HET EERSTE EXAMEN VOOR KARTOGRAFISCH
TEKENAAR
In le id ing
Na een voorbereiding van ongeveer 17 jaar is in Okto
ber 1975 het eerste examen voor kartografisch teke-
naar te Arnhem gehouden. In die 17 jaar is het idee
van een nederlandse vakopleiding voor kaarttekenaars
ontwikkeld tot de unieke schriftelijke PBNA-opleiding
met acht examenvakken. J. Ooms heeft die voorge-
schiedenis uitvoerig beschreven in Kaartbulletin 33.
Eind 1973 konden de eerste cursisten beginnen met
het bestuderen en uitwerken van de lessen. De mees-
ten van hen waren werkzaam bij de Topografische
Dienst in Delft, waar in dienstverband voor een inten-
sieve begeleiding werd gezorgd om de kans op sukses
zo groot mogelijk te maken. Geleidelijk wordt de waar-
de van de cursus ook eiders beseft en is er een toene-
mend aantal cursisten van andere diensten.
Het deelexamen
Aan het eerste deelexamen op 7 Oktober 1974 te Delft
namen 19 kandidaten deel (zie hierover het bericht in
het Kartografisch Tijdschrift 1975.1.1). Zij kregen
opgaven voor de vakken Materialenkennis, Landmeten
en Geografie. Vakken waarvan de waardering zes of
lager was mögen worden overgedaan, waarbij het
laatst behaalde cijfer geldend wordt.
Vier kandidaten hadden e§n of twee onvoldoendes.
Achttien van deze kandidaten namen later deel aan het
examen dat in Oktober j.l. werd gehouden.
Het eindexamen
Het eerste volledige examen werd in Musis Sacrum te
Arnhem gehouden en wel van dinsdag 21 Oktober tot
en met vrijdag 24 Oktober 1975. Op dinsdag werden
de drie vakken van het eerste studiejaar geexamineerd,
evenals in Oktober 1974, maar uiteraard met nieuwe
opgaven. Hieraan namen 14 nieuwe kandidaten deel
waaronder een die het examen volledig deed.
Het programma van dinsdag 21 Oktober was als volgt:
Tekenmaterialen, 1 uur: 10 opgaven (B-vak)
Landmeten, 1^ uur: 10 opgaven (B-vak)
Geografie, 2 uur: 10 opgaven (B-vak)
Op woensdag 22 Oktober was het de theoriedag van het
tweede studiejaar met het volgende programma:
Automatisering, 1 uur: 7 opgaven (C-vak)
Kartografie, 2 uur: 10 opgaven (B-vak)
Kaartgebruik, 1 uur: 3 opgaven (C-vak)
Kaartreproduktie, 2 uur: 3 opgaven (B-vak)
Donderdag 23 Oktober was de eerste dag van het prak
tisch werken: 's morgens moesten twee fragmentjes
van de topografische kaart 1 25.000 gegeneraliseerd
worden tot basis voor een topografische kaart 1 50.000.
Het betrof een stukje stadsrand van 6x4 cm en een
stukje Veluwebos van 4x4 cm, beide op de schaal
1 25.000.
In de middaguren moesten op glad astrafoil ongeveer
50 namen en 30 Symbolen geplakt worden voor een
stukje atlaskaart van 9x6 cm van de Ver. Staten.
Alle namen en Symbolen werden in tweevoud op strip-
pingfilm met waslaag bijgeleverd. Het model was 45 0
gedraaid ten opzichte van de voorbeeldkaart zodat voor
alle namen nieuwe oplossingen gezocht moesten worden.
Vrijdag 24 Oktober was een volledige tekendag met op
gaven voor een kader, een stadskaart 1 1.000, een
topografische kaart 1 25.000 en een atlaskaart. AI
deze tekeningen moesten worden uitgevoerd op een vel
gematteerd astrafoil, op een aangegeven plaats binnen
het kader van 12 x 18 cm, dat eerst in ruiten van 3x3
cm verdeeld moest worden. Daarbij werden hoge eisen
aan inzicht en nauwkeurigheid gesteld.
Voor deze vier opgaven waren zeven uren beschikbaar
die de kandidaten naar eigen inzicht konden indelen.
Eerst moest evenwel het kader getekend worden. Het
fragment stadskaart was 6x9 cm groot, het topogra-
fisch fragment 3 x 6 cm en het atlaskaartje 6 x 9 cm.
De algemene indruk was dat de opgaven goed gekozen
waren. Tenminste bij een vak was er een duidelijk ge-
brek aan tijd, maar overigens hadden de meeste kan
didaten daar geen Problemen mee.
De examenafdeling van PBNA, de begeleidingscommis-
sie en de examinatoren zagen hun inspanning voor een
goed examen dan ook beloond met een examen van vol-
doende gehalte dat toch niet te zwaar was voor de ijve-
rige cursist. Op enkele schoonheidsfoutjes na verliep
alles naar wens. Naar aanleiding van enkele opgaven,
kwamen opmerkingen binnen, maar bij onderzoek
bleek dat eventuele misverstanden niet van invloed ge-
weest kunnen zijn op de einduitslag.
Beoordeling
De beoordeling van de uitw'erkingen verliep geheel vol-
gens het nieuwe PBNA-examenreglement dat gebaseerd
is op de nieuwe Wet op de Erkenning van Instellingen
voor Schriftelijk Onderwijs (WEISO). Alle uitwerkingen
werden door twee examinatoren onafhankelijk van elkaar
beoordeeld en daarvan werd het rekenkundig gemiddelde
genomen. Voor het behalen van het diploma gelden de
volgende regels:
Voor het hoofdvak (A-vak) Kaarttekenen moet tenminste
4
KT 1975.1.4
