cartografie - een onbekend
maar interessant terrein
AM
alleen specialisatie kan goed produkt leveren
Cartografie is een uit het Latijn
afkomstig woord en betekent de
kunst van het kaartteken'.
De fameuze Blaeu, de man naar wie
Straten en pleinen genoemd zijn en
die een atlas heeft vervaardigd
waarvan de herdruk - onlangs
versehenen - uiterst kostbaar is om
nog maar niet te spreken van de
originele kaarten van zijn hand, deze
Nederlandse kaarttekenaar is
wereldberoemd. Terecht. Daarom
hebben de weinige gespecialiseerde
drukkers die zieh in ons land op de
kaartdruk toeleggen een grote
reputatie op te houden. Tot nog toe
zijn zij daar goed in geslaagd.
De redactie van Graficus heeft
gemeend zijn lezers dit jaar een
bijzonder soort kaart te moeten
aanbieden ter gelegenheid van de
jaarwisseling. Als bijlage in dit blad
wordt een complete bodemkaart van
een deel van Nederland gevoegd, een
voorbeeld van cartografie die in de
regel slechts weinigen onder ogen
zullen krijgen. De gemiddelde burger
denkt bij het woord cartografie aan een
landkaart waarop Steden en dorpen,
kanalen, rivieren en spoorwegen zijn
aangegeven en ternauwernood
realiseert hij zieh dat de verschwende
kleuren die zo'n kaart vertoont
aangebracht worden om verschillen in
hoogte en in bodemgesteldheid aan te
geven. Een landkaart is in de ogen van
velen een stuk papier waarop ge de
weg kunt vinden en kunt opzoeken
waar Assendelft, Veere en Venlo liggen.
Niet meer. Niet minder.
Dat er vele soorten toegepaste ofwel
thematische cartografie bestaan
realiseert vrijwel niemand zieh voordat
men daarmee geconfronteerd wordt.
Dat hebben wij nu eens willen doen.
Vandaar deze bijgevoegde kaart, een
fraai voorbeeld van thematische
cartografie. Het woordenboek, dat zegt:
cartografie is de kunst van het
kaarttekenen, geeft feitelijk onvolledige
informatie. Daar is namelijk veel aan
voorafgegaan. De meest moderne
hulpmiddelen komen daarbij te hulp.
De topografische ondergrond van een
kaart wordt soms via luchtfoto's
vervaardigd maar ook met behulp van
een coördinatograaf-pantograaf, de
Computer en andere soorten kostbare
en moderne apparatuur.
In vele gevallen zal ook de landmeter
een rol van grote betekenis speien bij
het totstandkomen van een perfecte
kaart. Tal van instituten en organisaties
houden zieh in Nederland bezig met
het vervaardigen van kaarten. Het
belangrijkste instituut in Nederland - en
ook het meest bekende - is de
Topografische Dienst in Delft. Van het
daar vervaardigde materiaal wordt
gebruik gemaakt door tientallen
instanties, instituten, bedrijven,
overheidsinstellingen en particulieren.
Aanvullende gegevens worden
toegevoegd naar behoefte van het
speciale doel waartoe de kaart
bestemd is. Een stafkaart bijvoorbeeld
vraagt om heel speciale, aanvullende
gegevens die al naar gelang van de
schaal en het deel voor alle soorten
kaarten uitgebreid kunnen worden dan
wel gegeneraliseerd.
rubrieken
De vele soorten van kaarten zijn onder
te verdelen in o.a.
a. Kadastrale kaarten met o.a.
juridische gegevens voor het
vaststellen van grondeigendom.
b. Kaarten ten behoeve van
instellingen als bv. de Cultuur-
technische Dienst, die gegevens
vermeld zal willen zien over
grondberekeningen voor bv.
ruilverkavelingsdoeleinden.
c. Toeristische kaarten (o.a. van
ANWB) en autokaarten vragen weer
om een geheel andere benadering. De
topografische ondergrond is aanwezig
maar kan, al naar gelang behoefte en
schaal, worden uitgebreid maar ook
Topografisch detail Haariem (Europees
Cartografisch Instituut E.C.I., Den
Haag).
ARBE
STATEN
ROZENHAGEN
SING!
-GG'
YNAGOG
PARK
i pi pi
n'EUWe
GRACHT
N/EUVVE
Gracht
.„irl^rshru
POST
DAMSE
ROTE
ARKT
POORT
ROTE
BAVOKER
