Ontwikkelingen in de zee-kartering
bij de Dienst der Hydrografie
J.G. Ferwerda
Zeekaarten worden in Nederland vervaardigd door de
Hydrografische dienst van de Koninklijke Marine.
Deze dienst publiceert kaarten van het Nederlands
continentaal plat en aangrenzende zeegebieden inclu-
sief het Nauw van Calais en de Engelse en Franse
kust, evenals de zeegebieden nabij de Nederlandse
Antillen.
Van oudsher werden ook zeekaarten van het zeegebied
en de rivieren in Suriname samengesteld. Na de onaf-
hankelijkheid van dat land is de produktie van zee
kaarten (in principe) gewoon doorgegaan.
Naast een aantal aanvullende nautische publikaties
worden diverse andere soorten kaarten vervaardigd.
Een bestseller is de serie van 10 atlasjes 'Hydro
grafische kaart voor kust- en binnenwateren' die
tezamen zo'n 50 kaarten bevatten. In tegenstelling tot
de 'gewone' zeekaarten worden deze 'Hydrografische
kaarten' niet aan de hand van Berichten aan Zeevaren-
den tot op de dag van verkoop gecorrigeerd; jaarlijks,
in maart, verschijnt er echter een geheel up-to-date
editie van (waarbij de oude editie vervalt).
De laatste vier jaar werden gekenmerkt door een
snelle ontwikkeling van de Internationale Zeekaart
(INT-kaart).
Het idee 'Internationale kaart' werd door Nederland
en Frankrijk als eersten formeel geopperd in 1967
(beide landen hadden toen al jaren een onderlinge
overeenkomst voor uitwisseling van Repromat).
Het doel van de INT-kaart is het voorkömen van onno-
dig dubbel werk door diverse landen die kaarten van
buitenlandse zeegebieden willen uitgeven.
Er waren destijds, en er zijn nög vele voorbeelden
van zeegebieden welke gelijktijdig in kaartseries van
meerdere landen voorkomen (Langeraar, 1969) (1):
Indische Oceaan 7 verschillende kaarten;
Toegangen tot Kopenhagen 7 kaarten plus de oor-
spronkelijke Deense kaart;
Zuidelijke Noordzee 9 verschillende kaarten.
Er zijn nog vele andere voorbeelden te noemen.
Een tweede voordeel van INT-kaarten is dat de zee-
man zonder veel moeite buitenlandse kaarten zal kun-
nen gebruiken daar de weergave van essentihle infor-
matie gestandaardiseerd is.
De invoering van de kleinschalige INT-kaart vond
plaats in 1970.
Nu, in 1984, is een groot aantal van de destijds over-
eengekomen 79 kleinschalige kaarten (alle wereld-
zeeön omspannend) voltooid.
Ondertussen werden 'specificaties' voor middel- en
grootschalige kaarten voorbereid.
De 'North Sea Hydrographie Commission' vormde een
'North Sea International Chart Committee' dat aan-
vankelijk kaarteringsregels opstelde voor alleen het
Noordzeegebied. Op den duur echter werden alle as-
pecten voor Internationale Kaartering wereldwijd
onder de loep genomen. En na bestudering door de
Chart Specifications Committee van de Internationale
Hydrografische Organisatie te Monaco en goedkeuring
door alle lidstaten, werden deze kaarteringsregels in
1982 algemeen aangenomen.
Deze gebeurtenis betekende voor Nederland het begin
van het INT-kaarten-tijdperk.
Hoewel de 'Chart Specifications' bijna ieder element
van kaartuiterlijk en -inhoud beschrijven zijn er bij
vele onderdelen toch nog verschillende interpretaties
mogelijk.
Aan de hand van de Specificaties werd in 1981 de
nieuwe 'Verklaring van Tekens en Afkortingen' (Kaart
1) samengesteld (2).
Tegelijk werd de eerste Nederlandse (grootschalige)
INT-kaart voorbereid. Dat was INT-1477 (Ned. num-
mer 1538, Dordtsche Kil, Hollands Diep en Krammer,
Volker ak).
Behalve de te produceren INT-kaarten (nationale kaar
ten welke tevens zijn opgenomen in een Internationaal
overeengekomen kaart-indeling) zal Nederland zijn
nationale kaarten volgens dezelfde regels gaan samen
stellen.
Na INT-1477 werden twee kaarten, schaal 1:20. 000,
voltooid met de havens van Rotterdam tot en met
Europoort. Daarna volgden de havens van Amsterdam
en het IJsselmeer.
Eind 1982 werd kaart INT-1470 (Ned. 1546) voltooid,
haven en rede Den Helder. De aansluitende (nationale)
kaart 1454 werd zo ver mogelijk klaargemaakt teneinde
deze (met gewijzigd betonningssysteem) in 1983 te kun-
nen uitgeven.
De voortgang in de kaartering werd sterk beihvloed en
vertraagd door de invoering (in mei 1983) van het
SIGNI-betonningssysteem in de Nederlandse wateren.
Alle bestaande kaarten schaal 1:50. 000 en groter dien-
den wat betreft betonning en bebakening geheel herzien
te worden. Daarbij moesten de nieuwe kaarten beschik-
baar zijn, al enkele maanden voordat de betonnings-
wijzigingen zouden plaatsvinden; daardoor was het
vaak niet eenvoudig tijdig de nodige gedetailleerde (en
definitieve) gegevens bij elkaar te krijgen.
Toevallig viel deze betonningsve randering samen met
uitgebreide veranderingen aan de zgn. Verkeers-
scheidingsstelsels tussen Noord Hinderbank en de
mond van de Nieuwe Waterweg Cn met de openstelling
van een aanbevolen vaarroute voor 'Zeer Diepstekende
KT 1984. X. 3
33
