d. m. v. tussenkopjes/nummering/gebruik van diverse
lettertypes en lettergroottes/gebruik van witte delen
in de legenda enz.
De opdracht bleek omvangrijker dan was verwacht. De
deelnemers hadden geruime tijd nodig om enig inzicht
te krijgen in de inhoud van de 51 legenda-elementen,
die voor iedere landinrichter dagelijkse kost is. Het
geeft te denken dat een aantal termen op de lijst door
de deelnemers niet begrepen werd zoals planweg,
hoofdstructuurlijn en steilrand. Als de begrippen voor
hen onduidelijk zijn moet gevreesd worden dat ook de
echte gebruikers van de kaart er moeite mee hebben.
Dit bezwaar wordt gedeeltelijk ondervangen omdat de
echte gebruikers op voorlichtingsbijeenkomsten nadere
toelichting op de kaart krijgen en bovendien meer over
de planonderdelen kunnen lezen in het rapport, waar
de kaart bij hoort. Maar waar het mogelijk is eenvou-
diger en duidelijker termen op de kaart te gebruiken,
zal dit in de toekomst zeker gedaan worden.
Het aanbrengen van een systematiek wordt ook bemoei-
lijkt door het naast elkaar voorkomen van termen die
hetzelfde betekenen, maar net even anders verwoord
zijn. Zo is 'te handhaven' gelijk aan 'bestaande', 'te
verbeteren' gelijk aan 'te ontwikkelen' en 'aan te leg-
gen' gelijk aan 'aan te brengen'. Deze onduidelijkhe-
den zijn niet helemaal weg te nemen. Een nieuwe weg
kun je niet aanbrengen, nieuwe bomen niet aanleggen.
Door de deelnemers werden twee hoofdingangen gevon-
den, enerzijds een indeling naar functie: ontsluiting -
waterbeheersing - natuur - landschap - recreatie
(soms tot 3 klassen beperkt, soms tot 7 klassen uit-
gesponnen), en anderzijds een indeling naar actie:
te handhaven - te verbeteren - aan te leggen.
Als tweede of derde ingang werd daarnaast gekozen
voor een kartografische indeling, nl. punt-, lijn- en
vlakelementen.
Lang niet altijd werd de gekozen ingang consequent ge-
volgd; waar men vastliep was het erg verleidelijk
over te stappen naar een ander systeem.
Ruim de helft van degenen die de oefening inleverden
kozen voor de matrixvorm om de gevonden systema
tiek te visualiseren.
te
te
aan te
handhaven
verbeteren
leggen
Wegelementen
Waterelementen
Natuurelementen
enz.
Gezien mijn angst dat de kaartgebruikers hiermee
niet kunnen werken, is deze oplossing niet overgeno-
men.
Wanneer een opdracht gaat over visualiseren is het
moeilijk de resultaten ervan in woorden weer te geven.
Dat de oefening resultaten heeft gehad voor het uiter-
lijk van de legenda van de landinrichtingskaarten möge
blijken uit het als bij läge bijgevoegde voorbeeld van
de ruilverkaveling Hoeksche Waard Oost. Degenen
die op de studiedagen aan de oefening hebben deelge-
nomen zullen hun ideeen ongetwijfeld hierop terug-
vinden. Hoewel hiermee een nieuwe weg is ingeslagen
bij het vormgeven van de legenda, realiseer ik mij
dat aan de kaarten nog andere fouten kleven. Zo is op
het bijgevoegde voorbeeld een bepaalde legenda-een-
heid door de verkeerde combinatie van raster met
groen veel te licht en daardoor onleesbaar geworden.
Hopelijk zal de kaart met deze nieuwe legenda zijn
voorlichtende functie over het ruilverkavelingsplan
nog beter dan voorheen kunnen vervullen.
No ot
Mw. drs. W. Hoogendoom-Beks is werkzaam bij de
Landinrichtingsdienst van het Ministerie van Land-
bouw en Visserij als Hoofd van de afdeling Kartogra-
fie. De bij dit artikel behorende kaart van de ruilver
kaveling Hoeksche Waard Oost werd getekend door
W. Marchai.
72
KT 1983. IX. 1
