essequibo kunnen worden aangemerkt.
In 1872 neemt Barrington Brown (Brown and Sawkins, Reports) vanuit de Boven-
Essequibo het Acarai gebergte waar en merkt op: „The Sierra Acarai ränge, which
'86 K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift VI (1972) Nr. 2
J.B.CH. WEKKER*
