m.n. geld en kennis. Hierbij wordt er van
uitgegaan dat er zo weinig mogelijk locale
belangen geschaad worden. De vrees van kaart-
beheerders voor een geautomatiseerd, centraal
systeem wordt voor het grootste deel weg-
genomen omdat men d.m.v. een Computer
gemaakte fiches en catalogi naar wens kan
uitslaan met verschillende onderwerpen als
hoofdingang, verschillende formaten en ver
schillende secundaire gegevens. In principe
kan men ieder locaal gegeven inbrengen, maar
het lijkt verstandiger deze locale belangen
locaal te laten betalen. Het behoort wel tot
de normale (gratis) mogelijkheden om b.v.
een eigen systematische indeling voor de kaar-
ten van een bepaalde verzameling op te nemen.
Meer uitgewerkt werden de doelstellingen en
aanpak beschreven in de "Evaluatie van het
project C.C.K., maart 1972", waaruit ik het
volgende citeer
I. Doelstelling van het C.C.K. PROJECT
Het ontsluiten van het Nederlandse kaarten-
bestand, inclusief kaartseries, atlassen, kaarten
in boeken en tijdschriften, door middel van
een databank bestaande uit gecodeerde be-
schrijvingselementen. Met behulp van deze
databank kan men ondermeer
- Fiches en catalogi uitprinten naar verschil
lende onderwerpen en gebieden, voor de ver
schillende kaartverzamelingen in Nederland.
- Selecteren naar voor kaarten relevante be-
schrijvingselementen en sorteren naar combi-
naties hiervan, waaronder gebied, schaal, au-
teur, titel, data, coördinaten enz.
- Bibliografische data op magnetische band
uitwisselen met buitenlandse "C.C.K." pro-
jecten, die ook op het Marc systeem gebaseerd
zijn. De V.S. hebben reeds een apart aan
kaarten aangepast Marc systeem. In Canada
is men zo'n systeem aan het uitwerken. Voor
de landen die een nationaal Marc systeem
ontwikkelen mag aangenomen worden dat zij
ook het catalogiseren van kaarten bij dit
systeem zullen betrekken.
De centrale aanpak is vereist omdat
- De benodigde kennis van kaarten en het
titelbeschrijven hiervan zeldzaam is.
- De geautomatiseerde aanpak in verband
met de computerverwerking een Instrumenta
rium vereist, dat alleen bij een centrale aanpak
rendabel is.
- De meeste afzonderlijke verzamelingen niet
de middelen hebben hun kaarten redelijk te
catalogiseren en nu reeds de snelgroeiende
vraag naar kaarten als informatieverstrekkend
medium niet kunnen verwerken.
De centrale aanpak heeft als voordeel dat
- Dubbel werk voorkomen wordt, omdat vele
kaarten in meerdere verzamelingen voorkomen
en vele kaarten slechts kleine onderlinge ver-
schillen hebben. De C.C.K, heeft een proce-
dure ontworpen voor verkorte beschrijvingen
waarbij men alleen de afwijkingen van de reeds
beschreven kaarten behoeft op te geven. Zo
kunnen aangesloten bibliotheken en archieven
reeds in een vroeg Stadium en op een een-
voudige wijze aan de C.C.K, deelnemen. De
kaarten kunnen op deze wijze onder een eigen
nummer ingevoerd worden waarna de kaart-
beherende instantie over een aan eigen wensen
aangepaste Output kan beschikken.
De internationale kontakten de mogelijk
heden geven dat ook de nationale C.C.K.'s zo
weinig mogelijk werk dubbel doen.
- De aangesloten kaartverzamelingen in bin
nen- en buitenland waarmee de C.C.K, in
kontakt Staat opengelegd en bereikbaar worden.
Ook de op het ogenblik nauwelijks bereikbare
kaarten in boeken en tijdschriften worden,
opgenomen in het C.C.K.-bestand, toeganke-
lijk"6.
Het proefproject liep in 1973 af. Aan de hand
van het beschrijven van 5.000 kaarten werd
het systeem opgezet, hetgeen er op neerkwam
dat de Marc Format for Maps met enige, voor
kaarten onmisbare beschrijvingselementen werd
uitgebreid en wijzigingen werden aangebracht
om de meeste beschrijvingselementen sorteer-
baar te maken. In deze periode werden bij
wijze van proef, in samenwerking met het
ACCU, verschillende soorten catalogi en fiches
uitgeslagen.
Van 1974 tot 1978 bestaat de belangrijkste taak
uit het opbouwen van een informatiebestand
met titelbeschrijvingen van kaarten, samen-
vattende beschrijvingen van series, kaartbladen
van series, atlassen en belangrijke kaarten uit
boeken en tijdschriften. Belangrijk middel bij
het beschrijven van kaarten zijn de voorkeurs-
verwijzingen voor namen van auteurs en uit-
gevers en voor titels van series, waarmee het
aantal verdubbelingen wordt tegengegaan.
Iedereen, die zieh met het aanschaffen, be
schrijven of gebruiken van kaarten bezighoudt
weet wat een tijd het verzamelen alleen al van
inlichtingen over titel en auteur, gegevens die
464
II. NOODZAAK EN VOORDELEN VAN EEN CEN
TRALE Catalogus voor Kartografie
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift VIII (1974) Nr. 5
