Meetkundige Dienst zelf de ont-
brekende gegevens door water-
passing bepaald (dit betreft on-
geveer 1/4 deel van het land).
De Topografische Dienst heeft de
reproduktie en de verkoop van de
hoogtekaarten verzorgd.
Oorzaken van hoogteveranderingen.
Bij het naderen van de voltooiihg
van de eerste editie rees de vraag
of de kaart als ddnmalige uitgave
moest worden beschouwd of dat er
een al dan niet regelmatige her-
ziening zou moeten plaatsvinden.
Hoewel mag worden aangenomen
dat de hoogte van Nederland in
het algemeen weinig verändert
(enkele centimeters per eeuw),
zijn er toch een aantal oorzaken
te noemen die plaatselijk wel tot
aanzienlijke hoogteveranderingen
leiden.
Men denke bijv. aan de bodem-
daling in Groningen als gevolg van
de aardgaswinning en plaatselijke
verzakkingen in Zuid-Limburg ten
gevolge van de vroegere steen-
koolwinning. Een andere oorzaak
voor bodemdaling is klink, welke
na de drooglegging van bijv. de
IJsselmeerpolders een rol speelt
of klink die optreedt in veen-
gebieden waar het waterpeil ver-
laagd is. Ook speien een groot
aantal lokale terreinwijzigingen
een rol zoals wegenaanleg, stads-
uitbreidingen, ontgrondingen,
ruilverkavelingen, enz.
Enquete over de wenselijkheid
van bijhouding.
Ten einde enig inzicht te ver-
krijgen in de behoeften aan bij-
gewerkte hoogtekaarten heeft de
Topografische Dienst, in over
leg met de Meetkundige Dienst
van de Rijkswaterstaat, in 1976
een enquete gehouden onder de
afhemers van de hoogtekaarten.
Deze enquete betrof onder meer
de volgende vragen
1. Voldoen de huidige vorm en
inhoud van de hoogtekaarten
aan de eisen die u stelt?
2. Vormt het voor u een bezwaar
dat de topografische onder-
grond van de hoogtekaarten
geleidelijk veroudert?
3. Is het voor u van belang dat
de hoogtekaarten in de toe-
komst worden bijgehouden ten
aanzien van ingrijpende ver-
anderingen in de vertikale
terreinvormen als gevolg van
stadsuitbreidingen, ruilver
kavelingen, landaanwinning,
aanleg van wegen e.d.
Wat zijn voor u de gevolgen
als dit in de toekomst niet zou
gebeuren
Het enqueteformulier is toegezon-
den aan de bij de Topografische
Dienst bekend zijnde gebruikers
van hoogtekaarten. Van de ver-
stuurde enqueteformulieren is on-
geveer de helft beantwoord terug
ontvangen.
Kort samengevat bleek hieruit het
volgende:
Vraag 1: Ongeveer 70% van de
respondenten gaf te kennen dat de
huidige verschijningsvorm en in
houd voldoen aan de eisen die men
stelt.
Enkele gebruikers gaven te kennen
dat zij het op prijs zouden stellen
als de hoogtekaarten zouden worden
voorzien van hoogtelijnen.
Vraag 2Voor ongeveer 50% van de
respondenten heeft het verouderen
van de topografische ondergrond van
de hoogtekaarten tot nu toe geen
onoverkomelijke bezwaren opgele-
verd, hoewel aan een zo recent
mogelijke ondergrond de voorkeur
wordt gegevenHet ligt voor de
hand dat met de jaren deze bezwa
ren zieh wel steeds sterker zullen
doen gevoelen, speciaal in gebie-
den die aan ingrijpende verande-
ringen in de topografie onderhevig
zijn.
Vraag 3Ongeveer 65% van de
respondenten was van mening dat
de hoogtekaarten bijgehouden
moeten worden ten aanzien van
gebieden die aan veranderingen
onderhevig zijn. Enkele belangrijke
gebruikers gaven zelfs te kennen
dat de sterke veroudering van de
kaarten niet alleen de bruikbaar-
heid zal doen afnemen, maar er
ook toe kan leiden dat men in de
toekomst zelf weer terreinwater-
passingen zal moeten verrichten
om aan de gewenste hoogtegegevens
te komen; uiteraard een zeer onge-
wenste situatie, die destijds juist
ddn van de aanleidingen is geweest
voor het uitgeven van de "Hoogte-
kaart van Nederland".
De bijhouding van de Hoogtekaart.
Mede op grond van de resultaten
van de enquete hebben de Meet
kundige Dienst van de Rijkswater
staat en de Topografische Dienst
besloten tot de volgende gedrags-
lijn:
Indien zieh ingrijpende verande
ringen hebben voorgedaan met be-
trekking tot de hoogtegegevens
wordt een nieuwe hoogtekaart
samengesteld; deze zal uiteraard
de meest recente topografische
ondergrond als basis hebben.
Bij een beperkt aantal wij zigingen
zullen de aanvullingen en verbete-
ringen in de bestaande hoogtekaart
worden verwerkt. Deze kaarten
zullen in de toekomst van de meest
recente topografische ondergrond
worden voorzien.
De Meetkundige Dienst gebruikt
voor de bijhouding van de hoogte
kaarten in het algemeen alleen de
door andere diensten en instanties
uitgevoerde hoogtemetingen. Deze
diensten hebben in het verleden
immer welwillend medewerking
verleend, hetgeen ook in de toe
komst noodzakelijk zal zijn.
Van een aantal hoogtekaarten zijn
reeds aanvullende gegevens voor-
handen. Deze zijn in eerste aan
leg verwerkt op de zogenaamde
hoogteminuten (werkstukken van
de Topografische Dienst waarop
hoogtelijnen zijn geinterpoleerd
met een interval van 2,5 m). In
voorkomend geval worden afdruk-
ken van deze hoogteminuten als
hoogtekaart geleverd, zodat de
gebruiker steeds kan beschikken
over de nieuwste gegevens.
Voor nadere informatie betreffen
de het gereed zijn, c.q. herzien
zijn, van hoogtekaarten wordt
verwezen naar de Catalogus van
Kaarten, uitgegeven door de
Topografische Dienst.
N. J. Bakker.
38
KT 1981. VII. 1
