men. De tabel bevat een kolom met auteursnamen en
jaar van verschijnen van die publikaties waarin kaar-
ten worden toegelicht. Alle genoemde publikaties
staan in de literatuurlijst aan het eind van dit artikel.
In genoemde kolom zijn gestencilde rapporten van
Stiboka alleen met hun nummer vermeld. Auteurs en
titel zijn te achterhalen via de kaartencatalogus, of
via informanten vermeld in de tabel voor de samen-
vatting.
Geomorfologie
In deze paragraaf richten we de aandacht voornamelijk
op de Geomorfologische kaart van Nederland, schaal
1:50. 000. Er bestaat ook een algemeen overzicht van
de geomorfologie van Nederland op een schaal van
1:600. 000, dat in de Atlas van Nederland (1963-1981)
gepubliceerd is. Deze kaart geeft een indeling in
hoofdgroepen (hoogte t. o. v. zeeniveau)groepen
(hoogteverschillen en hellingen) en ondergroepen
(vormen). De eigenlijke legenda-eenheden zijn geka-
rakteriseerd naar vorm en wijze van ontstaan.
De vervaardiging van de Geomorfologische kaart van
Nederland, schaal 1:50. 000, is een gezamenlijk pro-
ject van Stiboka en de Bijks Geologische Dienst (de
titel van dit artikel dekt dus de lading niet geheel). Na
een proefperiode van 1966-1970 waarin enkele voor-
lopige kaarten fotografisch waren vermenigvuldigd,
is in 1975 het eerste officiele kaartblad versehenen,
namelijk blad 32 (Amersfoort). Op deze uitgave heeft
de Nederlandse Vereniging voor Kartografie commen-
taar geleverd (Ten Cate Heerema, 1976). Twee jaar
later versehenen een algemene legenda voor het gehe-
le land en een toelichting daarop. Thans zijn 11 van de
49 dubbelbladen versehenen (zie figuur 1), terwijl
verschilfende andere bladen in voorbereiding zijn.
versehenen
in bewerking
verschijnt als
111 een blad
herdruk in 1982
26 sy
30
•>'60
Fig. 1 Stand van de geomorfologische kartering van
Nederland in kaartbladen, schaal 1:50. 000,
per 1 juli 1982.
Aanvankelijk doel van de kaart was de opname van
zowel de bodem- als de geologische kaart, schaal
1:50. 000, te vergemakkelijken. AI spoedig werd ech
ter duidelijk dat ook pianologen, onderzoekers en
onderwijsinstellingen veel belangstelling voor de
kaart hadden. Daarom werd besloten de kaart te
drukken.
Op de Geomorfologische kaart staan de huidige ter-
reinvormen centraal. Ook wordt het relief weergege-
ven, d. w. z. de mate van oneffenheid van het aard-
oppervlak, uitgedrukt in hellingbedragen en hoogte
verschillen (figuur 2). De kaarten plus legenda en
toelichting geven behalve reliöf en terreinvormen,
ook informatie Over de ontstaanswijze en ouderdom
van de vormen. Figuur 3 is een fragment van blad 51
(Eindhoven)omgeving Heimond.
Stiboka maakt ook geomorfologische kaarten in op-
dracht van derden. Indien mogelijk wordt zo'n karte
ring ingepast in de kaartbladenkartering. Voor toe-
passing van de kaart voor streekplanvorming en land-
inrichting kunnen speeifieke mogelijkheden worden
aangegeven, zoals:
- vergroten van de zichtbaarheid van bepaalde terrein
vo rmen;
- handhaven van natuurlijke ontsluitingen;
- tegengaan van egalisatie.
Ook wordt soms een geomorfologische waardering-
(skaart) gegeven.
Opname op grotere schaal voor speeifieke toepassings
gebieden, bijvoorbeeld wegaanleg, komt ook voor.
Bodem en grondwater
Het uitvoeren van bodemkarteringen en het doen van
onderzoek ter ondersteuning daarvan vormt de hoofd-
taak van Stiboka. Er is dan ook een scala van bodem-
kaarten van ons land beschikbaar. Op een schaal van
1:200. 000 en kleiner bedekken ze bovendien het gehe-
le land. De kaartbladenkartering van de bodem op een
schaal van 1:50. 000 is in een vergevorderd Stadium
(zie figuur 4). Op grotere kaartschaal zijn er van
talloos veel gebieden bodemkaarten voorhanden,
meestal in opdracht van derden of als bijzonder stu-
dieobject vervaardigd.
Inhoudelijk is de bodemkarte ring in de loop der jaren
diepgaand veranderd, zij het dat binnen elke kaart
bladenkartering een grote mate van eenheid bestaat.
De 200. 000-kaart (NEBO) en de daarvan afgeleide
600. 000-overzichtskaart hebben een voornamelijk
landschappelijke legenda, dat wil zeggen dat land-
schappelijke fenomenen zoals hoogteligging en grond-
gebruik (deels) in de legenda zijn terug te vinden.
De 50. 000-kaarten hebben een morfometrische legen
da, dat wil zeggen dat elke kaarteenheid zoveel moge
lijk exaet beschreven is op bodemkundige en hydrolo
gische kenmerken (profielopbouw, dikte horizonten,
humusgehalte, textuur, grondwatertrap enz.Het
Handschap' is overigens ook in deze kaart herken-
baar, zij het meestal meer indirect (patroon van
bodemvlakkenkleurkeuze en naamgeving bodemeen-
heden, zie figuur 5).
De overzichts- en kaartbladkarteringen kunnen
gezien hun schaal slechts globaal worden toegepast.
Meestal verloopt deze toepassing via de tussenstap
geschiktheidskaart of -tabel. Afzonderlijke gedrukte
geschiktheidskaarten bestaan op een schaal van
32
KT 1982. VIII. 3
