taat, öf te laat. Wij hebben dit soort Problemen verme-
den door onze eigen verkenningsdienst in te schakelen,
welke dienst (twee man in 66n auto) gegevens heeft ver-
zameld in Duitsland (2 series van 3 dagen achtereen),
in BelgiS (1 serie van 3 dagen), in Frankrijk (2 series
van 3 dagen) en in Engeland (1 serie van 5 dagen en
1 serie van 4 dagen).
In Engeland werd veel aandacht besteed aan de soort
wegen (doorgaand, lokaal) en hun bewegwijzering, om-
dat het systeem van wegenclassificatie op Engelse
kaarten nogal afwijkt van hetgeen bij ons gebruikelijk
is.
Deze verkenningen zijn uitgevoerd in de loop van 1979.
Nadat van de kaart in 1981 een eerste proef was getrok-
ken werd in dat jaar een naverkenning gehouden in de
genoemde landen ter oplossing van de in de produktie-
tijd ontstane vraagpunten. In Nederland was verkenning
niet noodzakelijk in verband met het feit, dat wij toch
al voor elke herziening van onze toeristenkaarten ge-
detailleerde verkenningen houden. Vanwege de grote
oplage van de Jubileumkaart (1. 500. 000bedroegen
de verkenningskosten slechts enkele centen per kaart.
Nadat de kaartgegevens waren verzameld, gerubri-
ceerd en verwerkt, kon de redactie van de kaart wor
den voltooid.
De Tekenkamer kreeg eind 1979 de beschikking Over de
redactiemodellen en kon toen met de technische ver-
werking beginnen. Er werden een stroomdiagram en
een networkplanning opgesteld, aan de hand waarvan
alle te verrichten werkzaamheden gepland konden wor
den, ook ten aanzien van zowel het te gebruiken mate-
riaal als het aantal benodigde uren. Allereerst werden
gidsen op 5 vellen Stabilene aangebracht. Daarop werd
de topografie en de hydrografie in gedeelten gegra-
veerd. Het reeds gegraveerde werd telkens in een
eigen kleur op de volgende nog te verwerken gravures
aangebracht. Hierdoor was het mogelijk tussentijds
peelcoats te maken ten behoeve van de kleurmallen.
Doordat van begin af aan alles in register was gebracht
konden alle gravures, tussen-copieön en peelcoats
achteraf in elkaar gecontact worden, waardoor een effi-
ciente werkwijze mogelijk was. Na het gereedkomen
van de topografie en hydrografie werden twee kleur-
proeven (Ohicolor) gemaakt. De een werd gebruikt
als correctieproef, de ander werd in stukken ter groot-
te van een (gevouwen) flap geknipt en tot 150% uitver-
groot. Dit diende als basis voor de met de hand ge-
schreven schrift- en tekensmodellen. Hiema werden
deze weer naar het oorspronkelijke formaat terug ver-
kleind en als gids gebruikt onder een basisfilm van in-
middels naar positief gebrachte gravures, zodat de
montage van schrift en tekens kon aanvangen. Intussen
werden mallen op snijfilm vervaardigd voor o. a. de
bebouwing, bos en grensbiezen. Na gereedkomen van
de teksten en tekens werd een tweede correctieproef
gemaakt in combinatie met de topografie en hydrogra
fie.
Alle correcties werden uitgevoerd op de originele gra
vures, stripfilms en tekst- en tekenfilms. Pas hiema
werden zij in elkaar gecontact tot 10 rechtlezende mat-
films, waarop met pen en inkt de nog op het laatste
moment verkregen informatie kon worden verwerkt.
Hiervan werden tenslotte 6 spiegelbeeldige plaatastra-
lons vervaardigd. Alle fotografische en reprografische
handelingen met uitzondering van de 6 plaatastralons
werden in eigen huis uitgevoerd.
Aanvankelijk was het de bedoeling om de achterzijde
van de kaart te voorzien van een reproduktie van de
eerste ANWB-kaart van Nederland van de hand van de
toenmalige voorzitter Bingham (1884). Maar aangezien
het plaatsnamenregister zoveel ruimte innam (7269
namen!) kon dit idee geen doorgang vinden.
Het aantal aan de Jubileumkaart bestede uren bedraagt
voor de afdeling Kartografie ca. 2600 en voor de
Tekenkamer ca. 2700.
De kaart is tenslotte in 1982 gedrukt bij Meijer Wor-
merveer b. v. op 80 grams houtvrij map paper in 4
porties van elk 300. 000 exemplaren; in 1983 is nog
een 300. 000-tal exemplaren bijgedrukt bij Nijgh-offset
te Rijswijk.
De afwerking geschiedde te Veldhoven bij de firma
Oo sterbosch.
Noot
M. A. G. Bos is werkzaam als chef Kartografie bij de
ANWB.
AGENDA
9 maart 1984. Reproduktiedag.
Onderwerp: Fotokaarten. Inlich-
tingen: Werkgroep kartografi-
sche reproduktietechnieken.
30 maart 1984. Algemene Leden-
vergadering. Plaats: TH Delft.
16-19 april 1984. Zomercursus.
Onderwerp: Luchtfoto-interpre-
tatie. Plaats: Soesterberg.
22-25 mei 1984. Studiedagen.
Onderwerp: Kaartgebruik.
Plaats: Rolduc.
22 oktober-2 november 1984.
Zomercursus. Onderwerp: Re
produktietechnieken.
6 november 1984. Kartografendag.
Onderwerp: Stadskartografie.
Nadere inlichtingen kunnen worden
verkregen bij de sekretaris van de
NVK, J. Russchen, Postbus 58,
9700 MB Groningen, tel. 050-
226556.
Door de sekretaris kunt u eveneens
gemformeerd worden over tentoon-
stellingspanelen, een 24x36 diapro-
jektor met scherm en een epidia-
scoop die de NVK thans in haar be-
zit heeft. Werkgroepen die studie
dagen of andere bijeenkomsten orga-
niseren kunnen dit materiaal van de
NVK lenen.
KT 1983. IX. 5
31
