1A
AI
16
Wa
V/////////A
rubriek essentieel. AI te ingewikkelde tekeningen of
montages van meerdere foto's worden niet aanbevolen.
De lay-out van
in een atlas
afzonderlijke kaartbladen
Bij de lay-out van de kaartbladen in een atlas
wordt rekening gehouden met de afmetingen en de
configuratie van het af te beeiden gebied, de schalen
van twee- en efenbladige kaarten, alsmede met het
aantal namen en de hoeveelheid tekst in de legenda.
Bijzonderheden van indeling en vormgeving zoals de
kartografische uitsplitsing van het voornaamste ge
bied van de regio, de indeling ten behoeve van twee
of meerdere kaarten, de keuze van afmetingen en
uitvoering van de kaders, de bepaling van de breedte
van de marges, de compositie van aanvullende kaar
ten en legenda's, het invullen van het gebied buiten
de grenzen van de Streek, de keuze van stijl en rang-
schikking van de namen buiten de kaders, enz. ver
eisen aandacht en artistieke smaak. Bij het formaat
van de atlas is de verhouding tussen de horizontale
en verticale afmeting van groot belang. Een formaat
dat bijna vierkant is, of al te veel uitgerekt,maakt
een onprettige indruk.
Bij een bepaalde grootte of configuratie van het gebied
wordt het formaat gecorrigeerd door de omtrek
van het gebied in de lengte of in de breedte van de
kaartpagina te plaatsen en door te manoeuvreren met
de rangschikking van de legenda. Door de legenda
naar beneden of naar de rechtermarge te verschuiven,
kunnen de proporties van lengte en breedte van de
atlaspagina essentieel worden gewijzigd. Voor dit—
zelfde doel verschuift men de kaders en brengt men
kleine secties van het gebied over naar de marges,
en wordt de bovenrand vergroot. (zie ook fig. 1,
de opmaak van de kaart)
legenda
legenda
i Y/////////////////////A
fig.1
Bij de plaatsing van twee of meer kaarten op een blad-
zijde moet rekening worden gehouden met het relatieve
"gewicht" van elke kaart. Het is bijvoorbeeld beter
kaarten met grotere afmetingen, die een grotere dicht-
heid of een heldere kleur hebben, onderaan de blad-
zijde te plaatsen. De logische volgorde van de onder-
werpen mag evenwel niet worden verstoord. Bij de
verdeling van meerdere kaarten over e6n atlaspagina
moet ook rekening worden gehouden met het verband
tussen de inhoud van de kaarten en de rangschikking
van de thema's. Een zekere vrijheid om te manoeu
vreren kan worden verkregen door de volgorde van
fig.2 X////A legenda
de kaarten te varieren van rechts naar links, van
boven naar beneden, in paren, enz.
Voorbeelden en Varianten in de indeling worden ge-
geven in figuur 2, waarin de logische volgorde van de
kaarten met cijfers en de met elkaar verwante onder-
werpen met stippellijnen worden aangeduid.
De kartograaf moet ook aandacht besteden aan de uit
voering van de kaderlijnen die de kaarten binnen de
grenzen van een atlasblad afgrenzen. Zij worden van
elkaar onderscheiden door middel van rechthoekige
kaders met een opening, of door middel van kromme
lijnen, getrokken met een tekenmal. Overlappingen
van de ene kaart op de andere worden toegestaan, als
mede de toepassing van eilandkaarten, dat wil zeggen
plaatsing van meer dan 6§nmaal voorkomende kaarten
op een neutrale achtergrond, zonder graadnet of
scheidingslijnen. Deze laatste methode maakt op de
meest economische manier gebruik van de beschik-
bare ruimte en geeft een logische en evenwichtige in
deling van de atlas bladen.
Voor een evenwichtige bladindeling is ook de plaatsing
van. legenda's, aanvullende kaarten, schema's en dia-
grammen van groot belang.
Teveel vrije ruimte in het op te vullen gebied geeft
de indruk dat het kaartblad niet af is. Een overmatig
opvullen van alle hoeken geeft daarentegen een indruk
van overiadenheid, en van een onderdrukken van de
hoofdkaart door de inzetkaarten.
De meest algemene aanbevelingen voorzien in het
volgende: niet meer dan drie hoeken van het kaartblad
vullen met inzetten; een evenwichtige indeling nastre-
ven waarbij rekening wordt gehouden met de afmetingen
1978.IV.4
15
