30
0
Fig. 6 Weergave van overbouwingen
a. Ruimtelijke situatie
b. ITC weergave
e. Traditlonele weergave
Het lijnsymbool voor overkappingen is volgens
hetzelfde principe ontworpen. Ze zijn weergegeven
met een onderbroken lijn om aan te duiden, dat de lijn
zieh niet bevindt op het grondvlak.
Struktuur van de 1:12.500
1970 op de schaal 1:5000, vervaardigd bij de Meet-
dienst van de gemeente Enschede.
Het behoeft geen betoog dat veel extra werk is ver-
richt om beide basiskaarten aan te passen. De bladen
1:5000 werden bijgewerkt met behulp van diverse
recente kaarten van uitbreidingsplannen en tevens
door gebruik te maken van een recente serie lucht-
foto's van de afdeling Aerial Survey van het ITC.
De vorm van de basiskaart 1:12. 500 van de Topo-
grafische Dienst was bovendien niet rechtstreeks
bruikbaar voor het aangeven van het ruimtegebruik:
a. Vrijwel alle huizen en gebouwen staan als zwarte
blokjes aangegeven, terwijl beschikt moest kunnen
worden over de omtrek van open blokjes, zodat het
mogelijk zou zijn deze later met kleur in te vullen.
Längs fotografische weg zijn alle blokjes geopend
(zie fig. 7). Hierbij is gebruik gemaakt van Du Pont
direktpositieffilm.
3 min. UV belichting
I i I
I I
I
W8geelf ilter
pos.origineel
direkt pos.filn
60 sec. UV belichting
ii I i
ii i i
ii i i
::.vp°s origineel
- direkt pos. film
Fig. 7 De twee belichtingen waarmee het positief van
de zwart opgevulde bouwblokjes wordt omge-
zet in een negatief met de omtreklijnen van
open blokjes.
De struktuur van de kaart 1:12. 500 is op geheel
andere wijze tot stand gekomen dan die van de kaart
1:2500, welke van begin tot eind door de ITC Werk-
groep is ontworpen en uitgevoerd. Om tijd en kosten
te besparen is vanaf het begin van de werkzaamheden
uitgekeken naar een bestaande basiskaart (hetzij ge-
tekend of gegraveerd) met een schaal in de buurt van
1:12.500.
Het bij de Meetdienst van de gemeente Enschede aan-
wezige materiaal was voor het doel ongeschikt. Op
een bij deze dienst aanwezige kaart van Enschede op
de schaal 1:12. 500 bleek een ongewenste vertekening
van de wegen te zijn toegepast. Alle wegen waren in
de breedte overdreven, om ruimte voor het plaatsen
van straatnamen te scheppen. Voor de weergave van
een juist ruimtegebruik mag het ene gebruik niet
overdreven worden ten koste van een ander gebruik.
Tijdens de inventarisatie van het ruimtegebruik
kwamen de basiskaarten op schaal 1:12.500
(van Enschede en omgeving) van de Topografische
Dienst gereed en werden kopien aan de ITC Werk-
groep beschikbaar gesteld. Hiervan is een dankbaar
gebruik gemaakt. Deze basiskaart kwam helaas te
laat om nog te worden ingeschakeld bij het ver-
kenningswerk. Het zou ideaal zijn geweest wanneer
de verkenning op een vergroting van dezelfde topo
grafische basiskaart had kunnen worden aangebracht.
Nu moesten hiervoor kaartbladen worden gebruikt uit
Het resultaat was een negatief met ragdunne lijnen
van de omtrek van de blokjes, alsmede het overige
lijnwerk.
Door deze fotografische ingreep is het aanvankelijk
fraai uitgevoerde lijnwerk in kwaliteit enigszins
teruggelopen. De lijnen vertonen hier en daar wat
dikte-verschillen en andere kleine onregelmatigheden.
De toegevoegde kleurvulling onttrekt deze schoon-
heidsfoutjes echter grotendeels aan het oog.
b. Het totaal aan lijnwerk gaf enerzijds meer in-
formatie dan voor het beoogde doel nodig was, ander-
zijds ontbraken op zeer veel plaatsen grenslijntjes
tussen verschillend ruimtegebruik. Sommige
Symbolen, zoals wegwijzers en kerken, zijn wegge-
nomen, andere eigenlijk overbodige zaken zijn ge-
handhaafd en apart in een inzet verklaard.
Aan de hand van de 1:5000 verkenningsbladen werden
alle ontbrekende ruimtegebruiksgrenzen toegevoegd
(zie fig. 8).
De inhoud en vormgeving van de basiskaart 1:12. 500
van de Topografische Dienst is zo goed mogelijk af-
gestemd op een algemeen, veelsoortig gebruik. De
ITC werkgroep heeft deze basiskaart op verscheidene
punten aangepast en geschikt gemaakt voor de weer
gave van het ruimtegebruik van Enschede. De struk
tuur van een basiskaart speciaal ontworpen voor het
ruimtegebruik op schaal 1:12.500 zou er naar alle
waarschijnlijkheid enigszins anders hebben uitgezien,
20
KT 1976. II. 4
