met de diverse papiersoorten die de drukker gebruikt.
Een nadeel is het gemis van een serie deeldrukken,
die wel beschikbaar is bij het overlay systeem. Boven-
dien is er meer tijd nodig: 20 tot 45 minuten en langer
voor een vierkleurenproef.
Hoewel er verscheidene nieuwe en betere overdruk
Systemen op de markt zijn, vinden de wipe-on en whirl-
on methoden nog veel toepassing. De vervaardiging
is voor al deze methoden gelijk. Eerst wordt een licht -
gevoelige gekleurde laag met de hand opgestreken
(wipe-on) of via het slingerapparaat aangebracht
(whirl-on) op het basisvel. Na droging wordt de laag
in kontakt met het vereiste onleesbare negatief be
licht. Dan vindt het ontwikkelen plaats, vaak met ge-
woon water, om de onbelichte delen van de laag te
verwijderen. Dit proces wordt voor iedere te gebrui-
ken kleur herhaald.
De kleurproef Systemen van dit type zijn:
Kwik-proof, Direct Reproductior. Corp.
Watercote, Direct Reproduction Corp.
Proof-kote, Litho Chemical and Supply Co.
Kolor-kote, Teitelbaum Sons, Inc.
Over het algemeen zijn de wipe-on methoden sneller
dan de whirl-on methode. In alle gevallen zijn de
kleuren in voldoende verscheidenheid verkrijgbaar
indien nodig kunnen de kleurstoffen onderling worden
gemengd om speciale kleuren te verkrijgen.
De verdere overdruk Systemen hebben alle hun eigen
specifieke werkwijze en verder groeperen heeft dan
ook geen zin, ze zullen ieder afzonderlijk worden be-
sproken
Positief proef systeem, Hausleiter
Dit is een positief werkend whirl-on systeem. Het
basisvel is PVC materiaal, zoals Astralon of Astrafoil.
Het ondoorzichtige witte oppervlak moet eerst zorg-
vuldig vetvrij worden gemaakt met een door de fabri-
kant te leveren reinigingsmiddel, waaraan een weinig
van de lichtgevoelige laag dient te worden toegevoegd.
De lichtgevoelige laag wordt in het slingerapparaat
aangebracht, waarna een droogtijd van 15 20 minu
ten is vereist. Hierna kan worden belicht (3 tot 4 min.)
in kontakt met een onleesbaar positief eindorigineel.
Het niet-beeld gedeelte wordt onder invloed van het
licht gehard, waarna met de ontwikkelaar de niet
belichte zachte delen het beeld) verwijderd worden
en het plastic oppervlak bloot komt. Een gekleurde
verfstof wordt over het vel gestreken, waarbij het
plastic oppervlak de kleur accepteert. Tenslotte dient
met water de geharde laag te worden weggeborsteld.
Het basisvel is nu gereed om de volgende lichtgevoe
lige laag te ontvangen, waarna het beschreven proces
zieh herhaalt voor elke kleur. Het Positief Proef
Systeem is tijdrovend: 66n kleur vergt ongeveer een
uur.
Er bestaat ook een Negatief Proef Systeem van The
South Wales Chemical Company, dat vrijwel dezelfde
werkwijze heeft. Dit systeem is weliswaar iets snel
ler, maar een vierkleurenproef neemt toch nog drie
uur in beslag.
Cibachrome, Inmont Corp.
Dit systeem maakt gebruik van een speciaal "tri-pack"
waarin azo-verfStoffen direkt zijn verenigd met de
emulsielagen. Bij gebruik van de juiste kleurfilters,
wordt dit tri-pack belicht in kontakt met de ongeras-
terde geel, magenta en eyaan spiegelbeeld positieven.
Ontwikkelen van het tri-pack gebeurt in een serie op-
lossingen en het resultaat is een kleurproef.
3M Transfer Key, 3M Company
De Transfer Key film bestaat uit een basisvel, een
kleur-emulsie en een kleeflaag met beschermvel dat
er voor zorgt dat de vellen niet aan elkaar plakken.
Na verwijdering van het beschermvel wordt de film
met de kleeflaag naar beneden op een vel 3M Scotch-
print gelegd. Wanneer goed kontakt is verkregen,
wordt het basisvel van de emulsie gestript, zodat het
vel Scotchprint met de klevende kleur-emulsie over-
blijft. Deze emulsie dient dan belicht te worden in
kontakt met het betreffende onleesbare negatieve eind
origineel en ontwikkelt met Color-key ontwikkelaar.
Dit proces wordt herhaald voor elke kleur, steeds op
hetzelfde vel 3M Scotchprint, tot de kleurproef com-
pleet is.
Gevaproof, Agfa-Gevaert
Het basisvel van Gevaproof is wit, ondoorzichtig
polyester. Dit vel wordt 90 seconden ondergedompeld
in een oplossing van 70% alcohol en 30% water. Dan
wordt een vel Gevaproef overgebracht op het vochtige
basisvel door middel van een transfer-unit. Ongeveer
een halve minuut later is het mogelijk de filmbasis
weg te strippen, zodat een kleurlaag op het witte ba
sisvel overblijft. De alcohol-water oplossing heeft
de kleur emulsie zacht gemaakt waardoor deze op
het basisvel blijft kleven. Na droging wordt de emul
sie belicht in kontakt met het onleesbare negatieve
eindorigineel. Het vel wordt nu 30 seconden in een
aktiveer-oplossing gedompeld. Om deze oplossing
te verkrijgen dienen twee pakjes met Chemikalien
vermengd te worden met 5 liter water. Na deze
behandeling wordt ontwikkeld door met lauw water
de kleuremulsie van het niet belichte gedeelte (daar
waar zieh geen beeld bevindt) weg te sproeien. Dit
proces wordt herhaald voor alle overige kleuren,
waarna het vel nog eens voor 9 seconden in het alco
hol-water bad wordt gedompeld.
Overtollig water wordt verwijderd door ben van de
weggestripte filmvellen op het beeld te leggen en door
de transfer-unit te halen. De kleurproef is nu droog
en gereed. Per kleur heeft men ongeveer 10 minuten
nodig, zodat het produceren van een vierkleuren
proef ongeveer drie kwartier vergt.
Marcann System, Marcann International
Systems, Inc.
Dit is ddn van de nieuwere transfer methoden, waar
bij gebruik wordt gemaakt van lichtgevoelige inkt-
films in plaats van kleurstoffen. Deze inktfilms
bevinden zieh als laag op het basismateriaal. Een vel
met b.v. een gele inktfilm wordt belicht in kontakt
met het onleesbaar negatieve eindorigineel voor de
geeldruk. Met behulp van koud water wordt dan de
gehele inktfilm overgebracht op een vel witte, on
doorzichtige Mylar. Het beeld wordt met lauw water
ontwikkeld, waarbij het onbelichte deel van de inkt
film wordt weggewassen en het door licht geharde
beeld overblijft. Na nog een behandeling met koud
KT 1975.1.1
23
