Geautomatiseerde grafische weergave van
gemeentelijke informatie
M.J. Kraak
Bij de Stichting Studiecentrum voor Vastgoed Informa
tie (SSVI) loopt een projekt 'Digitale topografie 2e
fase'. Dit projekt is een vervolgonderzoek op een af-
geronde voorstudie naar de toepassing van digitale
topografische gegevensbestanden voor gemeenten.
Een van de drie deelonderzoeksprojektgroepen van
het projekt, 'Techniek en Toepassing van Ruimtelijke
gegevensstrukturen' (TTR), houdt zieh bezig met on-
derzoek naar de praktische opbouw en het gebruik van
ruimtelijke gegevensstrukturen en de geautomatiseer
de weergave van informatie. Het doel van de projekt-
groep TTR is het onderzoeken van de mogelijkheden
om längs geautomatiseerde weg met behulp van ruim
telijke gegevensstrukturen vragen op het terrein van
de gemeentelijke planning en beleid te beantwoorden.
De antwoorden moeten in een grafische vorm gepre-
senteerd worden.
Dit artikel rieht zieh op de kartografische komponent
van het onderzoek, namelijk de geautomatiseerde
grafische presentatie van informatie. Deze informatie
bestaat uit door de gemeenten verzamelde en geprodu-
ceerde gegevens betreffende diverse aspekten van het
gemeentelijke gebeuren. Na de bewerking van deze
gegevens op de gemeentelijke afdelingen moet het
resultaat gepresenteerd worden aan de belanghebben-
de. Deze overdracht van informatie kan gebeuren in
de vorm van onder andere een stuk tekst, een tabel
of een kaart.
In dit deelonderzoek heeft men zieh beperkt tot het
informatiemedium kaart. In het kader daarvan zijn
bepaalde administratieve gegevens van een drietal
gemeenten met het stratenplan van de betreffende ge-
meente samengevoegd tot een digitaal bestand. Met
dit bestand zijn een aantal proeven uitgevoerd, waar-
mee men de theoretische onderzoeksgedachten aan de
praktijk wilde toetsen. De gebruikte administratieve
gegevens zijn enerzijds afkomstig van bestaande,
maar tot nu toe handmatig vervaardigde kaarten, met
als doel het gemak en de efficientie aan te tonen van
de geautomatiseerde kaartvervaardiging. Anderzijds
betreft het gegevens die tot nu toe slechts in tabelvorm
zijn versehenen.
De drie gemeenten Apeldoorn, Den Haag en Deurne
verstrekten gegevens Over de volgende onderwerpen:
Apeldoorn - voetgangerstelling
- woningvoorraden
- scholenplanning
Den Haag - koppeling bedrijfs- en vastgoedregister
- parkeerplaatsen vraag en aanbod
- verzorgingstehuizen
Deurne - kiesdistrikten
- groenvoorzieningen
Met deze gegevens zijn een aantal proeven uitgevoerd,
met als resultaat een 20-tal thematische kaarten
(SSVI, 1984). In dit artikel zullen met name de resul-
taten van de Apeldoomse proeven aandacht krijgen.
Struktuur van het digitale bestand
Het digitale bestand waaruit de grafische Produkten
worden vervaardigd bestaat uit twee delen. Het eerste
deel is een basisbestand (de topografie) en het tweede
deel is een administratief bestand (thematische infor
matie geleverd door de gemeenten). Door de manier
waarop het digitale bestand is georganiseerd is er
sprake van een ruimtelijk informatiesysteem.
Het basisbestand is opgebouwd uit lijnsegmenten, en
wel zo dat er sprake is van een ruimtelijke gegevens-
struktuur (Van Lamsweerde, 1980). Kenmerken van
deze struktuur zijn dat bij het uitvoeren van manipula-
ties met het bestand (bijvoorbeeld selektie, aggregatie
en koppeling van gegevens) de topologische relaties
binnen het bestand bewaard blijven. Daardoor bestaat
onder andere de mogelijkheid om längs eenvoudige
weg andere bestanden (bijvoorbeeld administratieve
bestanden) aan het basisbestand te koppelen.
De aard van een ruimtelijke gegevens struktuur wordt
bepaald door de elementen waaruit een dergelijke
struktuur is opgebouwd. Mogelijk is de opbouw uit
punten (rasterstruktuur)uit lijnen (lijnsegmenten-
struktuur) of uit vlakken (centroidstruktuur). Er is
gekozen voor een struktuur gebaseerd op lijnsegmen
ten, omdat deze struktuur het beste aansluit bij de
behoeften van de gemeenten. Deze verzamelen name
lijk het overgrote deel van hun gegevens op adres-
niveau.
Voor de beschrijving van het stratenplan van een ge-
meente (de topografie) wordt in het basisbestand voor
elk straatstuk dön lijnsegment gebruikt. In het bestand
wordt dit segment vastgelegd door vier codes
(figuur 1):
- geo code (knooppunt 'van' en 'naar');
- metrische code (de benoeming van het straatstuk
door bijvoorbeeld een straatnaam, straatcode met
eventueel toevoeging van huisnummers);
- attributen code (bijvoorbeeld een code voor de
typering van het straatstuk of een code voor de
administratieve gebiedsindeling).
18
KT 1984. X. 1
