ITMmn'LÄMTJ.
Steen- en pannenbakkerijen; Veenderijen, enz.
Verder zien we tabellen betreffende de veestapel in
1858, de nijverheid, het aantal inwoners, fabrieks-
arbeiders en stoompaardekrachten, zowel het totaal
aantal in Nederland als per provincie. Onder deze
statistische tabel vindt men een opsplitsing van het
aantal arbeiders en stoompaardekrachten per bedrijfs-
tak van de nijverheid.
Starings kaart oefende een grote invloed uit, in het
bijzonder op de schoolatlassen. Hier is vooral
J. Kuyper's 'Natuur- en Staathuishoudkundige Atlas
van Nederland'(Leiden 1863) te noemen. Als voorbeel-
den noem ik de kaarten IV en IX. Op blad IV ziet men
een thematische kaart betreffende de 'Dichtheid der
bevolking in elk kanton na aftrek van de bevolking der
Steden'. Bij de kartografische uitbeelding van dit
onderwerp is gebruik gemaakt van een combinatie van
verschillen in grijswaarde (hoe donkerder hoe dichter
bevolkt) en van een cirkelvormig symbool voor de
Steden, waarmee de bevolkingsgrootte wordt uitge-
drukt door de grootte van de cirkels en door diverse
kleuren (figuur 8). Verder de volgende verklaring:
'Steedjes met minder dan 3000 inwoners zijn niet in
aanmerking genomen, daar deze doorgaans tot het
platteland kunnen gerekend worden'.
Op blad IX komt het onderwerp nijverheid tot uitbeel
ding Naast een schrapjessignatuur in kleur voor de
aanduiding van de streken en plaatsen, waar een be-
paalde nijverheid stak wordt uitgeoefend, wordt onder
andere ook een lettercode voor industrieen toegepast.
Verder geeft de legenda de volgende uitleg: 'De ge-
kleurde kring om eenige plaatsen getrokken duidt
dezen aan als hoofdzetels van eene of andere nijver
heid stak'.
Als laatste opmerkelijke prestatie op het gebied van
de thematische kartografie moet nog de 'Historisch-
Economische Atlas' van J. C. A. Everwijn worden ge-
noemd, die in 1912 in Den Haag verscheen. Een op-
vallend kenmerk is de vergelijking van een bepaalde
industrietak in 1858 en 1906 door middel van twee
achtereenvolgende thematische kaarten. Er wordt
18*50- I8,V
VF. R ZA All-; LÜH AKT. i
r
11 m-y11>
Fig. 7. Overzichtskaart van de Sterfte-atlas van Nederland, 1866 (Geografisch Instituut, Utrecht)
KT 1983. IX. 1
27
