A.J. Karssen en K. Sijmons
De produktie van een topografische
overzichtskaart van de Fiji Eilanden
Op een zonnige herfstdag van het jaar 1979 werden de
ITC-studenten Kumar en Masikerei van de Fiji Eilan
den verrast met een lastige opdracht. Deze opdracht
luidde letterlijk: ontwerp en vervaardig een topogra
fische overzichtkaart van de Fiji Eilanden, schaduweer
het relief, schaal 1 750. 000.
Het lastige van de opdracht zou vooral schuilen in de
krappe tijdsduur die hen werd gegeven. Amper 8 we-
ken! Om deze uitdaging tot een goed einde te brengen
beschikten zij over het volgende: een aantal Fiji—
kaarten (schalen 1:1,5 miljoen, 1 250. 000,
1 400. 000), enige jaren tekenervaring, 9 maanden
intensieve praktische en theoretische kartografie-
opleiding aan het ITC, twee ervaren Supervisors en
alle reproduktiefaciliteiten van de kartografie afde-
ling van het ITC.
Vo rm geving
Tijdens de eerste oriBnterende besprekingen tussen
Studenten en Supervisors werden een aantal beslis-
singen over de vormgeving genomen die het aan-
zicht van de te maken kaart in belangrijke mate zou-
den gaan bepalen:
a. Met de gegeven schaal 1 750. 000 zou het maximale
drukformaat (74 x 52 cm) moeten worden benut. In
verband hiermee werd besloten de kaart een zoge-
naamde 'bleeding edge' (naar alle zijden aflopend
kaartbeeld) mee te geven. Maar ook dan moeten
enkele meer afgelegen eilandjes als inzetten wor
den opgenomen, sommige zelfs op een kleinere
schaal (1 1, 5 milj.
b. Ten aanzien van het totaalbeeld zou worden ge-
tracht een kaartbeeld te verwezenlijken waar in
een diepblauwe zee het oog zou worden aangetrok-
ken door kontrastrijke en zonovergoten eilanden.
c. De in dit gebied zo karakteristieke en veelvuldig
voorkomende door de branding geaccentueerde
koraalriffen zouden een speciale behandeling krij-
gen. Door een 'Vignettering' techniek zal worden
getracht de riffen zo natuurgetrouw mogelijk weer
te geven.
d. Wat betreft het reliBf werd besloten de 'Imhof'
methode te volgen. Dit houdt in dat een enkelvou-
dige potlood/inkt tekening van de schaduwering
meermalen wordt gebruikt voor de verschillende
kleuren waaruit het reliBf is opgebouwd.
Het reliBf wordt als volgt gestruktureerd:
1. läge, vlakke gebieden tot 250 voet in een licht-
groene kleur.
2. De totaal-schaduwering, het eigenlijke reliBf-
beeld in lichtgrijs.
3. Een accentuering van de donkerste schaduw-
kanten in lichtbruin, hierdoor zal het kontrast
tussen de licht- en schaduwzijden worden ver-
rijkt.
4. Om het reliBf enig verband te geven met het
zeeblauw en de groene läge gebieden worden de
schaduwkanten met een rasterpunt van zeeblauw
verzwaard, waardoor nog iets meer kontrast
wordt verkregen met de lichtzijden en het reliBf
als geheel een groengrijze ondertoon moet krij-
gen.
5. Het negatief van de gehele schaduwering wordt
in zeer lichtgeel afgedrukt, hiermee zullen alle
in het licht vallende reliBfdelen een 'zonnig'
lichteffekt moeten krijgen.
6. Hoogtelijnen zullen niet worden weergegeven,
daartegenover dienen een voldoende aantal hoog-
tepunten de absolute hoogteinformatie te ver
schaffen. Dit aantal punten is achteraf bezien
te klein gekozen, waardoor deze informatie
eigenlijk te beperkt is gebleven.
e. De generalisatie moet zeer fijn worden uitgevoerd,
zonder te vervallen in kriebeligheid. Dus zoveel mo
gelijk informatie verschaffen, zonder dat de kaart
overbelast wordt.
f. Om de vele op te nemen namen het kaartbeeld niet
te laten overheersen werd besloten waar mogelijk
met magere teksten te werken, vooral voor de
grotere namen.
g. Het aantal basiskleuren (drukgangen) werd voor-
lopig vastgesteld op zes:
zwart: tekst, grenzen, plaatssymbolen, wegkon-
touren en diverse andere Symbolen;
krachtblauw: waterschrift, graadnet met cijfers,
kustlijnen, rivieren en de kontouren van de koraal
riffen;
zeeblauw: zee, gebieden lager dan 250 voet, scha
duwkanten van het reliBf, branding van koraalrif
fen;
lichtgrijs: totaalbeeld van het reliBf;
lichtbruin: schaduwkanten van het reliBf;
geel: lichtkanten van het reliBf.
Vooralsnog werd besloten de wegen in wit weer te
geven, hoewel de vrees bestond dat dan het kaart
beeld wat monotoon zou uitvallen.
Met deze gegevens op zak werd het karwei met veel
voortvarendheid en ijver door de Studenten aangepakt.
AI spoedig lag er een uitvoerig stroomdiagram voor
de produktie op tafel. Aan de hand daarvan (zie fig.
1) zal thans het spoor van de produktiegang stap voor
stap worden gevolgd. Daar waar werd afgeweken van
de meer geijkte paden zal wat langer worden stilge-
staan. (De cijfers tussen haakjes verwijzen naar het
stroomdiagram).
KT 1981. VII. 4
29
