techniek.
Het antwoord op de punten d en e is bepalend of
kleurpotlood, plakaatverf of kleurfolie moet wor
den toegepast.
10. Standaardisatie:
De invoering van een kleurseparatiesysteem in
de kaartvervaardiging hangt vooral af van het
kunnen beschikken over een goede fotografische
uitrusting en de aanwezigheid van vakkundig
personeel (8).
Kleuridentiteit kan worden gestandaardiseerd en
gekontroleerd door een systeem van kleursche-
ma's. Traditionele kleurschema's zoals door mij
beschreven in het ITC Journal 1975 nr. 1 kunnen
niet worden gebruikt (9).
De kleurseparatietechniek vereist een kombinatie
van twee speciale kleurschema's. Het ene Schema
moet de kleuren laten zien zoals zij verschijnen
in kleurpotlood, plakaatverf of kleurfolie, samen
met een specifikatie per kleurtint. De tweede
kleurkaart is het gedrukte resultaat van de eerste.
Uit het eerste Schema kan worden afgeleid welk
kleurpotlood, verf of folie (en hun kombinaties)
moet worden gebruikt om de gewenste kleur te
verkrijgen.
De kleur zoals deze in het tweede Schema is te
zien. Omdat elke kleurmethode (kleurpotlood,
plakaatverf en kleurfolie) zijn eigen twee kleur
schema's heeft, moeten in totaal zes schema's
worden vervaardigd.
Dit is op dit moment nog niet gebeurd en is
onderwerp voor verder onderzoek. Het is duide-
lijk dat in het fotografische proces de belich-
tingstijden, gebruikte filters, ontwikkeltijden,
etc. eveneens moeten worden vastgelegd en ge
standaardiseerd. Aangezien de kleurkorrektie
nodig is vanwege tekortkomingen van de standaard
drukinkten, mag worden verwacht dat een kleur-
keuze gebaseerd op een voorgedrukt kleurschema
de twee kleurmaskers overbodig zal maken. Het
uitsluiten van deze maskers moet het mogelijk
maken het direkt-rastersysteem toe te passen,
hetgeen een verdere besparing van filmmateriaal
en reproduktietijd met zieh kan meebrengen.
(Tabel II). Ook dit is 6en van de aspekten voor
nader onderzoek in de toekomst.
Noten
1. Verwezen wordt naar de literatuurlijst.
2. B.v. Esselte in Zweden, Klett in BRD, Vermes
sungsamt Hamburg in BRD.
3. In het bijzonder de kaarttypen die op de Kart. Afd.
ITC worden gemaakt, in hoofdzaak thematische
kaarten op het gebied van geologie, geomorfologie,
bodemkunst, stedebouw, etc.
4. Volgens Füllbeck-Schmidt, Vermessungsamt
Hamburg, wordt ongeveer tweederde in tijd uit-
gespaard door gebruik van plakaatverfmodellen
in plaats van peelcoats.
5. Pantone Matching System van Letraset is een
andere kleur-plakfoliekollektie van 255 kleuren,
formaat 51 x 65.5 cm.
6. Voor meer uitgebreide behandeling zij verwezen
naar de literatuurlijst.
7. Het is ook mogelijk de zwarte door middel van een
splitfilterbelichting te maken.
8. De meeste drukkerijen zijn goed uitgerust en heb-
ben ervaring in het kleurseparatieproces en kunnen
worden benaderd voor samenwerking.
9. Dergelijke schema's worden samengesteld met ge
bruik van percentage kontaktrasters in een grijs-
schaal. Zie:'The Production of a Cartographic
Colour Chart', door A. J. Karssen, ITC Journal
1975-1.
*Dit artikel werd eerder gepubliceerd in het ITC Journal
1978-2 onder de titel:'Colour Separation in map
production. Alternative methods for reproducing area
colours using coloured Originals'. Door A. J. Karssen
en P.J. Oxtoby.
De hierbij behorende figuren 1 t/m 6 zijn als losse
bijlagen toegevoegd.
Literatuur
Du Pont: Indirect colour Separation System - Frank
furt am Main.
Du Pont: Direct Screen Color Reproduction System -
Frankfurt am Main.
Du Pont: Neo Screening - Frankfurt am Main.
Du Pont: Maskenfilm, technische Daten - Frankfurt
am Main.
Füllbeck, P. von, Schmidt H. Karten im Dreifarben-
Rasterdruck - Kart. Nachr. 24-4,1974.
Jaffee, E. Colour Separation Photography with an
Introduction to Masking - Graphic Arts Technical
Foundation, Pittsburg, 1959.
Kopylova, A.D. Multicolor geographical map repro
duction using photomechanical and electronic color
Separation - 7th International Congres on Cartography,
Madrid, 1974.
Shapiro, Ch. The Lithographers Manual; chapter 6:
Color-separation photography; chapter 7: Photo
graphic masking and color correcting - 5th edition,
GATF, Pittsburgh, Pa, 1974.
Wright, W.D. The Measurement of Colour - New
York, 1964.
Wulff, A., Jorgensen, H.O.An Analysis of the
Controllability of the Separational Stages in Multi-
Color Production - The Graphic College of Denmark,
Copenhagen, 1964.
Yule, J.A.C.Principles of Color Reproduction -
New York, 1967.
Summary
Colour Separation in map production: Alternative
methods for reproducing colour areas using coloured
Originals.
Research has been started in the ITC Cartography
Department to investigate the possibilities of cheaper
and quicker methods for the production of particular
types of maps. Instead of using conventional masking
methods (e g peelcoats) several coloured models have
been produced using coloured crayons, poster paint
and stick down foils. From these models colour
separations have been made at reproduction scale
using the process camera and colour filters. In this
way about 50% of the time normally required can be
16
1979. V. 1
