fl. 75,per map
Om deze kostbare uitgave mogelijk te maken is een stichting in het leven geroepen. Van de zijde
van de overheid, van culturele instellingen en van particulieren heeft zij reeds steun ontvangen.
De stichting is, in samenwerking met de Uitgeverij Canaletto te Alphen aan den Rijn, begonnen
met de uitgave van de eerste Serie van 7 mappen.
MAP 1 Stadsplattegronden van Goes, Middelburg, Sas van Gent, Hülst,
's-Hertogenbosch, Maastricht, Nijmegen en Arnhem
MAP 2 Overzichtskaarten van Staats-Vlaanderen, Graafschap Bueren,
Situatie van Zwol, Hasselt en 't Swarte Water, Westelijke gedeelte
van Amelandt/Oostelijk gedeelte van Amelandt, Westwoldinger-
land, Reijderland en een gedeelte van Munsterland en Drenthe,
Groningen tot en met Coevorden incluijs, Breda tot 's-Hertogen
bosch; Loop van de Rievier de Veght van Coeverden tot in het
Zwarte Water
MAP 3 Stadsplattegronden van Vlissingen, Domburg, Tholen, Zierikzee,
Axel, Sluis, IJzendijke en Cadzand
MAP 4 Stadsplattegronden van Bergen op Zoom, Breda, Steenbergen,
Willemstad, Oudenbosch, Grave en de overzichtskaarten van
Midden en Oost-Brabant
MAP 5 Belgie stadsplattegronden van Antwerpen en Lillo en zeven
overzichtskaarten van Staats-Vlaanderen
MAP 6 Overzichtskaarten van de Zeeuwse eilanden
MAP 7 Stadsplattegronden van Kampen, Coevorden, B oertange, Delfzijl,
Doesburg, Hasselt, Venlo en Stevensweert
DANKZIJ DE ONTVANGEN FINANCIELE STEUN,
kan de prijs van ACHT KAARTEN IN KLEUREN,
FORMAAT 40 x 57 cm
GESTELD WORDEN OP
De eerste map is vergezeld van een uitvoerige inleiding over de Hattinga's en hun werk,
geschreven door Drs.W.J.M. Hoogendoorn-Beks en Prof.Dr. J.C.M. Hattinga Verschure. Bij het
schrijven van deze inleiding kon gebruik gemaakt worden, zowel van een op het Geografisch
Instituut te Utrecht vervaardigde scriptie, als van het familie-archief van de Hattinga's, waardoor
nieuwe bijdragen aan de historische kartografie van Nederland geleverd konden worden.
Professor Koeman, voorzitter van de "Stichting tot bevordering van de uitgave van de Hattinga
Atlassen", zegt er nog het volgende van:
"Met het werk van de Hattinga's, tussen 1724 en 1755, begint de systematische militaire
kaartering van Nederland. Hoewel de verdeling van hun kaarten over het grondgebied nog
onregelmatig is, draagt het uiterlijk een uniform karakter, waarbij duidelijk gekeken is naar de
stijl van de Franse "ingenieurs geographes". Dat de honderden manuscriptkaarten vrijwel alle de
daarop volgende oorlogen en staatsomwentelingen overleefd hebben is een groot geluk voor de
Nederlandse historische kartografie.
Deze handschriftkaarten verschaffen n.l. voor vele uitgestrekte gebieden van Nederland de
oudste betrouwbare topografische informatie. Men vindt ze samengevoegd tot losbladige at
lassen, die de volgende titels dragen-
Atlas van Staats-Vlaanderen 5 delen
Atlas van Zeeland 4 delen
Atlas van Staats-Brabant 3 delen
Atlas van de Frontieren van Gelderland, Overijssel en Groningen 3 delen
Het kaarteringswerk begon in 1724 in Zeeuws-Vlaanderen en Zeeland als een liefhebberij van de
medicus, Dr. Willem Tiberius Hattinga. Het werd na 1747 als een professioneel militair-karto-
grafisch bureau voortgezet door zijn twee zonen, de militaire ingenieurs David en Anthony
Hattinga, in nauwe samenwerking met hun vader. Hun metingen berusten op een goede
meetkundige grondslag, hetgeen niet altijd gezegd kan worden van kaarten uit Gelderland,
Overijssel en Groningen. Deze werden voor het merendeel gekopieerd van oudere, door andere
landmeters vervaardigde manuscriptkaarten. Aan dit kopieerwerk hebben wij echter het behoud
van vele oudere kaarten te danken.
Het is verbazingwekkend dat ondanks het hoge tempo waarin de vele grootformaat kaarten
(soms in drievoud) getekend zijn, hun uitvoering zo fraai is. In een zeer duidelijke en kennelijk
vlotte hand, met mooie, nergens overdreven waterverfkleuren, werd het Nederlandse landschap
uit het midden van de 18e eeuw op de kaart weergegeven. Zowel de vader, ook op gevorderde
leeftijd, als de zoons, waren begaafde kartografen.
Voor de historische geografie van Zeeland en Zeeuws Viaanderen is het kaarteringswerk van de
Hattinga's van fundamentele betekenis geweest. Niet alleen vanwege de door de Raad van State
verschafte militaire opdrachten maar ook wegens de vele polderkaarten die op andere last-
gevingen berusten.
Ook voor de historische geografie van andere provincies kunnen de manuscriptkaarten van de
Hattinga's van grote betekenis zijn. Hoewel ze een veel groter gebied beslaan, zijn de kaarten van
Gelderland, Overijssel en Groningen minder goed bekend dan de Zeeuwse kaarten.
Dank zij de medewerking van de Rijksarchivarissen, kan een aantal van de belangrijkste kaarten
die onder hen berusten, uit de Hattinga Atlassen thans gereproduceerd worden. Facsimiles in
kleuren zijn essentieel want op de topografische kaarten en stadsplattegronden worden daarmee
o.a. het grondgebruik en de vegetatie aangegeen.
