expedities tussen 1903 en 1913 wer
den toegepast en hij behandelt uit-
voerig de landmeetkundige Proble
men, die moesten worden opgelost
toen in het kader van de luchtkarte-
ringen moderne topografische
kaarten konden worden gemaakt.
Het vastleggen van de landmeetkun
dige basis voor kaarten van een
ontoegankelijk gebied als het Suri-
naamse binnenland levert immers
speciale moellijkheden op. De
'vaste punten' waaraan het kaart-
werk moet worden 'opgehangen'
konden afgezien van de bewoonde
kustvlakte niet door middel van
waterpassages met elkaar worden
verbonden. Toen op grond van de
in 1947 en 1948 opgenomen lucht-
foto's (door K. L. M. -Aerocarto)
de noordelijke helft van Suriname
in kaart werd gebracht werd dan
ook (evenals met de meeste
voorgaande karteringen het geval
was geweest) gebruik gemaakt van
POLYTECHNISCH ZAKBOEKJE
40e DRUK
Het Polytechnisch Zakboekje, een
uitgave van Koninklijke PBNA te
Arnhem, verscheen najaar 1983 in
een geheel herziene 40e druk. Het
zakhoekje biedt -in de vorm van
formules, definities en normen -
uitgebreide feitelijke informatie op
vrijwel het gehele terrein van de
techniek.
Met de 40e druk bereikt het Poly
technisch Zakboek, dat in 1928
voor het eerst werd uitgegeven,
een totale oplage van meer dan
een half miljoen exemplaren.
De 40e editie van het Polytechnisch
Zakboekje is geheel herzien, uit-s
gebreid en aangepast aan de huidi-
ge stand der techniek.
In het kader van de herziening zijn
de bestaande hoofdstukken her-
schreven en -waarnodig- uitge-
breid (onder meer 'Milieu' enJKli-
maatregeling') en zijn bovendien
zeven nieuwe hoofdstukken toege-
astronomische waarnemingen: de
ligging van de punten werd door het
meten van sterhoogten ter plaatse
vastgesteld.
Toen later ook de zuidelijke helft
van het land was gefotografeerd en
in kaart moest worden gebracht
werd op de met deze methode ver-
kregen gegevens door middel van
aerotriangulatie voortgebouwd.
Maar de nauwkeurigheid van een en
ander was er toch niet een, die men
in een hedendaagse topografische
kaart graag ziet. En zo werd na
1960 door K. L. M. -Aerocarto een
nieuw landmeetkundig net vastge-
legd, waarbij men van de meest
moderne electronische hulpmtdde-
len gebruik maakte. Met de 'aero-
dist-methode' bijvoorbeeld is het
mogelijk met behulp van een in een
vliegtuig opge Steide apparatuur de
afstand tussen twee grondstations
te meten. Men vliegt daartoe bij
voorbeeld op een hoogte van 3000 m
tussen de twee stations door (in
elk waarvan een electronische
'responder' is opgesteld). Het ap-
paraat dat zieh in het vliegtuig be-
vindt registreert de afstand naar
de stations aan weerszijden. Op
zeker moment, als het vliegtuig
zieh juist tussen de twee stations
in bevindt wordt voor beide afstan-
den een minimum geregistreerd.
Na verwerking van de vlieghoogte
kan daaruit de afstand tussen de
stations worden berekend. Met de
ze en verwante moderne hulpmid-
delen kon een betrouwbare basis
voor de topografische kaart van
heel Suriname worden verkregen.
Wie een overzicht en ook een in-
zicht in de ontwikkeling van de
kartografie ön van de toepassingen
van de landmeetkunde in Suriname
wenst te verkrijgen vindt in
Wekker' s boek hetgeen hij nodig
heeft.
J. I. S. Zonneveld
voegd: statistiek, regeltechniek,
informatica, bouwfysica, ergono-
mie, energietechniek en gezond-
heidstechniek. Het zakboekje bevat
daarmee 25 hoofdstukken die nage-
noeg het gehele terrein van de
techniek bestrijken.
Het Polytechnisch Zakboekje be-
staat inmiddels meer dan een halve
eeuw. De eerste druk, met een om
vang van 150 pagina's, verscheen
in 1928 in een oplage van 200 exem
plaren. Het zakboekje was toen in
de eerste plaats bedoeld als reper-
torium voor degenen, die bij PBNA
een schriftelijke cursus volgden.
Het zakboekje verkreeg echter een
zodanige populariteit, dat al snel
werd besloten de uitgave ook voor
niet-cursisten verkrijgbaar te ma~
ken.
Het Polytechnisch Zakboekje is
zowel verkrijgbaar bij de boekhan-
del als rechtstreeks bij Koninklijke
PBNA, Postbus 9053, 6800 GS
Arnhem. De prijs bedraagt f 62, 50
(excl. f 3,- verzendkosten).
KT 1984. X. 1
43
