Grafische Vakken, terwijl voor CAC een samenwer-
kingsverband met de Rijksuniversiteit Utrecht in het
verschiet ligt.
Academisch niveau
De kartografische opleiding op een academisch niveau
weerspiegelt de traditionele kloof in de kartografie tus-
sen topografische en thematische kartografie. Als regel
bieden geografische faculteiten een post-kandidaats
specialisatie in de kartografie - met nadruk op thema
tische kartografie, terwijl geodetische afdelingen
hetzelfde doen met betrekking tot topografische kaar-
teringen en verwante technieken. In diverse landen
zoals China en de Sovjetunie is de opleiding van staf-
leden voor overheidskaarteringsinstanties zelfs toe-
vertrouwd aan speciale instituten, terwijl de vorming
van de zgn. wetenschappelijke kartografen in handen
is van geografische faculteiten. Deze taakverdeling
strookt niet met het beeld dat onze generatie zieh
vormt van de ideaal-kartograaf die met een basisken-
nis van geografie, Computerkunde en statistiek en
ingevoerd in de grafische beeldvorming en kaart-
produktie, inzetbaar is in topografische zowel als
thematische kartografie. Bij het overzien van karto-
grafieopleidingen op academisch niveau kan men in
binnen- en buitenland een streven constateren dat
ideaal te benaderen. Ook aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht is dit het geval waar het specialisatieprogram-
ma in de kartografie op basis van een kandidaatsexa-
men in de fysische of sociale geografie in de laatste
10-15 jaar aanzienlijk is uitgebreid en verstevigd. In
totaal zijn daar thans circa 20 geografen met karto
grafische specialisatie afgestudeerd, die allen een
betrekking hebben gevonden, zij het enkele nog op
tijdelijke basis.
Tegenover de Utrechtse euforie staat de situatie aan
de Technische Hogeschool te Delft waar de kartografie
recentelijk in Status inboette. Binnen het kader van de
vakgroep Toegepaste en Pianologische Geodesie is de
sedert kort bestaande leerstoel Kartografie - aanvan-
kelijk teruggebracht tot een extra-ordinariaat, de
advertentietekst hiervoor was al gereed - ten offer
gevallen aan de bezuiniging. Het vak is thans onder-
gebracht bij de leerstoel Vastgoedsystemen. Dit bete-
kent dat de in de jaren '70 ingestelde kartografische
specialisatie in de ingenieursstudie -tot dusver
studeerde ddn geodetisch ingenieur in deze studie-
richting af- een gevoelig verlies leed, immers hoe
lovenswaardig het voomemen ook is van de Delftse
vakgenoten om de opleidings- en onderzoeksprogram-
ma's in de kartografie onverkort op peil te houden,
elke academische Studie niet geruggesteund door de
autoriteit van een vakhoogleraar is gedoemd te ver-
schralen.
Terwijl de NVK zieh vrij en onvervaard heeft ingezet
voor de beroepsopleidingen op MTS- en HTS-niveau
heeft zij zieh nog nauwelijks beziggehouden met de
positie van de kartografie in het academisch onderwijs
ofschoon daartoe statutair zeker gelegenheid bestaat.
Zo had een protest tegen de afschaffing van de leer
stoel iii de kartografie aan de TH te Delft wel op haar
weg gelegen. Recentelijk heeft het bestuur echter het
streven van de Vakgroep Kartografie aan de Rijks
universiteit Utrecht tot instelling van een tweede fase
beroepsopleiding krachtig ondersteund, een gebaar
dat wij als een indicatie van een toenemende betrok-
kenheid bij het academisch gebeuren kunnen inter-
preteren.
Deze reportage zou niet volledig zijn indien geen mel-
ding werd gemaakt van de toenemende activiteit van
kaartbeheerders en documentalisten overal ter wereld
en van hun toenadering tot de kartografenwereld. In Ne-
derland leidde dit in 1976 tot de oprichting van de NVK-
Werkgroep Kaartbeheer, die een werkzaam aandeel
had in het jongste succes op het gebied van kartogra-
fie-onderwijs in Nederland. Met ingang van de cursus
1982-83 werd namelijk na overleg tussen de Rijks-
archiefschool en de Tiele-academie, beide te Den
Haag, aan laatstgenoemde instelling bij gezamenlijk
besluit van de Ministeries van Onderwijs en Weten-
schappen en CRM, met medewerking van de Vakgroep
Kartografie van de Rijksuniversiteit te Utrecht, een
specialisatie Kaart- en Atlasbeheer ingevoerd.
Met het tot stand komen van de kartografiespecialisa-
tie op HTS-niveau was binnen 25 jaar het gehele op
leiding ssysteem voor de kartografie, integraal voor
drie niveaus, verwezenlijkt, een opmerkelijk succes,
waarvan de initiatiefnemers-oprichters niet hebben
kunnen dromen. Ter afronding van dit resultaat werd
in 1980 door de genoemde werkgroep een brochure
'Opleidingsmogelijkheden voor de kartografie in
Nederland' samengesteld welke in een oplage van
2000 exemplaren aan MAVO/HAVO en VWO-school-
dekanen werd gestuurd. In 1981 volgde reeds een
tweede druk.
Het educatieve d i en s tenp akk e t
In mijn rede ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan
heb ik uitvoerig stilgestaan bij het educatieve diensten-
Fig.4 Aktiviteiten KS/NVK 1958-1983
kartografendagen
ledenvergaderingen
studiedagen
zomercursussen
KT 1983. IX. 4
57
