i i 1 i I I 1 i 1 I HD HD s Tweede belichting met geel licht 50.000 lux 3 min. Reproductie van fijne kaartelementen. II geelfilter glasplaat tekening Autoreversal film A-lp zwart papier Geelfilter wegschuiven Belichting met wit licht 50.000 lux 10 sec. glasplaat tekening Autoreversal film A-lp zwart papier Belichtingstest: De contouren van een open Vierkant. Lichtbron: Xenon 5 kw op een afstand van 106 cm. van de film. Ca. 50.000 lux in het centrum. Ontwikkeling: G8p bij 20° C 2 minuten standontwikkeling. Gebruikelijke belichtingstijden voor positief-op- negatief copieen op Autoreversalfilm A-lp van Agfa- Gevaert: voorbelichting 60 sec. geel licht hoofdbelichting10 sec. wit licht 20 sec o (L> ho o a! pq 70 100 140 200 280sec Tweede belichting met geel licht. I I I I I I I De trek/de lijnentekening. I i i 1 I I I De gerasterde trek. □L-J □L-J □U De trek gerasterd met iets krachtiger contouren. I I I i I i I De trek gerasterd met zeer fijne contouren. f I I I I i Bovenstaande voorbeelden tonen hoe fijne kaart elementen eruit zien na gerasterd te zijn met of zonder contouren. Bij alleen maar rasteren neemt de grijswaarde van de afzonderlijke dementen evenredig af. Fijne details verliezen hun vorm en kunnen tenslotte helemaal verdwijnen (verlies aan informatie). Als men bovendien de contouren incopieert, vermindert de grijswaarde slechts bij grotere elementen even redig. De grijswaarde van kleine elementen wordt minder dan evenredig afgezwakt, waardoor de vorm van de kleine details volledig behouden blijft. Het gevolg van het aanbrengen van de contouren bij het rasteren is dus een niet-lineaire vermindering van het contrast. Te donkere en te grove elementen van het kaartbeeld kunnen, vergeleken met kleinere onderdelen van het beeld, bijna naar believen worden verzwakt. Het toepassen van het hierboven geschetste procede is in de volgende gevallen denkbaar. Basiskaarten waarop de bijkomende informatie in dezelfde kleur afgedrukt moet worden, dient men vrij licht te houden. Ze worden daarom meestal gerasterd, waarbij de randen echter lelijk rafelen. Zoals in het tweede voorbeeld te zien is, kan men dit negatieve effect met een fijne contour sterk verminderen. Het thema kan vervolgens in de volle kleur op een dergelijke basis ingetekend worden - en zo bereikt men dan een goed onderscheid tussen basis en thema van de kaart. Door middel van rasteren met contouren kan men ook (tegen läge kosten) opgevulde huis-symbolen, zoals ze bijvoorbeeld voorkomen in overzichtskaarten (fig. 4), 24 KT 1976.11. 3

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 1976 | | pagina 26