79
USSR, Frankrijk of Oostenrijk, noch stadsatlassen zoals
de Atlas of London of de Atlas de Paris et de la Region
parisienne, noch regionale thematische atlassen, zoals
de landbouw- en de klimaatatlas van de Oekra'ine.
Dit heeft tot gevolg dat men bijv. de helft van de atlassen
die de laatste 15 jaar in 'Kartografie' aangekondigd zijn,
bij Alexander niet kan vinden.
Möge het dus geen uitputtende opsomming zijn, het werk
is toch door het vele materiaal dat het wel biedt, bijzonder
nuttig, en daarom dient het in iedere kaartbibliotheek
aanwezig te zijn. Niet alleen om na te gaan of er bepaalde
atlassen überhaupt bestaan en te zien waar men ze kan
bestellen, maar ook om de productie van uitgevers,
auteurs of taalgebieden te vergelijken en de ontwikkelin-
gen daarbij van jaar tot jaar na te gaan. En zeker om een
idee te krijgen van de aard en de omvang van de atlassen-
productie op de wereld een productie die, blijkens
dit boek, in de orde ligt van tenminste 5 verschillende
atlassen per week.
F. J. O.
Meynen, Emil, Die Titelaufnahme von Karten. Karten
sammlung und Kartendokumentation. Nr 8. Bundes
forschungsanstalt für Landeskunde und Raumordnung.
Selbstverlag. Bonn-Bad Godesberg 1970. 53 pp. Prijs
DM 4.30.
In nummer 8 van deze Serie bespreekt Meynen de regels
voor het katalogiseren van kaarten, bezien vanuit
internationaal standpunt. Dit nummer bestaat uit een
inleiding, hoofdstukken over de materiele gedaante van
kaarten en de nomenclatuur van kaartsoorten. Het
behandelt de titelbeschrijving, de regels voor het katalo
giseren van de kaartinhoud en de aanwijzingen voor de
bibliografische behandeling van kaarten in boeken en
rapporten. Aan het eind vinden we een nuttige biblio-
grafie en een körte samenvatting in het Engels. Als
aanhangsel is een groot aantal voorbeelden van katalo-
giseringen gegeven, inclusief de inrichting van de werk
formulieren, de gedrukte kataloguskaartjes of de gepu-
bliceerde katalogus in boekvorm. Tekst en voorbeelden
beslaan elk het halve aantal pagina's.
Zoals bij vorige nummers in deze reeks is in dit nummer
ook weer een samenvatting gegeven van gedachten en
werkmethoden zoals die op het ogenblik besproken
worden in bibliotheken met kaartenverzamelingen en in
kaartenbibliotheken in het algemeen. Bezien vanuit
dat oogpunt vormt dit nummer een nuttige bijdrage
tot de op praktische ervaring berustende discussie over
de meest aanbevelenswaardige regels voor de toekomst.
HUGO STIBBE
Oxford Regional Economic Atlas of Western Europe.
Door het Cartographic Department van de Clarendon
Press, met hulp van K. M. Clayton en I. B. F. Kor-
moss. Oxford University Press, London 1971. 26 x
19 cm, 160 pp., waarvan 96 met kaarten in kleur en
42 pp. index. Prijs £3.75; voor de paperback-uitvoering
£2.25.
De term Western Europe is een Understatement; alle
niet-communistische landen van Europa worden in deze
atlas behandeld. Geheel metrisch, met duidelijke bron-
opgave, een specialist als Prof. Kormoss uit Brügge om
de statistische gegevens uit de verschillende staten met
elkaar vergelijkbaar te maken, en met een traditie van
bijna 20 jaar in het produceren van economische atlassen,
lijken er de nodige bouwstenen aangedragen voor een
uitstekend werkstuk.
Bekijken we de atlas, dan blijkt hij uiteen te Valien in
drie delen stadskaarten, geografische overzichtskaarten
en economische kaarten van Europa. De 30 stads
kaarten, alle op schaal 1 400.000 en met een uniforme
legenda, geven het grondgebruik aan van de belangrijkste
westeuropese Steden en conurbaties. Die uniforme aanpak
maakt een vergelijking mogelijk van de functionele
opbouw der Steden.
De sectie geografische overzichtskaarten op schaal
1:6, 1 4 of 1 2 miljoen, beslaat 30 pp. De uitvoering
van de kaarten doet denken aan die van de ONC-
luchtvaartkaarten, met de opvallende geel gekleurde
stadsgebieden. De hoogtevoorstelling is hier aangegeven
door middel van hoogtetinten, die duidelijk met elkaar
contrasteren, en toch het lezen van het schrift niet bemoei-
lijken. Daar is trouwens heel wat voor nodig, want de
plaatsnamen zijn in een vrij vette letter gezet (de Mono
type Universe Bold en Medium) die, doordat hij in een
niet geheel dekkende inkt gedrukt is, toch geen zwartsluier
over de kaart geeft. Een legenda voor de plaatssymbolen
en bijbehorende corpsgroottes ontbreekt.
De sectie economische kaarten (54 pp.) begint met een
aantal fysische kaarten, om de achtergrond te tonen
tegen welke de economische Processen zieh afspelen.
De uitvoering van de kaarten is nogal ongelijkmatig
een aantal is onvoldoende gegeneraliseerd, zoals de
hoogtekaarten en de landbouwkaarten waarbij de grond-
gebruikskaart door een registerfout bovendien onleesbaar
is. De kaarten van de bevolkingsspreiding waar veel
moeite en tekenwerk aan moet zijn besteed, komen
niet helemaal uit de verf; zij willen zowel de huidige
spreiding als het groeitempo van de bevolking aangeven;
de uitvoering, met stippen en kubusjes in verschillende
kleuren met een sterk uiteenlopend visueel gewicht
maakt het geheel echter moeilijk te interpreteren. Het
onjuiste gebruik van de kleuren geldt ook voor de
choropleeth-kaart van de melkproductie; een oplopende
schaal van lichtblauw-lichtgroen-lichtrood-donkergroen-
donkerrood-donkerblauw is geen gelukkige keuze. Er
staan vele goede kaarten tegenover de kaarten van
de visserij, economische geologie en kerncentrales zijn
weer zeer duidelijk uitgevoerd daarna loopt het peil
weer iets terug doordat op de volgende kaarten de
Symbolen teveel over elkaar geplaatst zijn en daardoor
moeilijk naar grootte te schatten, en doordat er vaak
te weinig namen de ligging der objecten in de kaart
verduidelijken. De actualisering is goed. Alleen is het
onduidelijk waarom op de Wegenkaart de toestand van
de wegen uit het jaar 1966 is weergegeven met behulp
van Cartactual, dat als bron wordt opgegeven, moet de
actualisering niet moeilijk geweest zijn; de vele auto-
tunnels die sedert 1966 klaar gekomen zijn, vormen
zeker ook een belangrijke informatie voor deze kaart.
In het algemeen kunnen we een uitstekende keuze en
kundige behandeling van de thema's stellen tegenover
een vaak onbevredigende visuele weergave, die er zeker
op zou winnen, wanneer de kaarten op grotere schaal
gebracht zouden worden bijv. door weglaten van de
geografische overzichtskaarten. Als een economische
atlas van de Euromarkt in zijn geplande uitbreiding,
is het tijdstip van uitgifte van deze atlas, aan de voor-
avond van de eenwording, zeker goed gekozen.
F. J. O.
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift VII (1973) Nr. 1
