Zijn brugfunctie
Het was door Koeman 's bemiddeling dat de oprichting
van de Kartografische Sectie d.w.z. de oprichting van
een onderafdeling van een geografisch genootschap
(KNAG) in een geodetische omgeving plaats vond nlin
het Laboratorium voor Geodesie aan de Kanaalweg te
Delft. Het is voorts aannemelijk te veronderstellen dat
Koeman's participatie de interesse heeft gestimuleerd
van een aantal leidende figuren uit de landmeetkundige
en fotogrammetrische wereld waaronder Bramlage,
Von Freytag Drabbe, Roelofs, Scherpbier etc. die
de oprichtingsvergadering met hun aanwezigheid ver-
eerden en Schermerhom, die, overhet algemeen niet
zo snel warm lopende voor initiatieven van geografi-
sche zijde, reeds eerder als feestredenaar tot het
welslagen van de Eerste Nederlandse Kartografendag 0
had bijgedragen.
Zijn aanstelling in 1957 tot docent in de Kartograüe
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht - een functie die in
1964 tot een lectoraat en in 1968 tot een ordinariaat
zou uitgroeien - verschalte Koeman vervolgens een be-
langrijk geodetisch-kartografisch bruggehoofd binnen
de geograüsche veste, een positie die door zijn promo-
tie tot doctor in de wiskunde en natuurwetenschappen
aan dezelfde universiteit op het carto-bibliografisch
onderwerp "Collections of Maps and Atlases in The
Netherlands" aan prestige won. Zijn goede relaties
met de academische werelden in Delft en Utrecht, met
de Meetkundige Dienst RWS en met het ITC, bestem-
pelden Koeman tot een potentieel bruggenbouwer Ris
sen Geodesie, Kartograüe en Geograüe, een positie
die hij herhaaldelijk ten gunste van de KS heeft aange-
wend.
Gebundeide activiteit
Bij het doorbladeren van de oude notulen van secre-
taris Koeman trekken de eerste jaren van de Karto
grafische Sectie weer aan het geestesoog voorbij. De
herinnering die men van deze pioniersfase heeft over-
gehouden, wordt bevestigd. Het was een aantrekkelijke
periode, vol van uitdaging, waarin de sterk gemoti-
veerde oprichters-bestuursleden zieh gezamenlijk in-
zetten ter versteviging en erkenning van de jonge ver-
eniging. Blijkbaar was de kartograüe in die jaren onze
broodwinning, onze hobbie en ons tijdverdrijf en waren
wij er steeds mee bezig. Opvallend is het aantal, dik-
wijls sterk uiteenlopende activiteiten die in die begin-
jaren werden gestart, niet zelden zonder dat de kon-
sekwenties voldoende konden worden overzien. Zo
beet de Sectie zieh aanstonds vast in de ingewikkelde
problematiek der beroepsopleiding, een inspanning die
pas 15 jaar later vruchten zou afwerpen. Zo experi-
menteerde de Sectie met een jaarlijks educatief dien-
stenpakket voor haar leden - studiedagen, kartografen-
dagen, aangeklede ledenvergaderingen - dat sedert
lang zijn vaste bedding in het verenigingsleven heeft
gevonden. Zij organiseerde kaartententoonstellingen
in binnen- en buitenland, zocht aansluiting bij het
internationale kartografendomhaalde een indrukwek-
kende rij buitenlandse sprekers naar Nederland, or
ganiseerde excursies naar kartografische inrichtingen
en bedrijven in het buitenland. Zij bemoeide zieh in
dringend met de schrijfwijze van buitenlandse geogra
üsche namen, onderhield twee tijdschriften (1. Kar
tograüe, Mededelingen van de KS en 2. Kaartbulletin)
en slaagde er allengs in uitgevers en leveranciers en
importeurs van tekenmaterialen en repro-apparatuur
voor haar doelStellingen te interesseren, waardoor
niet alleen tal van firma's als institutioneel lid toe-
traden, doch voorts menige bijeenkomst door demon-
straties konden worden verlevendigd.
Natuurlijk waren er ook vergissingen en mislukkingen.
Diverse initiatieven verzandden. Zo werd de Mercator-
medaille, voorgesteld door Koeman, nooit geslagen,
zo kwam het denkbeeld van regionale of districtsbij-
eenkomsten nimmer van de grond, terwijl een lang-
durige gedaehtenwisseling met de gemeente Amster
dam over de vervaardiging van een stadsatlas bij ge-
brek aan weerklank terzijde werd gelegd.
Westfries geestesmerk
Intussen zal het niemand die Koeman wat beter kent
verbazen dat de notulen van zijn hand uitmunten door
zakelijkheid en soberheid. Weinig vatbaar als hij
schijnt voor emoties en illusies beperkt zijn bericht-
geving zieh gewoonlijk tot het strikt noodzakelijke. De
levendige soms feile discussies die de bestuursverga-
deringen destijds verlevendigden zijn vakkundig weg-
gegeneraliseerd. Koeman's bestaan beweegt zieh niet
altijd längs bewegwijzerde paden der mededeelzaam-
heid. Ook in het persoonlijk contact is het moeilijk
zijn masker van onbewogen rust te doorgronden en te
gissen wat er zieh achter het strenge voorhoofd af-
speelt. Koeman kennende is men geneigd te veronder
stellen dat zijn voorouders in Westfriesland, toen tij-
dens de tachtigjarige oorlog de wereldgeschiedenis hun
drempel beroerde en in 1573 het admiraalschip van de
Spaanse vloot vlak voor de Zuiderzeedijk bij Wijdenes
ten onder ging, dit schouwspel onbewogen hebben
gadegeslagen. Tdch heb ik de sensatie meegemaakt
collega Koeman denmaal meegesleept te zien door
hevige gemoedsbewegingen. Het was in 1970 toen wij
beiden, deelnemers van de ICA-Conferentie te Stresa
in Noord-Italieeen avond uitbraken om in het San
Siro-stadion te Milaan de Europacupünale tussen
Feijenoord en het Schotse Celtic bij te wonen. Het
werd een 1-0 overwinning voor de Rotterdammers.
Toen het eindsignaal deze overwinning bezegelde heb
ben wij in collegiale omarming staan juichen van
vreugde en ontroering.
Veelzijdige werkzaamheid
Het zal duidelijk zijn dat in vele activiteiten van de
Kartografische Sectie in die jaren de hand van secre-
taris, na 1964 gewoon bestuurslid Koeman, direct
of indirect, aanwijsbaar was. Een bloemlezing leert
het volgende. Het was op zijn initiatief dat de eerste
werkgroep der Sectie, die voor Geschiedenis der
Kartograüe, werd opgericht, een werkgroep waarvan
in de jaren '60 belangrijke stimulansen zijn uitgegaan
tot het doen verschijnen van facsimile-uitgaven van
oude kaartwerken. Het was voorts Koeman die de eer
ste kartografische studiedagen van de Sectie in 1959
voorbereidde, een experiment dat slaagde en de weg
opende voor een lange reeks van söortgelijke bijeen-
komsten in de volgende jaren.
Geboeid door het per spectief van het vestigen van
10
KT 1981. VII. 3
