hinderpaal gevormd die nu, door
deze uitstekend verzorgde verta-
ling, eindelijk is weggenomen. Nu
echter een zo lange tijdsruimte is
komen te liggen tussen de oor-
spronkelijke uitgave en de thans
voor ons liggende vertaling, rijst
het probleem dat van veel later
onderzoek en experimenteel werk
dat na 1965 is verricht, in het
boek slechts weinig is terug te
vinden. Deze pogingen mögen niet
in alle gevallen tot revolutionaire
doorbraken en briljante resultaten
hebben geleid, zij verwijzen niet-
temin naar geheel nieuwe en an-
derssoortige methoden en technie-
ken dan de door Imhof behandelde,
men denke bijv. aan het werk van
Brassel en Yoeli. Gelukkig is aan
de onderzoeken en experimenten
van deze beide laatsten een, zij het
beknopte, paragraaf gewijd en
voorts is een Supplement van 4
bladzijden aan de uitgebreide biblio-
grafie toegevoegd, waarin veel
nieuwe literatuur is opgenomen.
Een uitgebreide behandeling van de
recente ontwikkelingen in een af-
zonderlijk hoofdstuk ontbreekt
echter, en daardoor krijgt het
boek in deze vertaling een meer
'historisch' karakter dan het ver
dient. Dit zou tot gevolg kunnen
hebben dat de vaak weinig histo
risch geTnteresseerde moderne
kartografen er niet in vinden wat
zij verwachten en daardoor de
neiging kunnen hebben om - zeer
tot hun schade - het hele boek
ongelezen te laten.
Dit is wel het laatste wat men het
werk mag toewensen: het is van
een dusdanige betekenis dat iedere
kartograaf, welke geavanceerde
technologie hij ook aanwendt, zieh
van de door Imhof geformuleerde
grondbeginselen op de hoogte dient
te stellen. Alleen al om deze reden
moet deze herverschijning voor
een veel groter taalgebied worden
toegejuicht.
K. Sijmons
MONMONIER, Mark S. Computer
Assisted Cartography, Principles
and Projects. Prentice-Hall,
Englewood Cliffs, New Jersey 1982
214 pp 24 x 18 cm, 98 figuren,
ISBN 0-13-165308-3.
Regelmatig verschijnen er boeken
over kartografie m. b. v. Computers
(afgekort uit het Engels CAC) van
de pers. Dit boek begint als volgt
"Dit boek gaat over Computers en
karteren: hoe Computers kaarten
maken en hoe Computers uiteinde-
lijk het eigenlijke in het karteren
en het kaartbeeld zullen verande
ren" (vrij vertaald uit het Engels).
Dit suggereert dat het boek een
grondig overzicht geeft van de in-
vloed van CAC op het karteerge-
beuren. En inderdaad, het boek
geeft een zeer uitgebreide en ge-
makkelijk te lezen momentopname
van de stand van zaken over CAC,
met netjes uitgevoerde figuren
- waarvan velen waarschijnlijk
handmatig zijn getekend - speciaal
voor een beginner in CAC.
Het boek laat ook duidelijk zien
dat een logische, doorlopende en
beknopte samenhang van onderwer-
pen in CAC beter door een persoon
kan worden samengesteld dan door
verhandelingen van verschillende
auteurs samen te bundelen en uit
te geven (zoals bijvoorbeeld gedaan
is in The Computer in contempo-
rary cartography).
In het boek worden de elementaire
onderwerpen in CAC behandeld in
acht hoofdstukken: Inleiding, Pro-
grammatuur, Rasters, Vectoren,
Symbolen, Kaartprojecties, Be-
standsstrueturen en Kaartontwerp.
De eigenschappen die voor en te-
gen het gebruik van rasters en
vectoren spreken om kaartinforma-
tie in een bestand op te slaan en
van daar uit weer in grafische
Produkten om te zetten, worden
uitstekend weergegeven, alsmede
de raster-vector conversie vice
versa. Een belangrijk deel van
het boek handelt over SYMAP en
CMAP ofschoon de auteur toegeeft
dat deze op rasters gebaseerde
Systemen 'achterop lopen' bij de
huidige stand van zaken.
Zeer goed beschreven voor nieuw-
komers zijn methoden om te arce-
ren, symboolvervaardiging,
enkele statistische voorbehande-
lingen van thematische gegevens,
lijnen en oppervlakten afvlakkin-
gen, schaduwering en generalisa-
tie. Hardware wordt bijna niet
behandeld. Algemene informatie
over digitaliseertafels en -Syste
men behoeft men niet te zoeken,
evenals een classificatie van
tekenautomaten en beeldbuizen.
De auteur merkt echter wel op dat
beeldbuizen beter geschikt zijn om
alfa-numerieke informatie weer
te geven dan grafische.
Een uitstekende verklärende woor-
denlij st in dit boek stemt niet
overeen met die van de ICA "Auto
mation terms in Cartography"
maar is toch een welkome aanvul-
ling.
Ook een lijst van instanties en be-
drijven die zieh met CAC bezig
houden is weergegeven. Deze lijst,
en ook het boek als geheel, laat
duidelijk zien dat het hoofdzakelijk
op de Amerikaanse markt is ge-
richt. In tegenstelling tot de sug-
gestie in de titel besluit het boek
niet met een toekomstverwachting.
Maar als het boek helpt om de 'ge-
heimzinnigheid' weg te nemen die
er mogelijk bestaat rond deze
nieuwe tak in kartografie, dan heeft
het wel aan zijn doel beantwoord.
De prijs - ongeveer f 98, mag
een bezwaar lijken, maar ik be-
schouw het een waardevolle inves-
tering voor een goede introduetie.
H. J. G. L. Aalders
GEO-GRAFIEK. Handleiding bij
programma's voor computer-gra-
fische representatie van ruimte-
lijke data. J. A.A. M. Kok,
J. Kraak en H. Willemsen. Geogra-
fisch Instituut van de Rijksuniver-
siteit Groningen/Rekencentrum
RÜG. September 1982. 90 pp.
vele figuren en overzichten.
Deze publikatie van het Geografisch
Instituut in Groningen is een all-in
handleiding voor het grafisch wer
ken op de Computer van het univer-
sitaire rekencentrum. Men heeft
zieh niet beperkt tot de beschrij-
ving van het maken van kaarten;
ook de produktie van grafieken is
opgenomen. Daarbij wordt een ge-
detailleerde beschrijving gegeven
van de bediening van allerlei appa-
ratuur, zoals de digitizer en de
grafische terminal. Heel aardig
van deze handleiding is hoofdstuk
1een uitgebreide behandeling van
het nut, de voor- en nadelen van
computergrafiek. Het is vooral dit
deel, dat zieh van overeenkomstige
Produkten van andere instellingen
onderScheidt. Maar al te vaak ont
breekt voor de gebruiker van auto
matische karteerprogramma's een
redelijke afweging vooraf. Heel
duidelijk wordt gesteld, dat de
Produkten bedoeld zijn als onder
zoek shulpmiddel voor geografen
en pianologen. Men wil niet nääst
de gewone kartografie gaan staan.
Niettemin had naar mijn idee in dit
62
KT 1983. IX. 3
