t f «V
I 11
A»
f
4
Ormeling's werkkamer op het Geografisch Instituut
Den Hollander en Broek, hoogleraren van Nederlandse
huize, de Amerikanen Pearcy, Shannon McCune,
Pelzer, Hall, Mutziger en Bennett, het Australische
echtpaar Tugby, etc. waren welkome kleurrijke gas
ten die het relatieve isolement van het kleine groepje
geografen in Jakarta doorbraken, en nieuwe ideeen
meebrachten. Een internationaal hoogtepunt voor
Professor Ormeling was zijn afvaardiging naar het
Internationaal Geografisch Congres in Washington in
1952. Hij werd daar vereerd met de W. W. Atwood
Award voor zijn werk in Indoncsiö waarbij met name
ook het feit werd gememoreerd dat hij er in belang-
rijke mate toe had bijgedragen Indonesie' lid van de
Internationale Geografische Unie te doen worden.
Dit overzicht zou niet compleet zijn zonder de be-
langrijke bijdrage te noemen van Ormeling en het
Geografisch Instituut tot de ontwikkeling van het hoger
onderwijs in de geografie in Indonesie. In de Neder
landse tijd was de Geografie op universitair niveau
nooit van de grond gekomen. Na de onafhankelijkheid
werd dit energiek ter hand genomen en hierbij is
Ormeling en het Geografisch Instituut actief betrokken
geweest.
Toen N. Heyning belast werd met de organisatie van
de MO (B. 1, later B.2) cursus geografie, vond dit
onderwijs in de middag- en avonduren gastvrij onder-
dak op het Instituut. Tevens werd een goed deel van
de lessen door de staf verzorgd. Ormeling doceerde
bevolkingsgeografie en sociologie. Iets later begon
hij zijn Colleges in de economische geografie aan de
economische faculteit van de Universiteit van Indo-
nesife" te Jakarta.
In het begin van deze bijdrage is gesteld dat de kiem
voor de geografische en kartografische activiteiten die
Ormeling in de drie volgende levensperioden heeft
ontwikkeld hun oorsprong vinden in zijn Indonesische
jaren. De geograaf Ormeling is terug te vinden in
tal van publicaties uit die tijd over onderwerpen zoals
verkeer en bodemgebruik in West Java, agrarische
planologie in Indonesie", etc. Bijzonder lezenswaard
is zijn Studie over het 'Visvijver landschap längs
Java's Noordkust' waarin hij het landschap beschrijft
dat zieh ontrolt aan de ogen van een luchtreiziger die
komend van Jakarta gaat landen in Surabaya. Het is
Het echtpaar Ormeling op Timor in 1950
een boeiend verhaal, rijkelijk met luchtfoto's geil-
lustreerd! Zijn belangstelling voor het ontwikkelings-
vraagstuk komt het best naar voren in zijn reeds ge-
noemd proefschrift over Timor waarin hij de geleide-
lijke overgang beschrijft van een "economy in balance"
tot een situatie van "man in a deteriorating environ-
ment".
De kartograaf Ormeling schrijft onder meer over de
'groei van de kaart van westelijk Nieuw Guinea'. Veel-
zeggend is bovenal de titel van de publicatie waarmee
hij de publicatiereeks van het Geografisch Instituut
inluidde: 'International Cooperation in the field of
CartographyIs het niet of Ormeling zieh hier reeds
profileert als het Hoofd van de kartografische Afde-
ling van het Internationaal Instituut voor Luchtkaar-
tering en Aardkunde (ITC) en als President van de
International Cartographic Association? In zijn
Indonesische jaren is ongetwijfeld de basis gelegd
voor Ormelings latere carrieire.
Su m m ary
Professor Ormeling's vivid career can be divided
into four major periods each of which has a length of
approximately 7-9 years. Following his graduation
as a human geographer at the State University at
Utrecht he worked as a teacher and then went to
Indonesia where he was to begin the first important
phase of his scientific career. He was appointed
Head of the Geographical Institute of the Survey
Department in Batavia/Jakarta in early 1948 and the
seven years that followed have had great impact on
his later work.
The Situation of the Geographical Institute forming
part of a renowned mapping Organization made it very
unusual as compared to other institutes of its kind.
It was composed of two major branches, a cartographic
and a geographic one, the two major elements of his
career. Professor Ormeling's activities: cartographer
with Wolters-Groningen and master mind of the Bos
Atlasuniversity professor in economic geography at
the University of Amsterdam and finally Head of the
Cartographic Department of ITC, can be traced back
to the crucial early years in Indonesia.
22
KT 1982. VIII. 1
