TWEEDE INTERNATIONALE
CONFERENTIE OVER DE
GESCHIEDENIS VAN DE ZEE-
VAARTKUNDE EN DE HYDRO-
GRAFIEGEHOUDEN TE
SALVADOR (BAHIA), BRAZILIE,
22-27 MAART, 1976
Ter gelegenheid van de viering van
het eeuwfeest van de Braziliaanse
Hydrografische Dienst (Diretoria
de Hidrografia e Navigapao) werd
een internationale conferentie
georganiseerd, met medewerking
van de Braziliaanse Marine:
Segundo Distriti Naval.
De eerste internationale conferen
tie werd maar liefst negen jaar
geleden in Coimbra georganiseerd.
Uiteraard een veel te groot inter-
val, hetgeen voor de toekomst
voorkomen wordt, door de op-
richting van een permanente inter
nationale commissie voor de
Studie van de geschiedenis der
zeevaartkunde en de hydrografie.
Het onderwerp van bovengenoemde
conferentie was de ontwikkeling
van navigatie-methoden en
hydrografische kaarteringen in de
18e eeuw. Uiteraard namen de
Verhandelingen over de kaarteringen
van de Braziliaanse kust daarbij
een belangrijke plaats in. Hoewel
de historische kartografie een
verwant onderwerp is, lag het
accent in deze conferentie toch
meer op techniek en geschiedenis
van hydrografisch kaarteren. Er
behoeft geen ongerustheid te be-
staan over een overlapping met
de activiteiten van de groep die
de internationale conferenties
over de historische kartografie
organiseert (in 1977 zal de 7e
conferentie te Washington gehouden
worden), want de twee te Coimbra
en Salvador gehouden conferenties
hebben een duidelijk verschil in
thema aangetoond
In Salvador namen 17 buitenlanders
en ca. 20 Brazilianc aan de
conferentie deel. Er werden 14
wetenschappelijke voordrachten
gehouden, waarvan de meeste de
resultaten van jarenlange onder-
zoekingen weergaven. Het was
dus bepaald niet zo als bij som-
mige andere congressen met
kleinere frekwentie dat vele
voordrachten "voor de gelegen
heid" geschreven worden.
De organisatie was in handen van
de Servipo de Documentapao Geral
da Marinha te Rio de Janeiro.
Een bezoek aan deze voortreffelijke
dienst leverde een onvergetelijke
indruk op van de archieven over
de kaarteringsgeschiedenis van
de Braziliaanse kust. Het
museum, aan deze dienst
verbünden, is zowel voor de zee-
geschiedenis als voor de kaarten-
ge schieden is van grote betekenis.
De wetenschappelijke leiding van
het onderzoek dat in deze dienst
plaats vindt berust bij Capitao
Max Justo Guedes, Wiens naam
internationale bekendheid geniet
door zijn publikaties op het gebied
van de maritieme kartografie.
Kenmerkend voor de landen uit
het westelijk halfrond is hun
zorgvuldig beheer van de
documenten die betrekking hebben
op de exploratie en de kaartering
van de Staat in de 18e en 19e eeuw.
In deze zorgvuldigheid neemt
Brazilie wel een top-positie in,
gezien de indrukwekkende
Mapoteca van het ministerie van
buitenlandse zaken en de dito
verzameling van de Marinha.
In meerdere opzichten zijn de
vooruitzichten voor de ontwikkeling
van de historische wetenschappen
op het gebied der geografie,
kartografie en hydrografie in
Brazilie zeer gunstig. Het
organiseren van een internationale
conferentie is dan ook volkomen
in overeenstemming met het niveau
waarop ter plaatse deze weten
schappen bedreven worden.
CKoeman
TWEEDE UITGAVE ATLAS VAN
NEDERLAND
De Atlas van Nederland zal medio
1977 voltooid zijn, en men beraadt
zieh nu over de eventuele voort-
zetting van dit project. Daartoe
heeft Dr. E.Haas, voorzitter van
het bestuur van de Stichting
Wetenschappelijke Atlas van
Nederland, op vrijdag 2 juli 1976
een "werkgroep tweede uitgave
wetenschappelijke atlas van
Nederland" gei'nstalleerd.
Deze werkgroep bestaat voorlopig
ult de volgende personen:
drs. W. J. van den Bremen,
drs. E.S. Bos, drs. P.W.Geudeke,
ir. C.A. van Kampen, prof.dr.ir.
C.Koeman, drs. F.J.Ormeling,
drs. J.Schmitz, prof.dr. M. de
Smidt, drs. A.H.Sijmons en prof.
dr. R.Tamsma. Verdere aanvulling
van de werkgroep wordt nog over
wogen. Professor Koeman zal als
voorzitter van de werkgroep
optreden, professor de Smidt als
vice-voorzitter. Het secretariaat
van de werkgroep zal waarschijnlijk
gevestigd worden op het Ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen.
De taak van de werkgroep zal
bestaan uit het doen van uitgewerkte
voor stellen aan de Minister omtrent
vorm, inhoud, wijze van uitgave
en financiering van een tweede
uitgave van de Atlas van Nederland.
Deze uitgewerkte voorstellen
worden medio 1977 verwacht.
Indien geaeeepteerd zal mogelijk
in 1980 de tweede uitgave van de
atlas van start gaan.
De periode 1977-1980 wordt
overbrugd door een dan uit te
geven Supplement ter actualisering
van de huidige editie van de Atlas
van Nederland. Dit Supplement
zal nog door de bestaande redactie
worden samengesteld.
F. J.Ormeling
8
KT 1976.11. 3
