publiek bestaat uit het vervangen
van een kaartje van Watling door
een van Bonaire. De grootstschalige
kaart waarop Nederland is afge-
beeld is 1 515.000, en daarvoor
moest de kaart in drie stukken
worden opgedeeld wat niet tot een
duidelijke overzichtskaart leidt.
Er bestaan geen grootschalige
kaarten van Aruba en de Bovenwin-
den, noch van Suriname of Zaire.
Onder de 14 Europese Steden die
aan de hand van een grootschalige
plattegrond zijn afgebeeld is wel
Brüssel maar niet Amsterdam.
Zelfs bij de bladzij met Geogra-
fische Vergelijkingen zijn geen
Nederlandse equivalenten toege-
voegd ter vergelijking met de groot-
ste meren, bergen, zeeen, inwo-
nertallen of landoppervlakken.
Spelling
In het voorwoord van de Engelse
editie Staat dat de Wade-Giles
transcriptie voor het Chinees ge-
bruikt is omdat deze "conforms
to the great number of maps and
documents which already exists,
particularly in the Engiish-speaking
world". Diezelfde reden wordt
natuurlijk niet aangehaald in het
voorwoord voor de Nederlandse
editie. Maar er is daar ook geen
sprake van een andere rechtvaar-
diging van het gebruik van het
Wade-Giles systeem noch, en dat
is belangrijk, van een transcriptie-
tabel w aar in de in het Engels ge-
transcribeerde Chinese klanken
ook voor de Nederlandstalige ge-
bruiker bruikbaar worden gemaakt.
De ene bladzij met transcriptie-
tabellen is ten ene male onvoldoende.
Er ontbreekt helaas een algemene
verklaring over de uitspraak van
naar het Engels (of het Frans) ge-
transcribeerde geografische namen;
deze wordt vooral bij China, Voor-
Indie en Noord-Afrika gemist.
De vervanging van Engelse door
Nederlandse exonymen en de ver-
taling van Engels door Nederlandse
omschrijvingen heeft in de atlas in
zoverre sporen achtergelaten, dat
deze correcties of aanvullingen in
het algemeen in een ander lettertype
zijn uitgevoerd, hetgeen de toch
soms al wat verwarnende veelheid
aan lettertypes nog heeft vergroot.
Met name de plattegronden zijn nog-
al willekeurig bewerkt voor de
Nederlandse editie (al of niet ver-
taling van de Engelse begrippen)
en bij de verwerking van de Neder
landse exonymen treden nogal wat
discrepanties op. Zo zien we
Oeral naast Murmansk, Dnjestr
naast van het voorgaande afgeleide
Dnestrovskiy Liman.
Het (hoofd)register is in het
Engels en bevat naast de namen
en hun coördinaten en pagina (plus
vakaanduiding - wat een voortref-
felijke hoeveelheid informatie
is bovendien een aanduiding
van de aard van het benoemde
object en van het land waar het te
vinden is. Die laatste twee om
schrijvingen zijn in het Engels
gesteld. Er komen aanduidingen
voor als "tribe", "watercourse",
"gorge", "anc.site", "oil bore",
"tableland" of "see", die ver-
klaard hadden moeten worden.
Voor de Nederlandse exonymen,
in aantal circa 1% van de namen
van het hoofdregister, is een
apart register. Het bevat voor-
namelijk namen van zeeen, staten
en streken, ofwel van geogra
fische objecten die groot genoeg
waren om of een Nederlandse of
een aparte Engelse versie te
hebben. Vele kaap- en eiland-
aanduidingen in het Engels zijn
op de kaarten onvertaald gebleven.
Het inleidende encyclopedische
gedeelte en de legenda's zijn over
het algemeen goed vertaald, en
druk en bindwijze zijn zonder
meer goed. Het blijft een kwali-
teitswerk, ook in de uitgave van
Kluwer.
F. J. Ormeling
SCHOOLATLAS MAVO/HAVO/
VWO. Samenstelling en redactie:
Esselte Map Service, Stockholm,
en Meulenhoff Educatief, Amster
dam. Uitg. Meulenhoff Educatief,
1978. 102 bladen en register,
24 x 33 cm, Prijs j 42, 50.
Met deze nieuwe atlas heeft de
methode van het weergeven van
het land door "natuurgetrouwe"
of "realistische" kleuren nu ook
hier haar intrede gedaan bij de
atlassen voor het voortgezet
onderwijs. Voor de hoofdkaarten
is dus afgestapt van de traditio-
nele voorstelling door hoogte-
tinten
De kartografie van deze atlas en
van parallel-uitgaven in 8 andere
landen werd verzorgd door het
bekende bureau Esselte, waarbij
volgens het voorbericht niet min
der dan 43 van de 102 bladen, waar-
onder 18 van Nederland, voor deze
Nederlandse editie nieuw zijn ge
maakt. Voor de redactie van de
Nederlandse bewerking tekende de
eindredacteur drs. J.Abrahamse;
een inleidend woord schreef dr.
J. J. C. Piket.
De methode van weergave van het
land.
De methode van de realistische kleu
ren van het landschap, zogenaamd
zoals men ze uit de ruimte zou
zien, een methode die in enkele
andere landen al langer in gebruik
is, is in wezen gebaseerd op grond-
gebruik en vegetatie (of het ont-
breken daarvan, dus eigenlijk de
bodembedekking) en wordt in deze
atlas vrij gedetailleerd toegepast.
Een afwisseling van bos en bouw-
land wordt dus inderdaad door het
werkelijke patroon van groene en
gele plekken afgebeeld. Daardoor
geven vooral de kaarten van de
landen van Europa een wat vlekke-
rig beeld, dat zeker voor geografen
belangwekkend, maar niet bepaald
overzichtelijk is. De kaarten van
de andere werelddelen, waar de
kleuren vaak grotere samenhangende
gebieden weergeven, zijn dan ook
mooier, en waard om lang naar te
kijken; sommige woestijngebieden
zijn zelfs juweeltjes van kartogra-
fische terreinvoorstelling. Dat
geldt ook voor de beide poolkaarten
op het laatste blad met hun merk-
waardige ijsschots-patronen. In
hoeverre jongere leerlingen dit ge-
varieerde landschapsbeeld van de
atlas als "rommelig" zullen erva-
ren en of voor hen strak omlijnde,
effen gekleurde gebieden niet be-
grijpelijker zijn, zal uit het oordeel
van onderwij sdeskundigen en uit de
ervaring moeten blijken.
De landschapskleuren worden op
aantrekkelijke wijze geillustreerd
door foto's op het voorste schut-
blad (en ook nog eens op blz. 2-3);
alleen de "steppe" is niet erg
representatief en lijkt meer op een
woestijn. Een kleur voor "gebergte-
vegetatie" is er niet, waardoor
wellicht het gevaar ontstaat dat de
bergschaduwtint met toendra of
steppe wordt verward.
Het relief is weergegeven door een
krachtige en vaak ook fraaie scha-
duwtekening in paarsig bruin, met
tot wit naderende verlichte NW-
kanten. Op sommige bladen wordt
het beeld door een grote detaillering
30
1979. V. 1
