Herziening van de kaart op de
schaal 1:25.000
dan gaat de topograaf de gebieden waar belangrijke
veranderingen geconstateerd zijn op de nieuwe lucht-
foto's stereoscopisch interpreteren.
In het terrein worden dan vervolgens
- de geihterpreteerde gebieden waar nodig aangevuld;
- alle wegen verkend volgens de nieuwe thans gelden
de wegenclassificatie;
- waar nodig terreindetails toegevoegd welke bij de
voorbereiding niet zijn herkend;
- de veranderingen in het bodemgebruik in de niet
gewijzigde gebieden, voorzover zichtbaar vanaf de
wegen, aangetekend;
- de bijzondere gebouwen zoals gemeentehuizen, post-
kantoren, politiebureau's, gemalen, hoogbouw en
dergelijke, nagelopen;
- de toponymische gegevens gecontroleerd evenals
- de gemeentegrenzen.
Op de bestaande basisgravure op de schaal 1:12. 500
wordt daarna al datgene afgedekt dat niet op de nieuwe
kaart in ongewijzigde vorm kan worden gehandhaafd.
Van deze afgedekte basisgravure wordt dan vervolgens
een diapositieffilm vervaardigd. Door de landmeet-
kundige afdeling wordt na paspuntsbepaling in het
terrein, aerotriangulatie en blokvereffening door mid-
del van ontschranking, orthofotoprojektie en stereo-
kaartering een nieuwe gids op stabilene op de schaal
1:12. 500 samengesteld. Is deze gereed dan brengt de
kopiTst hierop een positieve kopieerlaag aan.
Het diapositief van de ongewijzigde topografie wordt
hierop belicht waarna ontwikkeling volgt. Uiteraard
wordt de diapositieffilm zeer nauwkeurig ingepast.
De zacht gebleven delen van de kopieerlaag, dus de
delen welke bedekt waren door de zwarte lijnen van de
diapositieffilm, worden door de ontwikkelaar opgelost,
terwijl de delen welke wel door het licht getroffen zijn
hard en ondoordringbaar zijn geworden. Het doorets-
middel, dat vervolgens snel wordt opgebracht kan nu
in de 'open' ontwikkelde lijnen het stabilene bereiken
en daarin de graveerlaag oplossen. Aldus kan het on
gewijzigde beeld door chemische gravure worden
overgebracht. De etsing wordt door de kopiTst zeer
nauwkeurig gevolgd en zodra nodig tot staan gebracht
om de lijnbreedte niet te groot te laten worden. De
harde delen van de kopieerlaag worden daarna los-
geweekt en weggespoeld. Het nieuwe gidsbeeld met
daarin de doorgeötste 'oude ongewijzigde' topografie
wordt vervolgens aan de kartograaf aangeboden, die
met de door de topograaf van aantekeningen voorziene
luchtfoto's op de schaal 1:10. 000 in de nieuwe topo
grafie direct in kontakt met de doorge'ötste oude topo
grafie kan graveren. Aansluitingsproblemen kunnen
dus daarna niet meer optreden.
Na controle door de topograaf maakt deze nog een
kleurmodel en een namenmodel. Dan is het mogelijk
de nieuwe kaart 1:10. 000 door fotografische vergro-
ting van de basiskaart 1:12. 500 naar de schaal
1:10. 000, en na het aanbrengen van enkele namen, de
coördinaat getallen längs de randen en de legenda,
spoedig aan te bieden aan de drukkerij alwaar deze
kaart in grijs in offset wordt gedrukt.
Soms is het noodzakelijk, bijvoorbeeld in verband met
het laat ter beschikking komen van de nieuwe lucht
foto's, om de herzieningsmethode nog wat te versnel-
len, namelijk door niet de gids voor de nieuwe basis
kaart geheel samen te stellen uit nieuwe ontschrankte
beeiden, orthofoto's en stereokaartering doch alleen
uit de nieuwe grondslagbeelden van de allernoodzake-
lijkst te herziene gedeelten. Op deze manier kan de
gids van de nieuwe basiskaart eerder ter beschikking
komen. Het nadeel is uiteraard dat kleine veranderin
gen in die gedeelten van de kaart waar geen nieuwe
fotobeeiden op de gids zijn afgebeeld iets minder
nauwkeurig kunnen worden gekaarteerd.
De herzieningsmethode van de basiskaart levert in
vergelijking met het geheel nieuw graveren ervan een
arbeidsbesparing op van ongeveer 50%.
Opgemerkt dient echter te worden dat het dooretsen
van de onveranderde lijnen in de nieuwe gids van de
basiskaart niet onbeperkt kan worden voortgezet. Bij
een volgende herziening moet nauwkeurig worden na-
gegaan of dooretsing van onveranderde delen opnieuw
mogelijk is, gezien de lijnkwaliteit.
Terreinverkenning
Ook in de werkzaamheden van de topografen is een
wijziging gebracht en wel in die zin dat meer nadruk
is gelegd op de voorbereiding op het bureau van een te
bewerken blad.
De interpretatie van de fotobeeiden vöör de verkenning
in het terrein krijgt thans meer aandacht, waardoor
de tijd die nodig is in het terrein kan worden terugge-
bracht.
In het volgende Schema zijn de benodigde werkdagen
per blad van 62j, km oppervlak voor een topograaf
weergegeven:
vroeger nu
Voorbereiding op bureau
Terreinwerk licht blad
Terreinwerk normaal blad
Terreinwerk zwaar blad
Controle op bureau v/d basiskaart
kleurmodel vervaardigen
namenmodel vervaardigen
4
22
37
47
30
12
12
22
37
30
De herziening van de kaartbladen op de schaal
1:25. 000 is sterk verbonden aan die van de basiskaart
op de schaal 1:12. 500. Hoewel de huidige produktie-
methode voor de kaart 1:25. 000 is gewijzigd, waarop
straks wordt teruggekomen, zal voor de volledigheid
van het overzicht van de werkmethoden thans kort de
tot ca. 1980 gevolgde herzieningsmethode voor de
kaart 1:25. 000 worden weergegeven.
Als besloten was een blad 1:25. 000 te herzien werd
daarbij, waar mogelijk ook de doorets-methode toe-
gepast.
Met behulp van de nieuw vervaardigde basiskaart
1:12. 500 maakte men door fotografische verkleining
naar de schaal 1:25. 000 en een montage van twee ba-
siskaarten een nieuwe gids, een zgn. algemeen nega-
tief. Dit beeld werd op stabilene afgebeeld door ge-
bruik van een diazolaag.
Inmiddels waren, onder meer met gegevens reeds
verzameld voor de herziening van de basiskaart, op
de bestaande deelgravures zwart, blauw en rood de
gewijzigde gedeelten afgedekt, waarna diapositieffilms
van deze gedeeltelijk afgedekte deelgravures werden
gemaakt.
Geheel op dezelfde wijze als bij de basiskaart reeds is
beschreven werden vervolgens de ongewijzigde lijnen
28
KT 1983. IX. 4
