Huidige stand der thematische
kartogr afie
Het thans in de Sovjet-Unie bestaande systeem van
thematische karteringen mag als vrij harmonieus
worden beschouwd.
Het best georganiseerd is de geologische kartering,
waarvan de ontwikkeling sedert de jaren '80 der vori
ge eeuw nauw verbonden is met het ook internationaal
zeer belangrijke werk van A. P. Karpinski.
De in 66n Staatsdienst geconcentreerde geologische
kartografie kreeg reeds in het midden der jaren '20
te maken met een grote vraag naar kaarten van de
kwartaire afzettingen en kaarten van grondwater op
grote diepte.
Op het ogenblik zijn enige tientallen kaarttypen in be-
werking, waarvan de belangrijkste zijn: de traditione-
le geologische kaart, voorts geomorfologische en
tektonische kaarten, kaarten van kwartaire afzettingen,
metallogenetische kaarten, delfstoffenkaarten, hydro-
geologische kaarten e. a. Ook worden nieuwe typen
geologische kaarten vervaardigd, zoals die van de
struktuur der diepliggende strata en van de kristallijne
sokkel, paleo-geologische, paleo-tektonische en geo-
chemische kaarten.
Men beschikt thans voor het gehele grondgebied der
Sovjet-Unie Over geologische kaartseries op resp.
1 1. 000. 000, 1 2. 500. 000, 15. 000. 000 en
1 7. 500. 000, terwijl de geologische kaartserie
1200. 000 haar voltooiing nadert. Van de belangrijk
ste erts-exploitatiegebieden zijn geologische kaarten
op grotere schalen beschikbaar. Tenslotte zijn ook
synthetische geologische kaarten van gehele continen-
ten vervaardigd.
De bodemkartografie, thans even goed georganiseerd
als de geologische kartografie, steunt op het werd van
V. V. Dokoetsjajev, wiens aan het eind van de vorige
eeuw ontworpen genetisch-typologische bodemklassifi-
catie zieh zowel voor grootschalig veldwerk als voor
kleinschalige overzichtskaarten goed bleek te lenen.
In het kader der nieuwe agrarische bedrijfsvoering
gaan de bodemkaarten een steeds grotere rol speien
en komen de opname-schalen 150. 000, 125. 000 en
110. 000 en zelfs nog grotere schalen in gebruik.
Het tegenwoordige programma der bodemkartering om-
vat de volgende kaartgroepen.
- wereld-overzichtskaarten, idem van werelddelen
en de Sovjet-Unie en grotere gebieden, alle op
schalen kleiner dan 11. 000. 000;
- kaarten van de Unie-republieken en autonome repu-
blieken, provincies en oblasten, op schalen tussen
1 200. 000 en 1 1. 000. 000;
- kaarten van kleinere administratieve regio's op
schalen 125. 000 - 1100. 000;
- bodemkaarten van afzonderlijke landbouwbedrijven
op schalen 110. 000 - 1:5. 000;
- kaarten van proef- en onderzoeksvelden op schalen
15. 000 - 1500.
De eerste vier groepen zijn grotendeels voltooid; de
kaarten worden stelselmatig herzien.
Van de samenvattende bodemkaarten van het gehele
land dienen genoemd de indertijd gepubliceerde kaar
ten op 1 4. 000. 000, 15. 000. 000 en 1 10. 000. 000,
voorts de bodemkaart 11. 000. 000, een wetenschap-
pelijk-informatieve bodemkaart op 1:2. 500. 000 en
een kaart van het gebied buiten de zwarte aardezone
der RSFSR op 11. 500. 000.
Vermeld dient ook het aandeel van de Sovjetrussische
bodemkundigen in de totstandkoming der wereld-
bodemkaart en van de wereld-bodemklassificatie.
Zelf publiceerde de Sovjet-Unie een wereld-bodem-
kaart op 110. 000. 000, alsmede bodemkaarten van
AziS en andere continenten.
De zieh snel ontwikkelende geobotanische kartering
(met inbegrip van die der bosbouw) houdt zieh vooral
bezig met de uitwerking van de legenda's van verschil-
lende kaarttypen, de verbetering der veld- en bureau-
methoden voor het maken van redactionele modellen
en de standaardisatie van Symbolen. Sinds 1963 publi-
ceert het Botanisch Instituut der Akademie van Weten-
schappen der Sovjet-Unie (genoemd naar V. L. Koma-
rov) het jaarboek "Geobotanische kartering" (Geobota-
niCeskoje Kartografirovanije), het enige van die aard
in de Sovjet-Unie.
Geobotanische kaarten worden, al naar gelang de ge-
stelde eisen, vervaardigd op grote, middelgrote of
kleine schalen:
- grootschalige kaarten dienen voor het stationair
en semi-stationair onderzoek van het vegetatiedek
en voor praktische problemen in bosbouw en vee-
teelt;
- middelgrote schalen worden aangewend bij geobota
nische kaarten van administratieve eenheden, auto
nome- of Unierepublieken (uitgezonderd de RSFSR);
- kleinschalige kaarten ontstaan door generalisatie
van grootschalige en vooral middelschalige kaarten.
Tot de belangrijkste behoren:
Kaart van de vegetatie in de USSR (Karta Rastitel'
nosti SSSR) 15. 000. 000 (1939); kaart van de vege
tatie in het Europese deel van de USSR (Karta Rasti-
tel'nosti Evropejskoj Öasti SSSR) 12. 500. 000
(1948); geobotanische kaart van de USSR (Geobota-
niöeskaja Karta SSSR) 14. 000. 000 (1954).
Voorts worden thans voor het gehele land geobotanische
kaarten ontworpen op resp. 11. 000. 000 en
11. 500. 000; tenslotte kaarten van Siberie en het
Verre Oosten op 1:1. 500. 000 en van Centraal-Azie,
Transkaukasie, de Oekrai'ne, Witrusland en de Balti
sche republieken op schalen varierehd van 1600. 000
- 1:1. 000. 000. Kaarten van de veevoederreserves in
republieken, provincies en oblasten versehenen op
schalen tussen 1200. 000 - 1600. 000. In voorberei-
ding zijn soortgelijke kaarten van het gehele land op
schalen tussen 12. 500. 000 en 14. 000. 000. Recente-
lijk werd een "Atlas van de vindplaatsen van genees-
krachtige kruiden in de USSR (Atlas Arealov Lekarst-
vennych Rastenij SSSR, 1976) gepubliceerd, alsmede
een "Atlas van de bossen der Sovjet-Unie" (Atlas
Lesov SSSR, 1973). Sovjetrussische botanici werken
mee aan een geobotanische wereldkaart 15. 000. 000.
Klimaatkaarten in de moderne zin van het woord wer
den reeds in de tweede helft der vorige eeuw uitgege-
ven. Voor de ontwikkeling der Russische klimatologie
is vooral het werk van A. I. Vojejkov van betekenis ge-
weest. In 1921 nam de regering maatregelen tot her-
stel en uitbreiding van het meteorologisch waarne-
mingsnet, in 1929 werd de Hydro-meteorologische
dienst van de Sovjet-Unie opgericht. Het belangrijkste
Observatorium ging spoedig na de Oktoberrevolutie
24
KT 1980. VI. 3
