Een nieuwe vorm van snelle produkten van
thematische opdrukken op basiskaarten
J. Meijer
Wie tijdens het 25-jarig jubileum van de NVK gel et
heeft op de inzenders voor de tentoonstelling Opmer-
kelijke Kaarten zal de afdeling Kartografie van Ge-
meentewerken Rotterdam gemist hebben. Daar kunnen
enkele redenen voor worden aangegeven.
Edn daarvan is gelegen in het feit dat er volgend jaar
in Rotterdam 100 jaar ambtelijke stedelijke kartogra
fie bedreven zal zijn. In het kader daarvan hopen wij
onder andere een uitgebreide tentoonstelling met alle
kartografische aspekten van verleden en heden te
presenteren. Een andere reden is dat er eerst op dit
moment bij de afdeling Kartografie enige Projekten
onderhanden zijn waarop het etiket opmerkelijk geplakt
zou kunnen worden. Maar bovenal telt de invulling van
het woord opmerkelijk. Wanneer mag of kan een kaart
als opmerkelijk gekwalificeerd worden? Wat voor de
ddn opmerkelijk is, kan voor de ander gewoon of
routinematig zijn, of omgekeerd. Is het omdat de
kaart vreemd van kleurstelling is, of anders gevou-
wen is dan normaal? In het volgende zal hierop wor
den ingegaan.
Het begrip kaart
Het begrip kaart is vanuit drie gezichtspunten te be-
naderen, namelijk als eommunicatiemiddel, stoffelijk
produkt en produktiemiddel.
Bij de term eommunicatiemiddel moet worden gedacht
aan de inhoud van de kaart en de wijze waarop deze
gepresenteerd wordt. Het stoffelijk produkt geeft de
aard weer van het materiaal waarvan of waarop de
kaart gemaakt is. Als produktiemiddel fungeert de
kaart als doel van een arbeidsproces of werktechniek.
Naast deze drie kwalitatieve benaderingen van het
begrip kaart is er ook nog een kwantitatieve benade-
ring: de oplage die kan vari'eren van ddn tot vele mil-
joenen exemplaren.
De kaart als eommunicatiemiddel kan opmerkelijk
zijn in:
- inhoudelijke samenstelling;
- vormgeving en Symbolen;
- kleurstelling;
- thema (o. a. wegenclassificatie);
- funktie (bijvoorbeeld ten behoeve van beheer wegen-
onderhoud).
e. d.
De kaart als stoffelijk produkt kan opmerkelijk zijn in:
- beelddrager (papier, film, pvc, enz.
- verschijningsvorm (piano, in atlas, enz.);
- toepassingssysteem (overlay, beeldprojektie, enz.
- funktioneel gebruik (maandelijkse vergelijking, enz.);
e. d.
De kaart als produktiemiddel kan opmerkelijk zijn in:
- gebruik van materiaal;
- gebruik van apparatuur;
- toe te passen werkproces (systematiek, enz.
- behandeling van bronmateriaal;
- arbeidsvorm (teamwerk, individueel)
e. d.
De meeste manieren waarop kaarten opmerkelijk kun
nen zijn, kunnen worden duidelijk gemaakt door ze ten-
toon te stellen. Moeilijker is dat bij kaarten die zelf
niet opmerkelijk aandoen, maar waarvan de produktie-
wijze wel bijzonder is. Deze bijdrage kan daarom tot
de inzending van de tentoonstelling van Opmerkelijke
Kaarten worden beschouwd, uiteraard buiten mede-
d inging.
De p r ob 1 e em ste 11 i ng
Ruim twee jaar geleden kreeg de afdeling Kartografie
het verzoek van de Coördinatie Commissie van Werken
op Straat (afgekort Cocowas), ondersteuning te verle-
nen bij de voortgangsbegeleiding en rapportage van
onderhoudswerken aan wegen op körte termijn. Dit zou
moeten gebeuren in de vorm van het visueel presente
ren van gegevens op kaarten op een voor iedere be-
trokkene leesbare en zeer snel te interpreteren wijze.
De doelstelling van de zgn. Cocowas-kaarten kan als
volgt worden samengevat:
- voortgangsbegeleiding;
- körte termijn planning voor onderhoud;
- signaleren van de stand van voortgang;
- bijsturing van de onderhoudsplanning;
- kostenbeheersing.
De Cocowas-kaarten zijn opmerkelijk; niet zozeer in
hun voorkomen als wel in andere aspekten:
als produktiemiddel in - toegepaste werkmethode
- personeelsinzet
als stoffelijk produkt in - funetioneel gebruik
als eommunicatiemiddel in - begeleiding en bijsturing
van onderhoudsplanning
De vraag zoals door Cocowas gesteld, moest binnen
twee maanden door de afdeling Kartografie beantwoord
zijn. De invulling hiervan moest door de beheerafde-
ling Wegen en Ondergrond geaeeepteerd worden, om
zodoende in de maand na de vraagstelling de eerste
kaarten te kunnen leveren. Vervolgens wilde men ge-
durende ddn jaar een proef nemen met de bruikbaar-
heid van deze signaleringsprocedure. Indien geduren-
de die periode de bruikbaarheid aangetoond kon worden
zou een definitieve continuering volgen en zou mogelijk
ook toepassing gezocht worden voor de onderhouds-
KT 1983. IX. 4
41
