fCwiciCSHlRE
V x
X *by»K5* v
CfLri9h< Stoaos
komen. Hoe vermijden we dat de kaart een moeilijk
te nemen taalbarriere blijft? Hoe vermijden we de
kloof tussen de abstrakties van de kaart en de plaat-
sen en namen waarover mensen lezen of hören ver
teilen en waarvan ze affiches of dia's zien?
A) Aanvullende informatie
Door het aangeven van een relatie tussen de kaart en
de geboden aanvullende informatie kan men in zekere
mate aan het bovengenoemde bezwaar tegemoet ko
men. Die aanvullende informatie kan bestaan uit af-
beeldingen (foto's of tekeningen), uit tekst, of uit
beideDe relatie komt het best tot stand als de ex-
tra-informatie in het kaartbeeld opgenomen wordt,
maar wordt ook al bevorderd als de gegevens onder-
aan de kaart, of op de achterkant van de kaart aan
gebracht worden. Dat laatste is al een grote verbe-
tering, die in Nederland nog nauwelijks toegepast
wordt.
Het opnemen van plaatjes en tekst naast de geogra-
fische namen 6p de kaart is geen nieuw verschijnsel.
Wel is het zo dat een zieh respekterende producent
van toeristenkaarten zoiets als infantiel beschouwde;
dergelijke kaarten kon men niet au serieux nemen.
De tweede recente ontwikkeling op het gebied van
toeristenkaarten is, dat uit het oogpunt van informatie-
overdracht, van een juiste terreinvoorstelling door
de kaartlezer, zulke aanvullende informatie juist ge-
wenst geacht wordt.
Als men ervan uitgaat dat het doel van de toeristen-
kaart het doorgeven aan toeristen van informatie over
bestaande, voor hen relevante faciliteiten is, dan
behoeft men nooit terug te schrikken voor informatie-
ve teksten in de kaart. Ze worden al jarenlang op de
kaarten van het National Geographie Magazine ge
bracht. Het fragment van Midden-Engeland in figuur 2
is een van de beste voorbeelden van integratie van kaart
en tekst, en van tekst en afbeeldingen in de kaart.
Shakespeare md F*kon mm predete the pmt's
b'ffh. han&red procettmn April 23
Theater Apnf to D*"ctmb«r
CATHEOKAL
Deerhu
i4>
Cheltenha
.Leamington
Alcester#
iie Hafthawawi*0
Stratford
upon Avon
Mw/ Arms,
14 th Century im
Tudat showpiace
with teeret stein
Ol iplon
l> ®,Gfoucester
v.ordt
Shaven
*1 pton
Snowshill^
Halles
t A U.!:- Ok
»Winchcomb«
J Su<h'U-\ Stow
on th# VVold*
BourtOBonth.W««»'* v," {bk\
0 m Woodstock
fssÄ»
rts COTTAGE
•Nßanbury -
Bloxham
©PP-9. G«"
lorton
pwn tim. ome
Fig. 2.
Integratie van kaart, tekst en afbeeldingen: fragment van de
Traveller's Map of the British Isles, uit de National
Geographie van april 1974.
Een dergelijke werkwijze is volgens de grammatika
van de grafische beeldtaal niet korrekt, omdat het
gehele gebied binnen het kaartkader als een zuiver
geografische komponent te beschouwen is. Maar bij
de informatie-overdracht is het opnemen van teksten
in de kaart wel degelijk effektief omdat de niet met
Symbolen karteerbare informatie toch direkt op de
juiste lokatie wordt aangegeven.
Wel is er tegen deze handelwijze een belangrijk be
zwaar in te brengen: de keuze van de door tekst en
plaatjes weer te geven informatie is subjektief. Maar
het is de vraag of deze subjektiviteit veel verder gaat
dan bijvoorbeeld de generalisatie. Bovendien kan zij,
als men het uitgangspunt van de kaartauteur kent,
zeer waardevol zijn.
Het in figuur 3 getoonde fragment van een kaart van
Toronto is vervaardigd voor een aktiegroep die het
bezoek aan het havengebied van Toronto wilde re
aktiveren Daarom geeft de kaart aan wat er te doen
is, hoe er te komen, hoeveel het kost (als het al wat
kost) en wanneer het geopend is. De mogelijkheden
worden direkt aan plaatsen gerelateerd, door namen
en telefoonnummers op de kaart aan te geven, en ook
verdere informatiebronnen te noemen.
B) Panoramakaarten
Een van de wijzen waarop men de kaart minder ab
strakt maakt is een meer natuurgetrouwe afbeelding
van het landschap. De driedimensionale kartografie
is evenals het opnemen van plaatjes en informatieve
teksten in de kaart eeuwenlang uit de officiele karto
grafie geweerd (5). Panoramakaarten tonen de toerist
ontegenzeggelijk beter hoe het landschap er in werke-
lijkheid uitziet dan de traditionele kaart. Bezwaren
tegen de panoramakaart liggen voor de hand: in een
komplex landschap heeft een bezoeker meer informa
tie nodig dan verkregen kan worden door middel
van een oblique opname vanaf een enkel punt, zoals
gebruikelijk voor de panoramakaart (zie fig. 4). Deze
kritiek gaat echter geheel voorbij aan de afwijkende
funktie van panoramakaarten. Ze zijn zelden bedoeld
om als route- of wandelkaart te dienen. Ze interes-
14
KT 1975.1.2
