ANDRE, Albert, L'expression
graphique: cartes et diagrammes.
Collection Geographie. Paris,
Masson, 1980. 224 pp. 327 ill
13 gekleurde kaartbijlagen. Prijs
ca. f 30,—. ISBN 225 62832 7
Bij debespreking van Wieland's
Diagram en kaart (Romen, Haar-
lem 1980) in KT 1981. VII.2 blz. 41
werd reeds gewezen op een gelijk-
tijdig versehenen Franstalige uit-
gave over hetzelfde onderwerp.
Niet alleen de titel, ook de doel-
groep van deze laatste publikatie
is vrijwel identiek. Het boek van
Andrd is geschreven als een alge-
mene inleiding tot het gebruik van
(karto)grafische hulpmiddelen ten
behoeve van aankomende geografie-
studenten. Het begrip 'hulpmiddel'
wordt door Andre vanuit twee ge-
zichtspunten benaderd. Kaart en
diagram zijn in de eerste plaats
hulpmiddelen om geografische infor-
matie te presenteren, maar tevens
zijn het hulpbronnen die het geogra-
fisch onderzoek richting kunnen ge-
ven. De auteur beoogde - volgens
het voorwoord - geen fundamenteel
leerboek in de kartografie samen
te stellen. Het was hem er vooral
om te doen de basisbegrippen en
-technieken van de kartografische
weergave bij te brengen.
In deze opzet is de auteur volledig
geslaagd. Deze publikatie over
grafische vormgeving en weergave
is zdlf een opvallend voorbeeld van
grafische presentatie geworden.
Meer dan 80% van de ruimte wordt
ingenomen door grotendeels oor-
spronkelijke illustraties; de tekst
is kort, maar krachtig. De defini-
ties van bepaalde begrippen zoals
schaal, generalisatie, zijn puntig
en vormen een logisch geheel met
aansprekende, originele illustra
ties. Waar het gaat om de keuze
van een bepaalde wijze van weer
gave of om de analyse van een be
paalde kaart, wordt begonnen met
een körte probleemstelling, gevolgd
door een aantal oplossingen waar-
bij steeds voor- en nadelen tegen
elkaar worden afgewogen.
Na drie inleidende hoofdstukken
over resp. kartografische publi-
katies, wiskundige kartografie
(projekties, schaal, coördinaten)
en grafische taal, volgt een uit-
voerig hoofdstuk over de gebruiks-
mogelijkheden van de topografische
kaart (kartometrie, kaartanalyse,
interpretatie)
Dan volgen hoofdstukken over dia-
grammen, grafieken en het be-
werken van statistische gegevens
De behandeling van de thematische
kaarten geschiedt gescheiden voor
de fysische thema's en de sociaal-
economische thema's.
Bij de behandeling van de eerst-
genoemde onderwerpen passeren
de verschillende kaartsoorten de
revue, gevolgd door een min-of-
meer gestandaardiseerde metho-
de voor de bestudering van een
gebied met behulp van een topo
grafische kaart en geologische,
geomorfologische en bodemkun-
dige schetskaartenDe tweede
groep thematische kaarten is
eveneens onderverdeeld naar de
weer te geven, e.q. weergegeven
verschijnselen: bevolking, neder-
zettingen, bodemgebruik, Indus
trie.
In een kort slothoofdstuk worden
praktische aanwijzingen gegeven
voor de algemene vormgeving
van de grafische presentatie
lay-out, schriftkeuze, legenda
en randschrift.
Op de laatste pagina van het boek
tracht de auteur een antwoord te
formuleren op de vraag: la car-
tographie, science ou technique?
Deze vraagstelling en de stelling-
name van Andrd lenen zieh er
voor om in vertaalde vorm, en
voorzien van enkele kanttekeningen,
in een van de volgende afleverin-
gen van het KT wat breder aan de
orde gesteld te worden.
AI met al verschaft deze publika
tie ons een uitermate praktische
handleiding voor het zelf samen
stellen en het gebruik van kaarten
door geografen. Door de gekozen
vorm is het didaktisch gehalte hoog.
Heiaas is ook de taalbarriere hoog.
Een Nederlandse vertaling of be-
werking zou een zeer bruikbare
inleiding tot de kartografie opleve-
ren, waarvan niet alleen geogra
fen maar ook kartografen veel
konden leren.
P.W. Geudeke
WORTHINGTON, B.D.R. and
Robert GANT, Techniques in Map
Analysis. London, Macmillan
Education Ltd. 1975. 104 pp.,
80 ill.10 kaartfragmenten
ISBN 333 16667 1.
Het leren omgaan met kaarten,
en vooral het leren "zien" van het
landschap met behulp van kaarten
heeft in het Britse onderwijs al
vanouds een belangrijke rol ge-
speeld. Hoe vaak ziet men tijdens
een reis door Engeland niet groep-
jes leerlingen bezig met "field
study"!
Toch hebben de auteurs van de
onderhavige publikatie onderkend
dat bij aankomende geograüe-
studenten grote verschillen voor wat
betreft vaardigheid in het kaartge-
bruik bestaan. Met deze publikatie
beogen zij een meer systematische
aanpak bij te brengen voor wat be
treft de analyse en interpretatie
van topografische kaarten uitge-
geven door de Ordnance Survey
Het is een boek vol oefeningen ge-
baseerd op fragmenten van de kaart-
series 1 10.560, 1 25.000 en
1 63.360. De betekenis van andere
kaarten, in samenhang met het ge
bruik van de topografische kaart,
wordt aangetoond aan de hand van
fragmenten van oude kaarten,
geologische kaarten en bodemge-
bruikskaarten.
KT 1982. VIII. 2
43
