toäe&fem
VERSLAG KARTOGRAFISCHE
STUDIEDAGEN 1981
Voor de 20ste maal is het bestuur
van de NVK er opnieuw in geslaagd
haar leden een onderwerp voor te
schotelen dat in brede kring be-
langstelling ondervond. De veel-
zijdigheid aan onderwerpen blijkt
uit de volgende opsomming van de
thema's der studiedagen sinds
1959: relife'f schaduwe ring, gene-
ralisatie, kaart en kleurkaart-
schrift en kaartbelettering, thema
tische kartografie, kaart en ter-
reinhet aanbrengen van kaart-
schrift, kaartprojekties, zwart-
wit kartografiekartograüsche
kommunikatiekaartreproduktie
geomorfologie voor kartografen,
driedimensionale kartografie,
kaarttypografiekartografische
vormgeving, kaarten voor massa-
media, stadskartografiekaart-
produktie, kaartredaktieAan deze
indrukwekkende lijst (onvermeld
bleven de drie buitenlandse excur-
sies) werd dit jaar het onderwerp
'Symbolen in de kaart' toegevoegd.
In een onder de deelnemers gehou-
den enquöte omtrent mogelijke
onderwerpen voor toekomstige
studiedagen werden zowel oude
als nieuwe onderwerpen gevraagd.
Hierbij werd het meest genoemd:
automatisering, reliefweergave,
kleur, meer uitvoerige semiolo-
gie, drukmethoden, layout,
generalisatie en historische kar
tografie
De studiedagen 1981 werden ge-
houden in Oostkapelle van 11 t/m
14 mei, aan de rand van de duinen
en vlak bij het Strand. Net als de
meeste voorgaande jaren was het
stralend mooi weer.
De eerste dag werd besteed aan
de theorie van Bertin, waarbij
het vooral om puntsymbolen ging.
De inleiding hierover werd gehou-
den door drs. C.P.J.M. van
Elzakker. Hij belichtte de ver-
schillen en overeenkomsten tussen
spreektaal en grafische taal,
waama vooral de visuele variabe-
len en hun grafische waarnemings-
eigenschappen werden besproken.
Deze introduktie was helaas te
summier om toe te komen aan
het wat diepere uitspitten van
sommige aspekten van de theorie
van Bertin, of om na te gaan waar
de beperkingen en grenzen liggen
van de praktische toepassing van de
grafische semiologie. Ook tijdens
de volgende dagen was hiervoor
geen plaats ingeruimd. Dit was
eigenlijk wel jammer, omdat niet
te verwachten valt dat binnen af-
zienbare tijd dit onderwerp op
studiedagen weer ter sprake zal
komen, tenzij het onderwerp be-
langrijk genoeg wordt geacht om
er een zomerkursus aan te wijden.
Dit zou m.i. alleszins gerecht-
vaardigd zijn, aangezien in Neder-
land en ook daarbuiten nog altijd
veel kaarten mank gaan aan een
juiste systematische vormgeving
en goede leesbaarheid, terwijl
over het algemeen de technische
produktie-kwaliteit op een hoog
peil Staat.
De heer Van Elzakker had voor de
deelnemers een aantal oefeningen
bedacht, waarbij de zojuist be-
handelde theorie moest worden om-
gezet in het praktisch ontwerpen
van punt-symbolen voor vier
monothematische kaarten, bedoeld
als 'opwarmertje', en vijf poly
thematische kaarten. Ook voor de
meest geroutineerde ontwerpers
onder de deelnemers bezaten deze
oefeningen voldoende uitdaging, al
was het alleen maar om de 9 kaart-
ontwerpen in twee uur af te krijgen.
De volgende dag werden de oplos-
singen van de deelnemers summier
besproken. Op maandagavond gaf
de heer R. J.M. J. Bertrand een
historisch overzicht van de ont-
wikkeling van de kartografie in
Japan. Dit land heeft een zeer lange
traditie in het maken van kaarten
chinezen maar ook nederlanders
speelden ooit een rol in de japanse
kaart-geschiedenis. Dat de japanse
kaarten op een zowel technisch als
inhoudelijk hoog niveau staan, kon
een ieder met eigen ogen op de be
treffende tentoonstelling bekijken.
Japan is op dit moment werkelijk
6
KT 1981VII. 3
