wat meer in de richting van jaar ten gevolge van
de teruggelopen activiteit van de Overheid op het ge-
bied van aanleg van nieuwe wegen.
De toeristenkaart komt eigenlijk voort uit de nieuwe
uitvoering van de Rijwielpadkaart, schaal 1:100. 000
die in 1931 verscheen. Tot 1938 versehenen hiervan
drie bladen in die nieuwe uitvoering. Na 1939 maakte
de kartografische afdeling van de ANWB een eigen
basiskaart op schaal 1:50. 000, die verkleind werd tot
1:100. 000. Gedurende de oorlogsjaren werd aan een
geheel nieuwe kleurstelling gewerkt. Na de oorlog
verscheen een totaal vernieuwde kaartserie, waarvan
de oude titel Rijwielpadkaart vervangen werd door de
titel Toeristenkaart. Sindsdien is deze kaartserie,
welke nu uit een dertiental bladen bestaat steeds om
de 2 2| jaar herzien en geleidelijk verder aangepast
aan de wensen van de kaartgebruiker.
Voorbeelden hiervan uit de zeventiger jaren zijn de
aanpassing van het bladformaat en het vouwsysteem
(van 4 flappen voorheen naar het huidige systeem van
2 flappen boven elkaar) het aangeven van fietspaden
längs verharde wegen en dergelijke, dit alles naar
aanleiding van veelvuldige verzoeken van de kaart-
gebruikers.
Het kaartschrift werd in die jaren gemoderniseerd.
Het tot dan gebruikte systeem van kaartsignatuur dat
nogal verouderd geraakt was, werd eveneens verbe-
terd door kaarttekens en Symbolen te vernieuwen. De
actualisering geschiedt op dezelfde wijze als bij de
herziening van de autokaart. De kaartredacteur con-
troleert zelf alle wegen ter plaatse, plus de overige
verkeersinformatie en verifieert de toeristische ge-
gevens en de lokatie van recreatievoorzieningen.
De huidige sprie van de Waterkaart dateert van om-
streeks 1950; de 19 kaartbladen hebben in tegenstel-
ling tot de eerder genoemde kaartseries geen unifor
me kaartschaal. Bij de waterkaarten is het kriterium
voor het bepalen van de kaartschaal, het bereiken van
een zodanige uitsnede, dat het gebied als een eenheid
wordt ervaren. Vaak is de uitsnede ook wel zodanig
gekozen dat zij de watersporter in Staat stelt binnen
het gebied een aantal doorgaande routes te varen.
Voor de zeer druk bezochte watersportgebieden is
gekozen voor een schaal waarop de grote concentratie
van gegevens nog duidelijk en voliedig kan worden
weergegeven. Vooral op de grote, drukke vaarwegen
is een zeer complex systeem van vaarvoorschriften
en vaaraanwijzingen van kracht. Ten behoeve van de
navigatie is op de waterkaarten het volledige scala
aan scheepvaartlichten, tonnen, boeien, drijfbakens,
steenbakens, rik- en kribbakens, vaargeulmarkering
en j achtbebakening opgenomen. Een recente ontwikke-
ling is de overgang van het huidige betonningssysteem
in Nederland naar een nieuw in te voeren uniform
Europees systeem voor vaarwegmarkering op binnen-
wateren. Reeds enige jaren wordt er voor de vaarweg
markering op groot vaarwater een uniform betonnings-
systeem gebruikt, het zgn. IALA-systeem. Om een
aansluiting te verkrijgen tussen dit IALA-systeem
enerzijds en een uniform Europees systeem voor het
binnenwater anderzijds is een systeem ontworpen ge-
titeld 'Signilisation des Voies de Navigation Interieure'
ofwel SIGNI. In de periode van 1 maart tot eind mei
1983 zal dit SIGNI-systeem op de Nederlandse binnen-
wateren zijn ingevoerd. Dit betekent dat na de maand
mei die schilderachtige rood-wit-blauwe bolbakens
voorgoed längs de rivieren uit ons landschap verdwe-
nen zullen zijn. Alle zwarte spitse tonnen en bakens
worden groen, de linker- en rechter rivieroevers
zullen steeds meer door groene en rode rivierlichten
gemarkeerd worden.
Het gevolg is dat in juni alle waterkaarten waarop be-
tonning voorkomt geen waarde meer hebben.
De waterkartografen zagen zieh plotseling voor de
vrijwel onmogelijke opgave geplaatst alle ANWB-
waterkaarten te herzien. Zij kozen voor een gefaseer-
de vervanging. Tijdens de Hiswa versehenen drie
nieuwe waterkaarten, t. w. Friese Meren, Grote Ri
vieren westblad en Grevelingenmeer, waarop de
nieuwe SIGNI-betonning voorkomt. In mei en juni ver
sehenen de volgende 9 waterkaarten. Dan blijft er nog
een aantal kaarten over die in een later Stadium ver
vangen kunnen worden, omdat ze veelal overlapt wor
den door kaarten waarop de SIGNI-betonning al is aan-
gegeven öf omdat er geen of bijna geen betonning op
voorkomt. Dit is een extreem voorbeeld van een door
de omstandigheden plotseling veroorzaakte noodzaak
tot actualisering van kaarten. Normaliter gaat dit
anders; de herzieningscyclus van waterkaarten is 2
3 jaar; voor de bijhouding zijn twee waterkartografen
verantwoordelijk. Geruime tijd voordat een kaartblad
herdrukt moet worden, wordt reeds contact opgeno
men met de diverse beheersinstanties in het betrok-
ken gebied. Regelmatige contacten worden onderhou-
den met de regionale direkties van Rijkswaterstaat,
Provinciale Waterstaat, Waterschappen, Polder-
schappen, plassenschappen, gemeenten, loodsdiensten
en betonningsdiensten. Intern bestaat er voortdurend
een intensief contact met de afdelingen Watertoeris-
tische Informatie en Waterrecreatie. Bovendien wordt
het gebied opnieuw verkend door de waterkartograaf.
Een groot bijkomend voordeel van de persoonlijke
verkenning is het kontakt dat hierdoor ontstaat met
lokale deskundigen als riviermeesters, havenmees-
ters, pontbazen, sluismeesters, brugwachters en de
mensen van de rijkspolitie te water. AI deze mensen
kennen het gebied als hun broekzak en geven vaak
zeer veel aanvullende informatie.
Een nieuwe kaart is onze Jubileumkaart die dit jaar
vanaf 1 februari als jubileumgeschenk door de ANWB
aan zijn leden wordt aangeboden. Het idee om deze
kaart te maken is ontstaan in 1978, toen men zieh
intern ging beraden wat de ANWB haar leden als jubi
leumgeschenk kon aanbieden ter gelegenheid van het
100-jarig bestaan in 1983.
De keuze viel op een wegenkaart, schaal 1:500. 000.
De gedachte een wegenkaart van all^ön Nederland te
maken werd al snel losgelaten. Uitgaande van de er-
varing dat er inmiddels een tendens was ontstaan dat
de mensen het wat minder ver van huis gingen zoeken,
werd er uiteindelijk gekozen voor een kaart van de
Benelux en aangrenzende gebieden met een deel van
Engeland waarop dan ook de veerbootverbindingen
konden worden aangegeven.
Het resultaat geeft naar mijn mening een schitterende
kaart te zien, die qua inhoud, uitsnede, schaal en for-
maat uitstekend geschikt is om tochten op dagafstand
in de om ringende gebieden uit te stippelen of gebruikt
kan worden tijdens körte buitenlandse vakanties dicht-
bij, zoals in het gebied van de Zuidoostelijke hoek van
Engeland, dat via ään van de verschillende veerdien-
sten toch snel vanaf het vasteland bereikbaar is.
KT 1983. IX. 4
39
