v
HP* 5^'s
SABA
liamond Rock
I
To rrence Point,
111 It Bity
ureat
Pdint
IxHläiF Buy
ort- (tut Bay
1 dMer Point THE 80»
Smot J&tm's
Island Juancho Yrausqu
<r Vliegveld
Fiat Point
Lower Hell
GiHe V Sprint; Boy
Mountain Sc«8ct> 9 Upper
He'lsGi
O
Hunkci ''''fl'Sij;
1 cnt Pom
fort Buy
orner Point
NETHERLANDS
7c St
The Bott om
28S* fett N
Upper Heil" j Gate
V Lower Hefl's Gate
Airfieid
f*tt% **T OiVlStO«
öf.Ö68*?W!C &OC»€T¥
Fig.5. Vergelijking van de wervende waarde voor het toerisme tussen een orthogonale kaart en een panora-
makaart, respektievelijk afkomstig uit Elseviers Grote Winkler Prins Atlas, editie 1972 (links) en de
National Geographie van 1966 (rechts), getekend door H.C.Berann.
uit ziet vanaf een hoogte van 10 km of meer. Men
doet dat door de natuurlijke landschapskleuren te imi-
teren. Kartografen die in de jaren '50 veel ontwikke-
lingswerk op dit gebied hebben verrieht zijn Shelton
in de Verenigde Staten en Keates in Zweden.
De Franse topografische dienst volgt deze trend met
haar recente kaarten van Afrikaanse landen op scha
len van 1:1 tot l:2-g miljoen. Dankzij de nabootsing
van de terreintinten is een snellere identifikatie op
de kaart mogelijk. Deze identifikatie aan de hand van
in de kaart overgenomen terreintinten heeft natuur-
lijk haar grenzen. De aarde kan slechts op een ma-
nier tegelijk afgebeeld worden. Gekozen wordt mees-
tal voor een tijdstip overdag, in het begin van de
zomer.
Dat laatste doet ons nog even terugkeren naar de
panoramakaarten. Voor sommige gebieden vervaar-
digt men aparte edities voor zomer en winter. Niet
alleen varieren de tinten op de kaart met het seizoen,
maar ook de dimensies van het afgebeelde terrein.
's Zomers is het hooggebergte belangrijker vanwege
het alpinisme. 's Winters daarentegen gaat het om de
Wintersport in het voorgebergte, dat dan ook bena-
drukt wordt door het relatief vergroot weer te geven.
Het is eigenlijk vreemd, dat men nooit zomer- en
winteredities van normale planimetrische kaarten
tegenkomt. Men zou zieh kunnen voorstellen dat ook
de wintereditie van een topografische kaart in een
gebied met veel sneeuwval zeer funktioneel is.
E) Fotokaarten
Beschouwt men de panoramakaart als het ene uiterste
bij het minder abstrakt maken van de kaart, dan is de
luchtfoto stellig het andere. Als toeristenkaarten
worden fotokaarten nog weinig gebruikt, maar daar
komt verandering in. De firma Nicholson in London
transformeert op het ogenblik luchtfoto's van Steden
tot fotokaarten, en geeft ze uit als toeristische plat-
tegronden
Het voordeel van deze wijze van weergave is dat men
het karakter van de bebouwing van de foto kan aflezen.
Pikante bijzonderheid is, dat men ook op binnenplaats-
jes en in achtertuinen kan kijken die anders aan het
oog zijn onttrokken.
Nadelig voor de orientatie is dat men geen buslijnen
en minder namen kan invoegen dan op de traditionele
plattegrond, omdat deze te störend zouden werken
op het fotobeeld. De fotokaart is natuurlijk goedkoop
te reproduceren omdat er weinig tekenwerk voor
nodig is.
De afstemming van de kaart op nieuwe
vormen van toerisme
Het aantal wijzen waarop de mens zijn vrije tijd
buitenshuis doorbrengt, is hand in hand met de toe-
genomen vakantieduur uitgebreid. De mogelijkheden
voor speeifieke vormen van rekreatie bepalen soms
het aanzicht van gehele landstreken. Dat is al reden
genoeg om tot afzonderlijke kaarttypen ten behoeve
van de beoefenaren dezer rekreatievormen te komen.
In Madrid kwamen op dit gebied twee nieuwe kaart
typen naar voren: kaarten voor de orienteringssport
(4) en kaarten voor toeristen met belangstelling
voor geologie.
De reeds bij het verschijnsel van de standaardisering
besproken orienteringssport vereist speciale kaar
ten. Hierop dienen de microvormen van het terrein
en van de vegetatie veel gedetailleerder aangegeven
te worden dan op de traditionele topografische kaart.
De orienteringskaart moet volledig zijn, er mag niet
op gegeneraliseerd worden. De kaarten bevatten
slechts datgene wat in het terrein zichtbaar is, dus
geen namen.
Een andere vorm van belangstelling voor de natuur
heeft de amateurgeoloog, en voor hem brengt de
Franse geologische dienst een vereenvoudigde editie
van de geologische kaart, voorlopig alleen van een paar
beproefde toeristengebieden (8). Er is een gidsje bij -
gevoegd zoals we van de Nederlandse geologische
kaart ook kennenmet informatie over het ontstaan
van het landschap, tochten uitgezet door het gebied en
tekeningen. De kaarten bevatten extra-informatie die
op de normale geologische kaart ontbreekt, namelijk
de lokatie van steengroeven, mijnschachten en op-
merkelijke punten waar men fossielen of mineralen
verzamelen kan.
Het culturele toerisme, tot nu toe alleen door middel
van reisgidsen bediend, wordt nu ook kartografisch
beter verzorgd. Er werd in Madrid door de Russen
16
KT 1975.1.2
