Meld prof. Koeman op 1 Oktober
j. 1. onder grote belangstelling
zijn afscheidscollege, dat uit twee
delen bestond, t. w. een echt
'College' over de ontwikkeling, de
betekenis en de funktie van de we-
genkaart, en een 'afscheid' met
toekomstverwachting en terugblik.
De ontwikkeling van de wegenkaart
loopt vanaf de klassieke Peutinger-
kaart in strookvorm, een kaart-
type dat in de loop der eeuwen her-
haaldelijk zou terugkeren, tot aan
de moderne, strikt funktionele
wegenkaart met zijn op snelle
oriöntering gerichte inhoud. Deze
ontwikkeling schetst Koeman aan
de hand van een diapresentatie met
interessante en soms vermakelijke
voorbeelden van wegenkaarten uit
verschillende tijdperken.
Als scheidend hoogleraar werpt
Koeman naast een blik terug ook
een blik vooruit. Die blik is niet
onverdeeld optimistisch voor wat
betreft de toekomstige plaats van
de kartograaf in het proces der
informatie-overdracht. De snel
terrein winnende automatisering
op alle gebieden des levens en dus
ook op dat der kartografie brengt
in de toekomst "waarschijnlijk een
ontmenselijking van de kartografie
met zieh mee. Met het gevaar dat
de kartograaf in het kartografisch
proces tot een ongewenst persoon
wordt" (p. 25).
Met des temeer voldoening ziet
Koeman daarom terug op de perio-
de van zijn hoogleraarschap en
op degenen met wie Mj heeft samen
gewerkt en de afgestudeerden die
Mj heeft mögen opleiden.
Het College is, fraai geillustreerd,
in boekvorm uitgegeven door N.
Israel (ISBN 90 6072 139 x).
A. H. Sijmons
VERSLAG STUDIEDAG REPRO 4
Dit keer werd de studiedag van de
werkgroep Reproduktietechnieken
gehouden bij de Landinrichtings-
dienst te Utrecht. Liefst 75 men-
sen namen hier op vrijdag 9 Okto
ber j. 1. aan deel. Tijdens deze
dag werden een aantal theoretische
problematieken aan de orde gesteld.
De heer Heerema van Stiboka beet
de spits af met het onderwerp
Is eigen rasterproduktie zinvol?.
Hij vertelde iets over het ontstaan
van de Stiboka en meer in het bij-
zonder over de vervaardiging van
de eerste bodemkaarten. Hierbij
ontstonden al vrij snel problemen
als gevolg van de te beperkte moge-
lijkheden van kleur- en rasterkeuze.
Na het gereedkomen van de comple-
te kaartseries werd een aantal
malen het kleurenschema gewij-
zigd. Het meest recente kleuren
schema werd opgezet met de ras-
ters 15^, 24, 33^, 43|, 55,
68, 83 en 100%. Hierbij ontstonden
Problemen daar voor de gewenste
grote formaten slechts rasters van
10, 20, 30 enz. verkrijgbaar zijn.
Daarom besloot men zelf rasters
te maken: een niet eenvoudige op-
gave.
Het probleem van de rasterkeuze
en kleurkeuze is zo groot, dat na-
genoeg ieder instituut zijn eigen
rasters kiest, vanwege de vele
verschillen in inzicht in het ge-
bruik en de beoordeling van kleuren.
De heer Heerema riep dan ook op
om te gaan documenteren, coör-
dineren en standaardiseren; met
name de werkgroep Reproduktie
technieken zou dit kunnen stimu-
leren.
Over de produktie van afwijkende
rasters - het technische vervolg
van voorgaand onderdeel - werd
door de heer Ivens gesproken. Op
duidelijke wijze werden de werk-
omstandigheden en moeilijkheden
bij de produktie uiteengezet. Het
grootste probleem is: gedurende
maanden wordt de kontaktruimte
bezet gehouden, zodat geen ander
(produktie-)werk verricht kan
worden. Maar ook de technische
Problemen zijn niet gering:
- er moet worden gewerkt in een
stofvrije ruimte;
- in het eindresultaat mögen geen
schommelingen voorkomen;
- de ontwikkelmacMne moet zeer
konstant kunnen werken;
- een zeer goed vaeuiimsysteem
is noodzakelijk.
De heer Ivens gaf ook als advies
nooit eerste generatierasters te
gebruiken: de punt hiervan is te
zacht (dus van deze eerste gene
ratie nog een kontakt maken!).
Daarop werd een forumdiscussie
gehouden met als discussieleider de
heer Dansen, en panelleden de he-
ren Hessen, Ivens en Heerema.
De volgende vragen kwamen naar
voren:
- aan welke rasterpercentages is
behoefte
- moeten we de fabrikanten der-
gelijke rasters laten maken?
- lijkt het niet wenselijk ook eens
buiten onze grenzen te informe-
ren, bijv. via de ICA?
- moeten we niet afstemmen op het
uiteindelijke drukresultaat?
Ook hier werd de wens uitgespro-
ken dat gestandaardiseerd moet
worden zodat het voor rasterfabri-
kanten eenvoudiger wordt om,
redelijk geprijsd, andere rasters
te produceren.
De middag stond in het teken van
lijnverbreden, lijnversmallen en
kleurenseparatie. Lijnverbreden
en lijnversmallen kan op 2 manie-
ren gebeuren:
a. in de kontaktkast: uit de toelich-
ting van de heer Ivens bleek dat
ook Mer erg nauwkeurig moet
8
KT 1981. VII. 4
