EEN ICA-NIEUWSBRIEF
Sedert 1964 verschijnen verslagen
en rapporten e. d. van bijeenkom-
sten van de International Carto-
graphic Association (ICA) in het
Newsbulletin van de International
Geographica! Union. Echter komt
dit bulletin de laatste jaren z6
onregelmatig en met zulke grote
tussenpozen uit dat het zijn functie
van nieuwsmedium voorbij schiet.
De Algemene Ledenvergadering van
de ICA te Tokyo in 1980 adviseerde
daarom om een eigen nieuwsbrief
uit te geven. Het duurde enige tijd
alvorens dit plan verwezenlijkt kon
worden. Dankzij de bereidwillig-
heid van B. V. Gutsell (hoofdredae-
teur van het Canadese tijdschrift
CartographiQa) en van R. W. Anson
(U. K.(voorzitter van de ICA Pu-
blicatie Commissie) gezamenlijk
de redactie op zieh te nemen en
van de University of Toronto Press
om tegen een zeer redelijke prijs
de ICA Newsletter druktechnisch te
verzorgen, kon dan toch in juni
1983 het eerste nummer van deze
publicatie als losbladig mededelin-
genblad (13 pagina's) verschijnen.
De Newsletter wordt toegezonden
aan alle nationale vertegenwoordi-
gende Kartografische comitd's of
verenigingen (in Nederland dus
aan de NVK) met het verzoek door
vermenigvuldiging voor verdere
verzending aan geihteresseerden
zorg te willen dragen. De wijze
waarop dit gebeurt en de selectie
van mogelijke gelnteresseerde in-
dividuele kartografen wordt dus
aan de nationale verenigingen of
comitd's overgelaten. Wij hopen
dat de NVK voor een ruime ver-
spreiding zal zorgen.
F.J. Ormeling Sr.
ICA CONFERENTIE PERTH -
AUSTRA LIE 1984
Van 4-13 augustus 1984 wordt de
12de Internationale Kartografische
Conferentie en de 7de Algemene
ICA vergadering gehouden in Perth,
Australie. Thema's voor de confe
rentie zijn:
1. Kartografie in management en
planning (incl. relatie tot geo-
informatiesystemen, data ban-
ken, thematische kaarten en
toepassingen in ontwikkelings-
landen);
2. Kartering van kustgebieden;
3. Automatisering in de kartogra
fie (incl. huidige behoefte, toe-
komstige ontwikkelingen, de
rol van kartograaf en technolo-
gie);
4. Revisie van topografische kaar
ten (incl. organisatie, gebruik
satellietbeelden, kosten en be
hoefte aan topografische kaar
ten);
5. Geschiedenis van de kartogra
fie (vooral gericht op Austra
lie);
6. Onderwijs in de kartografie in
de toekomst (incl. speciale
aandacht voor ontwikkelings-
landen).
Naast deze zes onderwerpen zal
voorts aandacht worden besteed
aan:
- kartering van natuurlijke hulp-
bronnen met behulp van remote
sensing;
- kaarten voor blinden;
- relatie geografie en kartografie.
Ter gelegenheid van deze ICA-con-
ferentie zullen de volgende tentoon-
stellingen worden georganiseerd:
- historische kaarten (met specia
le aandacht voor de kaarten die
betrekking hebben op de ontdek-
king van Australie);
- nationale kaarten, atlassen,
boeken, enz. (Australie);
- internationale kaarten, enz.
(overige landen);
- werk van schilderende karto
grafen;
- technische tentoonstelling.
Zij die menen een artikel te kun-
nen schrijven over een der genoem-
de onderwerpen worden hierbij
aangemoedigd dit te doen. Daar de
inzending van artikelen in principe
via de NVK loopt, wordt u verzocht
hierover zo spoedig mogelijk con-
tact op te nemen met de secretaris
van de NVK, drs. J. Russchen (tel.
050- 162196).
Het ligt in de bedoeling dat Neder
land zieh, als lidstaat van de ICA,
via de NVK zal presenteren met:
- een inzending van kaarten, at
lassen e. d. ten behoeve van de
internationale tentoonstelling;
- een zgn. 'national report', een
rapport dat een inzicht geeft in
belangrijke nieuwe zaken met
betrekking tot de kartografie in
Nederland gedurende de afgelo-
pen 4 jaren.
E. S. Bos
EEN INTERESSANTE DISCUSSIE
In zijn oratie 'Turbulent Carto-
graphy' (ITC-1972) beriep F. J. Or
meling sr. zieh voor wat betreft
de oorsprong van de term 'Karto
grafie'op dr. Helen Wallis, hoofd
van de kaartenverzameling van het
Brits museum te Londen. Volgens
dr. Wallis werd deze term voor
het eerst gebruikt door de Portuge-
se historicus Vicomte de Santarem
in een brief van 8 december 1839.
De term kartografie werd in de
volgende jaren overgenomen door
de Aardrijkskundige Genootschap-
pen in Frankrijk en Groot-Brittan-
nie en burgerde snel in de weten-
schappelijke wereld in, hoewel zij
aanvankelijk nog gereserveerd
werd voor de Studie van oude kaar
ten.
In een berieht in het Geografisch
Tijdschrift VIII (1974) maakte prof.
Koeman bezwaar tegen de opvatting
van dr. Wallis. Hij verwees naar
een randopschrift op een koperen
landmeetkundig instrument uit de
16de eeuw vervaardigd door Bal
thasar Lancö uit Urbino (Italie) en
aanwezig in het Museum voor de
Geschiedenis van Technische We-
tenschappen in Florence. Volgens
de gids van het museum zou de
randinscriptie, die het gebruik van
het instrument aangeeft, behalve
de woorden Geographia (in deze
context: landmeetkunde) en Choro-
graphia (topografie) ook de term
Cartographia bevatten.
Het antwoord van dr. Wallis liet
even op zieh wachten, doch in een
voordracht in Ottawa in 1982 ont-
hulde zij dat de vermelding van de
term 'Cartographia' in de gids op
een vergissing of misleiding moet
berusten, daar het woord 'Carto
graphia' in het geheel niet in de
randinscriptie noch ergens anders
op het instrument voorkomt. Dr.
Wallis heeft zieh klaarblijkelijk
hiervan persoonlijk in het Museum
te Florence overtuigd. Het lijkt er
dus op dat de term kartografie in-
derdaad pas uit de 19de eeuw da-
teert en dat - zoals dr. Wallis
stelt- Ortelius, Mercator en ande
ren kaarten maakten zonder dat zij
wisten dat zij kartografen waren.
Wij wachten thans op het antwoord
van prof. Koeman, die ongetwijfeld
zal trachten nieuw bewijsmateriaal
aan te voeren.
F. J. Ormeling sr.
8
KT 1983. IX. 3
