ZfV/ WJ/'/ftnQ
Vp
''••'••ivfey,
ßf !<r hm:, f.
[untr/MV/
Ms. kaart van de Aria atol aan de westzijde van de Maldiven in de Indische Oceaan met het wrak van het V.O. C.
schip Ravensteyn, aldaar verongelukt in 1726. Vervaardigd door Abraham Anias. 1728. U.B. Amsterdam, LK
VI 5. Zie ook de gegraveerde kaart van hetzelfde gebied in de Zeefakkel, VI, 1753.
uit de jaren 1600-1620 kennen, bevreemdt het ons
wanneer we op de Franse zeekaarten uit het midden
van de 16e eeuw een groot Australisch continent zien
afgebeeld (3). Dit continent, het Terra Australis,
draagt de naam van 'Jave la grande' of 'Grande
Jave' Het wordt gedacht als zuidelijke voortzetting
van het eiland Java. Bijzonder duidelijk is de voor-
stelling van een Australisch continent op de kaart
van Guillaume le Testu (1555). We vinden längs de
kust zowel Portugese als Franse plaatsnamen. Het
duurt tot in de 18e eeuw voordat Australie naar
werkelijkheid in de kaart wordt afgebeeld, hoewel
het al twee eeuwen tevoren gezien was.
Op de Nederlandse zeekaarten uit het hydrografisch
bureau van de V.O.C. en op de oudste gedrukte
kaarten komt een gedeelte van de kust van Australie
voor met name van de ontdekkers of van het schip.
De Journalen van die ontdekkingen zijn echter
verloren gegaan. Een goed voorbeeld van een zee-
kaart als historisch document van de eerste orde,
bij gebrek aan geschreven bronnen.
Onze aardbol overziende komen we tot de conclusie
dat de zeekaart voor de meeste landen de eerste
kaart is geweest waarop een gedeelte van dat land
werd afgebeeld. Dat stempelt de zeekaart tot een
der meest begeerde verzamelobjecten, zowel in
bibliotheken als in particuliere verzamelingen.
Tot zover enkele voorbeelden van weliswaar discuta-
bele inhoud, maar dan toch wel voorbeelden van
dtscussies die op een goed wetenschappelijk niveau
staan. In tegenstelling daarmee geef ik vervolgens
een voorbeeld van een onwetenschappelijke bespreking
id. Detail
(\<nt //.hu//
10
KT 1976.11. 3
