grafie van de koninklijke Marine buiten be-
schouwing gelaten. Deze zal t.z.t. in een aparte
publicatie worden besproken.
Bij de Topografische Dienst in Delft worden
thans voorzichtig de eerste stappen op het päd
der automatisering in de kartografie gezet.
De overheid heeft fondsen beschikbaar gesteld
voor de aanschaffing van een orthofotoscoop,
een digitizer en een tekenautomaat.
Zoals bekend wordt een groot deel van ons land
gekaarteerd door de Topografische Dienst met
behulp van ontschrankte luchtfoto's n.l. het
overwegend vlakke deel. De meer heuvelachtige
terreinen en de grotere Steden worden in kaart
gebracht door middel van stereokaartering.
Door gebruikmaking van een orthofotoprojec-
tor, aangebouwd aan een Wild-A8 stereo-
kaarteer-apparaat, is het thans mogelijk zo
handgravure omgezet in lijnenkaarten 1:12.500.
Deze worden dan vergroot tot 110.000 en in
offset gedrukt. Er wordt thans gezocht naar
mogelijkheden om deze manuele gravure te
vervangen door automatisch graveren en om de
verzamelde informatie nog gedeeltelijk te ge-
bruiken bij de vervaardiging van de kaarten op
de schalen 1:25.000 en 1:50.000.
In nauwe samenwerking met het International
Training Centre for Aerial Survey and Earth
Sciences in Enschede is met de aldaar be-
schikbare Gradicon-digitizer (zie flg. 97) een
proefneming uitgevoerd in het digitaliseren van
fotokaarten. Daarbij wordt dan de "cursor" van
het Gradicon-apparaat op het fotobeeld gevoerd
längs de elementen die men later in de lijnen-
kaart wil hebben.
Bij de proef is gewerkt op fotokaarten op de
schalen 1:6250 (vergroting van de oorspronke-
nodig het gehele land af te beeiden op nauw-
keurige, ontschrankte c.q. differentieel ont
schrankte luchtfoto's.
Deze fotobeeiden, samengevoegd tot fotomon-
tages op de schaal 1:12.500 (in feite: foto
kaarten), worden fotografisch overgebracht op
graveermateriaal en daarna door middel van
lijke fotokaart 1:12.500 om hiermee nauw-
keuriger te kunnen werken) en 112.500. Bewerkt
is een gebied met een voor ons land gemiddelde
dichtheid aan topografische details.
Uit het resultaat bleek dat het digitaliseren
van een geheel blad (621/2 km2 terrein) inclusief
het verbeteren van de fouten kost
224
Fig. 7. Gradicon digitizer.
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift VIII (1974) Nr. 3
