Kodalith Figuur 4 Microscopische vergrotingen van punten van 35%. meter nog gescheiden kan weergeven. In de praktijk stelt men het oplossend vermögen met een lijnenschaal vast, waarop afstand en dikte der lijnen continu afne- men. Bij dit onderzoek werden verschallende lijnen- schalen gebruikt om toevalligheden ult te schakelen (het materiaal van de onderligger van het voorbeeld heeft invloed op de uitkomst) - UGRA-Offset Testkeil - PMS 1 - UGRA-GRETAC PCM Het bleek dat de films bij de drie lijnenschalen niet steeds hetzelfde oplossend vermögen vertoonden. Tabel 4 toont de afzonderlijke uitslagen en een daar- uit berekend gemiddelde. Tabel 4. Oplossend vermögen der onderzochte films geconstateerd volgens drie verschallende lijnenschalen. Het blijkt dat alle daglichtfilms een aanzienlijk hoger oplossend vermögen bezitten dan de donkere-kamer- films. Hier speelt zeker ook de lichtbron een rol. Belichtingen met UV-licht veroorzaken een hoger oplossend vermögen. De laag-interne strooieffecten worden geölimineerd, daar de lichtabsorptie van de zilver-halogenidekorrels zo groot is, dat slechts de bovenste elementaire lagen belicht worden. Aan rasterfilms van de tweede generatie worden met betrekking tot de mogelijkheid tot correctie niet de- zelfde eisen gesteld als aan films van de eerste gene ratie. Zo verlangt men bijv. van een zuivere contact- film een afzwakkend vermögen van slechts enkele procenten, daar een toon- en kleurwaardecorrectie, voorzover nodig, reeds eerder heeft plaatsgevonden. Het is van belang dat na het afzwakken de dichtheid van de punten in zoverre behouden blijft dat de films bij de hierop volgende kopiSring nog voor dit kopieren geschikt zijn (dichtheid van ca. 2. 0). De puntonscherp- te, die enerzijds een exacte overbrenging van de ras- tertoon verhindert, is hier in zekere mate nodig voor de puntverkleining. Aangezien bij het afzwakken de afzwakvloeistof eerst van boven af in de laag binnen dringt, begint liier de afzwakkende werking ook het eerst. Bij het verder indringen in de laag worden dan de punten zijdelings aangegrepen en overeenkomstig verkleind. Hoe hoger de dichtheid van een film is, des te meer kan zij afgezwakt worden zonder aan geschiktheid tot kopiören in te boeten. Bij films met een geringe dicht heid is ook de afzwakkingsreserve geringer. Tabel 5 geeft de afzwakcapaciteit der onderzochte films weer. Uit het onderzoek kwam vast te staan in hoeverre zieh de twaalf verschallende rastertoonwaarden (in %- trappen) laten afzwakken zonder aan dekking te ver- liezen. Opgenomen werd alleen de differentie tussen de niet-afgezwakte en de afgezwakte rasterpunt A Met uitzondering van 66n film, de "Day Light", be- reikte geen enkele afzwakfilm de gestelde grens van 5%. Dat betekent voor de praktijk dat deze films niet meer kunnen worden gecorrigeerd. Toon- en kleur- waardecorrecties moeten vooraf geschieden. Daglicht films zijn geen afzwakfilms Films UGRA- Offset PMS I UGRA- GRET AG 0 oplossend vermögen: lijnen/cm CBS-7 59 90 110 86 CB-100 85 110 125 106 GC 8 85 95 110 96 IC 4 85 95 140 106 Kodalith 59 80 63 69 BLC-4 180 180 160 170 DL 110 95 180 130 RL 166 95 160 140 KT 1981. VII. 4 39

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 1981 | | pagina 41