Bij de agrarische ontginning is de bodemkartering zeer belangrijk. Een grootschalig
bodemkarteringsprogramma van het gehele agrarisch bruikbare gebied zou in 1967
gereed zijn. Kleinschalige bodemkaarten, o.a. op de schaal 1:2.500.000 zijn reeds veel
langer voorhanden.14 Ten behoeve van de regionalisatie voor de landbouw wordt er
ook een landschapskaart (landsjaftnaja karta) vervaardigd op de schaal 1:1 miljoen, die
voor 1980 geheel gereed moet zijn. Op de schaal 1:2,5 miljoen bestaat deze kaart
reeds.
Na het 20ste Partijkongres was er een sterke toename van de publikatie van atlassen
en kaarten van de samenstellende delen van de USSR20. Deze produkten, de eerste die
het Westen na lange tijd weer bereiken, blijken gekenmerkt door twee faktoren: een
homogene kartografische uitvoering en het verschijnsel komplexe atlassen.
De homogene kartografische uitvoering is een gevolg van de centralistische leiding.
De politieke organisatie van de USSR is zodanig, dat het mogelijk is om gebruik te
maken van alle wetenschappelijke instellingen in het land die in Staat zijn te helpen bij
het tekenen van kaarten of met het oplossen van de daarmee samenhangende
Problemen. Het organiseren van de arbeid naar dit patroon - het bij elkaar brengen
van een groot aantal wetenschappelijke en technische diensten om een enkele
onderneming te voltooien is standaardgebruik geworden in de USSR bij de
voorbereiding van gei'ntegreerde atlassen.13 Kenmerkend is ook de binding aan
tekenvoorschriften en de normalisering van de kaartelementen, vastgesteld na tests
over de leesbaarheid van Signaturen en Symbolen, uitgevoerd o.l.v. Salisjtsjef, Preobra-
zjenskij en anderen op het TsNIIGAiK.5
Bovendien wordt door het bestaan van een beperkt aantal kartografische fabrieken
onder centrale leiding een grote overeenkomst in de uitvoering mogelijk.2 Althans in
theorie, want de meeste industrieen in de periferie van het land zijn minder toegerust.
Salisj tsjef zegt: „Von Interesse dürfte noch die Feststellung sein, dasz der Atlas des
Gebiets Irkutsk in einer etwas abseitigen Druckerei gedruckt wurde, woraus sich in
gewissen Umfange erklärt dasz einzelne Karten in den Farben etwas zu matt wir
ken." 15 Hetzelfde geldt volgens hem voor de schoolatlassen van de gebieden Dages
tan en Stavropol.
De term 'komplexe atlassen' is door Salisj tsjef ingevoerd. Hij bedoelt er atlassen
mee die reeksen van kaarten geven van verschillende inhoud, die samen een volledige
karakteristiek geven van een groep van verschijnselen die een bestaande eenheid, een
regio, vormt, en daarnaast ook hun samenhang en wederzijdse bei'nvloeding laat
uitkomen.
Het tweede programma tot kompilatie van regionale atlassen komt in 1958 van de
grond met de publikatie van de Atlas Beloroeskaj SSR (Atlas van de Witrussische SSR
In 1959 krijgt dit program nog een extra impuls door het 21ste Partijkongres, dat de
nadruk legt op een juiste lokatie van de produktieve krachten. De industrie dient zo
dicht mogelijk bij de vindplaats van de grond- of brandstoffen gelokaliseerd te worden;
de unierepublieken of regio's moeten zieh specialiseren op die takken van de ekonomie
waarvoor de gunstigste natuurlijke en ekonomische voorwaarden aanwezig zijn. Om die
voorwaarden te leren kennen zijn er komplexe atlassen nodig.
Van 1959 tot 1964 verschijnen de volgende regionale atlassen: Atlas Armjanskoj
K.N.A.G. Geograßsch Tijdschrift VI (1972) Nr. 4 393
REGIONALE ATLASSEN
