BERANN'S PANORAMAS - Wonder-
ful world of Alps Himalayas
Uitg. Jitsugyo no Nihon Sha Ltd.,
Tokyo 1980. 120 pp.Formaat
26 x 37 cm. Cassette met 2 ban
den, 46n ervan bevat 3 losse kleu-
renafbeeldingen. Prijs 23.000
(ca. f 200,—).
AI meer dan drie decennia is
Berann de grootmeester van de
panoramakaarten. Men kan prak
tisch niet op vakantie naar de ber
gen zonder zijn Produkten tegen te
komen en gegrepen te worden door
zijn vakmanschap. Hoewel zijn
werk een enkele maal in de vak-
pers beschreven is, hebben de bij-
behorende zwart-wit illustraties
nooit veel recht kunnen doen aan
de kartografische beeiden die hij
creeert. Nu is voor het eerst een
aantal van zijn panoramakaarten in
kleurendruk in boekvorm gepubli-
ceerd. Daarmee is Berann's werk
in een meer blijvende vorm be-
schikbaar, en worden ook körnen
de generaties in Staat gesteld er
kennis van te nemen. De toeristen-
folders waarin zijn panoramakaar
ten tot nu toe alleen beschikbaar
waren zijn immers van nature ver-
gankelijk.
Het hoofdwerk bevat 24 reproduk-
ties in kleur; de helft ervan pano
ramakaarten uit Zwitserland,
vooral van de omgeving van Grin
dewald. Ook uit deltaliaanse,
Oostenrijkse, Duitse en Franse
Alpen zijn er afbeeldingen. Er zijn
drie kleuren- afbeeldingen van de
Himalaya, die eerder door de
National Geographie Society ge-
publiceerd werden, en twee sterk
verkleinde afbeeldingen van de
bodem van de Indische en Grote
Oceaan. Tussen deze kleurenaf-
beeldingen in heeft men situatie-
kaarten en terreinschetsen van
Berann opgenomen. Het hoofdstuk
"Aus der Panoramawerkstätte"
geeft een duidelijk en boeiend
overzicht van de manier waarop de
panoramakaarten worden opge-
bouwd, in verschillende stadia.
Het hoofdstuk "Berann und Seine
Welt", met afbeeldingen van zijn
schilderijen (schilderen is zijn
hobby, het vervaardigen van pano
ramakaarten zijn beroep) geeft
tezamen met de terreinschetsen
een glimp te zien van wat Berann
beweegt. Het hoofdwerk wordt
besloten met een gedeeltelijke
inventaris van de panorama's die
in de periode 1935-1979 uit zijn
handen kwamen. Het tweede deel
bevat drie losse gevouwen repro-
dukties van zijn overzichtskaart
van de Alpen, van Zürich en zijn
Alpenvoorland, en van de bodem
van de Grote Oceaan (Pacific
Ocean Floor).
De selectie van het materiaal is
wat eenzijdig - het is bijvoorbeeld
jammer dat van de Alpenkaarten
bepaalde gebieden niet in zomer-
en winteruitvoering zijn weerge-
geven, en dat zoveel afbeeldingen
op een betrekkelijk klein deel
van Zwitserland betrekking heb
ben. Berann heeft nog zoveel meer
fraaie panoramakaarten vervaar-
digd - van duitse middelgebergtes,
van eilanden rond Italie en in
West-IndiS - maar die zijn bewust
niet in dit werk opgenomen.
Afgezien van onderschriften bij
kaarten en enkele körte eommen-
taren is de tekst in het Japans.
Waar het werk voomamelijk
europese kaarten bevat is ook te
hopen op een editie in een europese
taal - vooral ook voor de inventa
ris. Het is teleurstellend dat in
een werk van ca. f 200,slechts
30 van Berann's kaarten terug zijn
te vinden, en dat een bibliografie
ontbreekt. De reproduktie is van
ongelijke kwaliteit: die van het
dustjacket is uitstekend, de losse
bij lagen vallen bij vergelijking
met originelen wat tegen. De
zwartplaten die nieuw gemaakt
zijn om ook Japanse namen aan
de kaarten toe te voegen, zijn
soms wat te zwak afgedrukt waar-
door de namen moeilijk leesbaar
worden. In het algemeen worden
de originelen echter redelijk be-
naderd. Het is geweidig dat een
dergelijk boek er is, en dat
Berann's werk zo niet verloren
gaat.
F. J. Ormeling
LAND- UND SEEKAARTEN im
Mittelalter und in der frühen
Neuzeit. Herausgegeben von
Comelis Koeman. München,
Kraus International Publications,
1980. 213 blz. Met afb.
(Wolfenbütteler Forschungen,
Hrsg. von der Herzog August
Bibliothek. Band 7). ISBN 3 601
00583 2.
In de Herzog August Bibliothek
werd van 10-13 mei 1977 een his-
torisch-kartografisch colloquium
gehouden waaraan door een aan
tal befaamde beoefenaars van deze
tak der kartografie werd deelge-
nomen. De hier gehouden refera-
ten werden gebundeld en zijn onder
bovenstaande titel versehenen.
Vanwege hun sterk uiteenlopende
inhoud lijkt het mij het best ze
hier even met name te vermelden
Jozef Babicz refereerde over
"Donnas Nicolaus Germanus -
Probleme seiner Biographie und
sein Platz in der Rezeption der
ptolemäischen Geographie";
Marcel Destombes: "Cartes,
globes et instruments scientifi-
ques allemands du XVIe siöcle
la Bibliothöque Nationale de
Paris"; Antoine de Smet:
"L'dvolution de la cartographie
au moyen äge et jusqu'ä la 2e
moitid du XVIe siöcle"; Helen
Wallis"Some new light on early
maps of North America 1490-1560"
A. Teixeira de Mota: "Africa in
the Anoxymous Portuguese "Can-
tino" Planisphere (1502)"; David
KT 1981. VII. 3
63
