verwerkingsproces, enz. (Bogaerts).
Als de leesbaarheid door complexiteit in het gedrang
komt (Heerema).
Aannemende dat hier alleen topografische kaarten
bedoeld worden lijkt mij de factor vier het maximum.
Ik heb daarbij het bestand van een voor de GBKN
(Grootschalige Basis Kaart Nederland) bestemde
databank in gedachten (Koeman).
Dit is in hoge mate afhankelijk van de mate van detail-
lering waarmede het bestand is opgebouwd en van de
schaal. Bevat een digitaal bestand bijvoorbeeld alle
informatie voor een grootschalige kaart 1:2. 500 dan
is verkleining naar 1:5. 000 zonder meer mogelijk
daar hier geen 'generalisatie' en gedwongen object-
verplaatsing nodig is. Voor kleinere schalen is
kwantitatieve zowel als kwalitatieve generalisatie
noodzakelijk (Sijmons).
V ra ag 7
Zal het probleem van generalisatie ooit längs automa
tische weg geheel kunnen worden opgelost?
Het probleem van generalisatie zal nooit geheel längs
automatische weg kunnen worden opgelost (Bogaerts).
Neen, omdat generalisatie berust op inventiviteit wat
niet machine-eigen is (Heerema).
Neen (Koeman).
Een allesomvattend generalisatieprogramma, dat
voor alle mogelijke situaties een geografische en
kartografisch verantwoorde oplossing geeft lijkt mij
zo al geen theoretische dan toch een praktische on-
mogelijkheid. Het generaliseren, zowel kwantitatief
als kwalitatief, is een zo complexe aangelegenheid en
bevat een zo groot aantal aspecten dat het opstellen
van algorithmen hiervoor vrijwel onmogelijk schijnt,
afgezien nog van de economische onhaalbaarheid.
Hier zou met recht de berg een muis baren, en dan
vermoedelijk nog een heel raar soort muis (Sijmons).
V ra ag 8
Via automatisering zullen kaarten sneller en doelma-
tiger (en wellicht goedkoper) geproduceerd kunnen
worden. Een bijkomend voordeel is het beschikbaar
komen van digitale bestanden voor andere gebruiks-
doeleinden. Zal automatisering ook leiden tot een
nieuw kaartbeeld Zoja, in welk opzicht zal zieh
dat dan onderscheiden van datgene wat we nu kennen?
Deze vraag is op dit moment eigenlijk nog niet goed
te beantwoorden omdat nog zeer weinig onderzoek is
gedaan naar het längs automatische weg vervaardigen
van kaartsymbolen (Bogaerts).
Het nieuwe kaartbeeld zal rationeler zijn want alle
extra's zijn duur en zullen dus vermeden worden. Het
scala van kartografische Produkten zal breder kunnen
worden doch veel zal van de financi'ele mogelijkheden
afhangen (Heerema).
Het kaartbeeld anno nu is -na 20 jaar automatisering -
niet wezenlijk veranderd. Uit satellietbeelden afge-
leide voorstellingen van het aardoppervlak zijn geen
kaarten. Bij de Meetkundige Dienst in Delft zien de
kaarten 1:500 en 1:1000 er anders uit dan 20 jaar ge-
leden. Tussen deze twee extremen: satellietbeelden
en plans 1:500 ligt een oneindige variatie aan kaart-
soorten en -schalen, waarbij er een aantal zullen zijn
die een nieuw kaartbeeld zullen krijgen dat een minde
re grafische kwaliteit bezit (Koeman).
Verstaat men onder kaartbeeld hetzelfde als onder
kaartvormgeving, dan voorzie ik geen ingrijpende
wijzigingen. Dit met het oog op de snelle ontwikkeling
van de geautomatiseerde produktie-technieken, die in
Staat zijn zieh aan te passen aan het vertrouwde
visuele kaartbeeld (en niet omgekeerd!) (Sijmons).
Vraag 9
Zal naar uw mening op de lange duur de grafische
kaart geheel vervangen worden door de digitale infor
matie op magneetband, schijf of een ander opslag-
medium
De grafische kaart zal altijd blijven bestaan, maar het
produktieproces zal belangrijk veranderen. Er ont-
staat daardoor een nieuw bijprodukt en dat is de digi
tale informatie op magneetband, magneetschijf, of
een ander opslagmedium (Bogaerts).
Die mening ben ik niet toegedaan omdat voor algemeen
gebruik de gedrukte kaart toch nog voordeliger en
gemakkelijker bereikbaar is (Heerema).
Neen (Koeman).
De grafische kaart kan als gebruikskaart, met name
voor het algemene kaartgebruikerspubliek, nimmer
worden vervangen door digitale informatie op mag
neetband of -schijf, enz. Het zijn twee totaal verschil-
lende media. Informatie op schijf of magneetband
moet gezien worden als een vorm van opslag van
ruimtelijke gegevens, meer niet. Een kaart biedt een
ruimtelijke weergave van deze data in een (karto-)-
grafische vorm. De kaartgebruiker kan alleen met de
kaart werken, niet met een magneetband of iets der-
gelijks (Sijmons).
V raag 10
Denkt u dat de gedigitaliseerde kartografie op den
duur goedkoper zal werken dan de conventionele
Zonder twijfel zal de gedigitaliseerde kartografie
over niet al te lange tijd goedkoper zijn dan de con
ventionele (Bogaerts).
De vraagstelling is onjuist omdat appels en peren ook
niet met elkaar vergeleken mögen worden. Wel denk
ik dat digitale kartografie duurder blijft dan conven
tionele omdat bij een goede opzet er veel meer moge
lijkheden met de digitale kartografie zijn. De aan-
maakkosten van een bestand zijn relatief hoog
(Heerema).
Neen (Koeman).
Op de lange duur zal de gedigitaliseerde kartografie
goedkoper kunnen werken dan de conventionele kaart-
vervaardiging. Deze verwachting is gebaseerd op de
huidige tendens dat zowel de hardware als de Software
steeds goedkoper worden. Een ander feit is, dat de
gedigitaliseerde vervaardiging van een kaart praktisch
door ddn man kan geschieden. De traditionele repro-
duktie-fotografie en kopie zijn hierbij overbodig ge
worden, misschien nog met uitzondering van de druk-
platenkopie, al is het niet uitgesloten dat ook de offset-
druk in de toekomst vervangen wordt door meerkleu-
rige elektro-statische rasterplotters die op snelle
wijze een hoge oplage kunnen drukken (Sijmons).
56
KT 1983. IX. 3
