vertoond.
Fotografische kleurseparatie ten
behoeve van de kartografie was het
onderwerp dat de heer A. J.Karssen
behandelde.
Deze in de grafische wereld ge-
bruikelijke techniek voor vier-
kleurendruk is in de kartografie
altijd wat op de achtergrond ge-
bleven. De kleurseparatie door
middel van maskering heeft daar
altijd centraal gestaan, in verband
met de intensiteit van een bepaalde
tint die over een gehele kaart en
vaak kaartserie gelijk dient te zijn.
Het maken van goede kleurmodellen
levert daarbij problemen op. De
heer Karssen heeft een aantal
proeven gedaan om de toch aan-
wezige mogelijkheden nader te
onderzoeken.
Van een fragment van een kaart
waren een aantal kleurmodellen
gemaakt met behulp van kleur-
potlood, plakkaatverf en kleurfolie.
Uit de genomen proeven bleek dat
de fotografische kleurseparatie
goede res ultaten kan opleveren en
voor bepaalde doeleinden in de
kartografie zeker mogelijkheden
biedt.
's Middags werden er in groeps-
verband oefeningen verricht. De
opdracht luidde: het maken van een
produktieschema en een kostprijs-
berekening voor een kaart in kleur
zowel voor offsetdruk als voor
zeefdruk. Hiervoor werden ter be-
schikking gesteld: het kaartje (als
model) en gegevens omtrent de prijs
van de benodigde materialen en
arbeidsuren. Zoals er vele wegen
naar Rome leiden, zijn er ook voor
het maken van een dergelijk kaartje
vele mogelijkheden die een goed of
minder goed produkt kunnen op
leveren.
De resultaten werden door een aan
tal medewerkers van het ITC be-
keken en met de deelnemers be-
sproken.
Als afsluiting van de studiedagen
hield de heer W. Leibbrand uit
Stuttgart een lezing over Kaart -
produktie in zeefdruk. Met een
fragment hieruit eindigt dit ver
slag van de studiedagen.
"Basisprincipe van het zeef-
drukken: De zeefdruk behoort
tot de zgn. doordrukmethoden.
Een houten of metalen raam
wordt bespannen met een fijn
en stevig weefsel. Deze zeef
wordt door een opgeplakte, een
opgekopieerde of als transfer
opgebrachte sjabloon afgedekt
op de plaatsen waar geen
drukinkt mag doorkomen. De
vrije inkt doorlatende plaatsen
geven het drukbeeld. Onder
deze drukvorm die bv. met
een Scharnier opklapbaar is
bevestigd aan een vlakke tafel,
wordt het te bedrukken objekt
(papier, folie) ingelegd.
Met een rakel wordt nu de dik
vloeibare inkt van boven af
over de zeef gerakeld. De
zeefdrukvorm wordt daarbij
tegen het te bedrukken
materiaal geperst en de inkt
wordt gelijktijdig door de
open plaatsen van het druk
beeld op het materiaal ge
bracht. Het doordrukken is
nu geschied.
N.J. Bakker
BIJEENKOMST VAN DE
VERENIGING DE TOPOGRAFISCH-
HISTORISCHE ATLAS
Op vrijdag 17 november 1978 wordt
een bijeenkomst gehouden in
Amsterdam. Tijdens deze bijeen
komst wordt een ledenvergadering
gehouden. De vergadering vindt
plaats in het gebouw van het Kon.
Oudheidkundig Genootschap
(Rijksmuseum). Hier zal de heer
drs. B. Bakker, conservator van
de hist. -top. atlas van het
Gemeente-archief van Amsterdam
een inleiding houden over "Amster-
damse atlassen - kunstenaars en
verzamelaars", waarbij een aantal
stukken uit de K. O. B. -verzameling
getoond zal worden. Daarna wordt
in het Gemeente-archief een
tentoonstelling over hetzelfde
onderwerp bezocht.
Altena en op de Zuidhollandse
eilanden. Zo vervaardigde hij o.a.
een waterschapskaart van de
Alblasserwaard, voorzien van de
wapens der heemraden. Een inge-
kleurd exemplaar hiervan vormt
een der topstukken der expositie.
Tevens schreef hij, in 1662, een
der eerste Nederlandse weten-
schappelijke Verhandelingen over
het landmeten waarin hij zijn kennis
over dit onderwerp etaleert en
tevens verslag doet over de door
hem toegepaste werkwijze.
Dankzij deze verhandeling, die in
druk verscheen onder de titel De
Beknopte Lant-Meet-Konst, kon
ingenieur Th. W. Harmsen de nauw-
keurigheid van Van Nispen's kaar-
ten kontroleren. Zijn bevindingen
legde hij vast in een boekwerk
(uitgave Delftse Universitaire
Pers) en ter gelegenheid van de
uitreiking van het eerste exemplaar
organiseert de Gemeentelijke
Archiefdienst tussen 1 September en
14 Oktober een tentoonstelling over
de landmeetkunst in de 17e eeuw in
het algemeen en het werk van
Mattheus van Nispen in het bijzonder.
Naast een 35-tal zeer fraaie en
zeldzame kaarten waaronder zowel
manuscriptkaarten als gedrukte
exemplaren, zijn archiefstukken,
boeken, prenten en oude landmeet-
kundige voorwerpen uitgestald.
Een en ander is voorzien van ver
klärende tekstborden terwijl een
uitvoerige katalogus het geexpo-
seerde materiaal verder toelicht.
De openingstijden van het Gemeente-
archief (Stek 13; tel. 078-41188) te
Dordrecht zijn: dinsdag t/m vrijdag
9.30 - 16. 30 uur en zaterdag 9. 00
- 12.30 en 13.30 - 16.30 uur.
De toegang is gratis.
DE BEKNOPTE LANTMEETKONST
Op vrijdag 1 September j.l. is in
de tentoonstellingsruimte van de
Gemeentelijke Archiefdienst
Dordrecht een expositie geopend
over de landmeetkunst in de 17e
eeuw. Leven en werken van de
bekende Dordtse landmeter
Mattheus van Nispen, die leefde
van circa 1628 tot 1717, neemt
hierbij een centrale positie in.
Mattheus van Nispen was werkzaam
te Dordrecht, in de Alblasserwaard,
Vijfheerenlanden en het Land van
ST UDIE DAG WE RK GROE P KAART
BEHEER
De werkgroep Kaartbeheer zal op
vrijdag 8 december 1978 een studie-
dag houden in de Bibliotheek Vrije
Unive rs ite it (k aarte nve rz ame 1 ing)
Amsterdam. Het thema zal zijn de
mogelijkheden van de automatise-
ring van het titelbeschrijven van
kaarten. In verband met demon
stratio zal het programma al om
tien uur beginnen Houdt u deze
dag vrij om gezamenlijk dit thema
aan de orde te kunnen stellen.
6
KT 1978.IV.2
