het gebruik van een onzinnig groot korps.
Geneesmiddelen
Herhaling: ANDES ANDES
Verlenging: CORDILLERAS DE LOS ANDES,
ANDES GEBERTE
Verdeling: FRANSE ALPEN ZWITSERSE ALPEN
2. Eentweede, veel minder problematische regel is:
naam in de lengteas van het gebied.
Een goede regel voor gebieden met een duidelijke as,
in het bizonder bij vage of onduidelijke begrenzing:
denkbeeidige of vage contour
Maar hier is horizontaal even goed of beter:
Quimston
Brickinghi
3. In gebieden met duidelijke begrenzingen is het
vaak geheel onnodig de naam over het gebied te rek-
ken of in de lengte-as te plaatsen
CHILE CHI
4. Soms dwingt een lange naam en de vorm van een
gebied tot plaatsing in meer regels: interlinies, let-
terspaties en eventuele regelverspringing voor alle
regels dezelfdej Bij voorkeur geen woordafbrekingen.
POLDER
DE VERLOREN
DROOM
5. Een andere kartografische regel die vaak als een
vanzelfsprekendheid geleerd en misbruikt wordt, is:
niet horizontale namen altijd enigszins gebogen. Deze
regel erkenden goede kartografen uit 16e-18e eeuw
kennelijk niet (ook niet voor plaats- en riviernamen)
En ook de tegenwoordige spoorweg- en autobuslijn-
schemaas doen anders. Op goede gronden trouwens.
Wie de regel als algemene richtlijn aanvaardt, zal in
het nederlandse polderland zeker vele uitzonderingen
maken
In zulke gevallen is buigen natuurlijk dogmatische
dwaasheid. Is dogmatiek (wat niet hetzelfde is als
eerbied voor traditie) ooit iets anders dan dwaasheid,
ook in kartografische zaken? Dogmatisch denken is
een troost voor de enkelsporige geest, maar het ver
bündt natuurlijk wel.
Namen nabij visuele scheidslijnen
1. Naam niet door weg, water, grenslijn van symbool
scheiden? In beginsel vermijden, maar bij onopval-
lende lijnen kan het vaak best. Het eerste voorbeeld
kan best. Het tweede is hoogst ongelukkig:
Dubbeldam
2. Namen van 'kustplaatsen' in zee of meer? Vaak
grafisch gemakkelijk (de lege zeel)maar maak er
geen heilige regel van. Bovendien: wat is een 'kust-
plaats'
Het is hier de plaats voor vermelding van de 'ijzeren
wet' dat de namen van kustplaatsen, indien in zee ge-
plaatst en niet horizontaal, altijd enigszins gebogen
zouden moeten worden. De mate van heiligheid van
deze regel zou m. i. afhankelijk moeten zijn van de
kaartschaal, namendichtheid, en vele andere faktoren,
maw van grafisch gevoel en inzicht.
3. Bij kleinschalige plattegronden waar een scheids-
lijn doorheenlooptnaam in beginsel aan de kant van
het sociaal en historisch zwaartepunt.
Zaandam
H oogt eIi j nci j f er s en di ept e Ii j nci j f er s
1. In moderne officiele en andere kaarten bijna altijd
zoals in het eerste voorbeeld: vrijgesteld in de niveau-
lijn, en meegaand met de richting van deze lijn. De
intelligente lezer zal inzien dat zelfs deze 'wet van
Meden en Perzen' alleen funktioneel is voor bepaalde
schalen, bepaalde gebruikers enz.
Normaal is dus zoals in het eerste voorbeeld, maar in
39
