tallen die in de grote kaart verwerkt
zijn. Ook vanwege deze originele
vorm van een geschiedkundige kaart
verdient dit werk grote bewonde-
ring.
Een vijfvoudige vergroting van de
zwarte trek is als wanddekoratie
aangebracht in het kantoor van het
pompstation op de Petrusplaat.
Wie deze vergroting ziet, zal niet
alleen onder de indruk komen van
het majestueuze karakter van de
kaart (vgl. de grote Schuttersstuk-
ken uit de 17e eeuw) maar tot haar
of zijn verrassing bemerken dat de
vergroting niet het grafische aspekt
van een vergroting bezitEen zeld-
zaam geval van de omkering van de
Stelling dat men in de kartografie
van het grote naar het kleine moet
werken.
De verschijning van Michels' kaart
van de Biesbosch is helaas op dit
ogenblik nog maar aan enkele hon-
derden gelukkige bezitters bekend.
Het is te hopen dat straks een ma-
nier gevonden wordt om deze prach
tige kaart een grote verspreiding
te geven. Dank zij de kartografie
kan dan een stuk informatie over
een uniek natuurgebied waar we
allen bij betrokken zijn, gegeven
worden.
CKoeman
Recreatie-atlas van het Rijnmond-
gebied. Schiedam. Openbaar
Lichaam Rijnmond, 1972.
25, 5 x 12 cm. 8 dubbele kaart -
pagina's en 24 pp. tekst en foto's.
Onder de preteritieuze titel van
rekreatie-atlas verscheen deze
eenvoudige, zij het goed verzorgde
rekreatiegids van het Rijnmond-
gebied. De 8 kaarten op de schaal
1 50.000 vormen vier-aan-vier
een geheel, dat op speciale wijze
gevouwen en ingenaaid is.
De kaarten zijn vrij sober van uit-
voering; behalve een sterk gegene-
raliseerde weergave van de topo-
grafie worden de diverse rekrea-
tiemogelijkheden uitgebeeld. Op-
zet, kleurkeuze en uitvoering
verraden de hand van de Karto-
grafische Afdeling van Gemeente-
werken van Rotterdam. Het kaart -
beeld is duidelijk, mede een gevolg
van de soberheid. Het zeer gerin
ge aantal namen zal zeker een
handicap zijn voor een wat inten-
siever gebruik van dit atlasje.
De bijgaande tekst is beperkt tot
enige zeer algemene gegeven s per
plaats. De beschrijvingen zijn
kort en helder, zoals men van een
dergelijke uitgave mag verwach-
ten.
De gebruikswaarde van deze gids
zou zeker verhoogd kunnen wor
den door het opnemen van een
algemene inleiding over het Rijn-
mondgebied en van meerdere
aanbevolen auto- en fietsroutes.
P.W. Geudeke
BORMANN (Werner) u.a.,
Atlaskartographie, Karlsruhe,
Herbert Wichmann Verlag, 1973.
54 pp., 24,5 x 17 cm. 20 kaart -
fragmenten in losse omslag.
Sammlung Wichmann, Neue Folge,
Schriftenreihe Heft 18.
Na Heft 10, Die amtliche topo
graphischen Kartenwerke der
BDR (1969) en Heft 14, Choro-
graphische Kartographie (1971)
verscheen in deze brochurereeks
van Wichmann opnieuw een afle-
vering gewijd aan een zuiver kar-
tografisch onderwerp: de atlas-
kartografie (n.b. de reeks is in
feite opgezet voor een geodetisch
gericht lezerspubliek). Deze af-
levering bevat een zestal bijdra-
gen, die samen een goede inleiding
geven op de Problemen van de at-
lasredaktie en atlasvervaardiging.
Bormann (pp. 9-22) bespreekt een
aantal grote handatlassen, vnml.
van duits fabrikaat. Een kwanti-
tatieve vergelijking van deze
atlassen is in enkele tabellen ge
geven. Verder gaat hij nader in
op de wezenlijke bestanddelen van
kleinschalige atlaskaarten en op
diverse Problemen die zieh voor-
doen bij het samenstellen van een
grote wereldatlas.
Hanle (pp.23-32) geeft een uiteen-
zetting over de bekende Meyers
Grosser Physischer Weltatlas,
een thematische wereldatlas in
8 delen (o.m. geologie, bodem-
kunde, klimaat, oceanografie)
Bij de vervaardiging van deze
deelatlassen is alles in het werk
gesteld om een optimale verge-
lijkingsmogelijkheid te bieden.
Schaub (pp. 33-38) bespreekt The
International Atlas van Rand
McNally, die in Nederlandse be-
werking als Spectrum Wereldat
las op de markt verscheen.
Witt (pp.39-44) bespreekt Pro
blemen en ontwikkelingstendenzen
op het gebied van nationale en
regionale atlassen.
Tenslotte komt in een tweetal
artikelen van resp. Arnberger/
Mayer en Francula de schoolatlas
aan de orde. De recente ontwikke-
lingen op het terrein van het
geografie-onderwijs hebben een
ingrijpende wijziging in de opzet
van de schoolatlas met zieh mee
gebracht. Dit manifesteerde zieh
met name in een sterke stijging
van het aantal thematische kaar
ten (tot 75% van het totaal).
Deze zes bijdragen over diverse
deelgebieden van de atlaskarto-
grafie geven samen een goede
indruk van de Problemen en ont-
wikkelingen die zieh op dit terrein
voordoen. De 20 kaartfragmenten
(in losse band) vormen een fraaie
illustratie bij de bespreking van
de verschillende onderwerpen.
Kortom een gedegen en zeer bruik-
bare uitgave.
P.W. Geudeke
SEIFERT (Traudl), Dokumente zur
Geschichte der Kartographie.Unter
schneidheim, Verlag Walter Uhl,
1973, 49 reprodukties 50 x 70 cm in
een map. Met geillustreerde tekst -
bijlage, 59 pp. DM 156, -
De uitgever Walter Uhl geniet
terecht een goede naam als pro-
ducent van facsimiles van oude,
zeldzame, geillustreerde boeken en
kaarten
In de hier besproken map zijn 49
oude kaarten opgenomen die als
markante dokumenten van de his
torische kartografie aangekondigd
worden. Maar het is onmogelijk om
het uitgestrekte gebied van de
historische kartografie met slechts
49 kaarten te maskeren. Men mag
dus verwachten dat een selectie van
49 slechts ten dele representatief
voor dit onderwerp is. Dit wordt
ook door de auteur gezien. Traudl
Seifert is conservatrice van de
beroemde kaartenverzameling in
de Bayerische Staatsbibliotheek,
München. Zij heeft een uitstekende
26
KT 1975.1.2
