overzicht in het gedrang komt of
zelfs geheel verloren gaat (kaart
13, 14 en 15). Bijzonder duidelijke
kaarten blijken de anamorfosen en
die kaarten waarin weinig figura-
tieve Symbolen zijn gebruikt.
De begeleidende tekst illustreert
de uitgesproken visie die de au-
teurs hebben op de internationale
machtsstructuren.
Hen komt alle lof toe dat ze ge-
tracht hebben de ingewikkelde pro-
blematiek die met onze veiligheid
samenhangt in beeld te brengen.
Dat is geen geringe opgave ge-
weest, ook al omdat zij afhankelijk
waren van hun brönnen, die, ge-
zien de aard van het onderwerp,
lang niet altijd volledig of be-
trouwbaar waren.
Ondanks de kartografische tekort-
komingen biedt deze atlas de moge-
lijkheid om inzicht te krijgen in de
gecompl iceerde vraagstukken van
oorlog en vrede. Juist daarom
lijkt deze uitgave van Wolters-
Noordhoff Atlasprodukties bijzon
der geschikt om te dienen als na-
slagwerk of voor gebruik in het
(vredes)onderwij s.
G. van Omme
CLOOSTERMAN, W. J. Repro-
grafie. Amsterdam: Vereniging
van Lichtdrukkers en Reproductie-
fotografen, z. j. Prijs/ 200,-.
Sinds vele jaren verzorgt de Ver
eniging van Lichtdrukkers en Re-
productiefotografen een schrifte
lijke cursus Reprografie. In 1981
werd deze cursus geheel herzien.
Ze is zowel bedoeld voor mensen
die in de praktijk van de reprogra
fie werkzaam zijn als voor hen die
in dat vakgebied een leidinggevende
positie hebben. De cursus, waar-
over straks meer, bestaat uit 20
schriftelijke lessen. Voor iedereen
die wel belang Stelling heeft voor
dit lesmateriaal maar niet de volle-
dige cursus wil volgen is het los-
bladige cursusboek nu voor f 200, -
beschikbaar gesteld.
Het boek bestaat uit twee gedeelten.
In het eerste deel (les 1 t/m 10)
worden fundamentele basisbegrip-
pen behandeld, waarna in het twee-
de deel (les 11 t/m 20) wordt inge-
gaan op de diverse reproduktie-
technieken en -procödds.
Reprografie wordt omschreven als
'het reproduceren respectievelijk
vermenigvuldigen van de gegevens
van bestaande informatiedragers
met behulp van stralingsenergie'.
Uit deze definitie wordt duidelijk
dat er allereerst basiskennis nodig
is over bestaande informatiedra
gers en stralingsenergie. Met
'kennis van originelen' begint het
boek dan ook, onderscheiden naar
de soort drager (papier, polyester
enz.en het soort beeld (lijn, half-
toon enz.Vervolgens worden de
elementaire begrippen behandeld
van scheikunde, energie (met de
nadruk op stralingsenergie: licht)
electriciteit (omzetting in licht,
lichtbronnen) en kleurenleer
(kleurmenging, drukinkten, kleu-
rendruk). Op de wis-, natuur- en
scheikunde wordt, wanneer dat
voor begrip en toepassing van de
reprografie nodig is, diep inge-
gaan.
De daarop volgende lessen zijn
gewijd aan verlichting (belichting
en densiteiten)lenzen en objec-
tieven, kamera's en vergrotings-
apparaten. Wat steeds weer opvalt
is dat naast de grondige theoreti
sche behandeling ook de praktische
uitwerking voor de reprografie
plaatsvindt.
In het tweede gedeelte worden de
verschillende reproduktietechnie-
ken behandeld, achtereenvolgens
de diazotypie, de halogeenzilver-
fotografie, de electrofotografie,
de microverfilming en diverse
andere procödds zoals thermogra-
fie, fotopolymerisatie en polaroid.
In alle gevallen vindt een bespre-
king plaats van de bij een bepaalde
techniek behorende procddds,
apparatuur, materialen, lichtbron
nen en toepassingen.
Het geheel wordt afgesloten met
een hoofdstukje over milieubeheer
(zilverterugwinning en afvalwater-
zuivering) en enkele speciale toe
passingen.
Zoals al eerder opgemerkt is dit
boek duidelijk gericht op de prak
tijk, zonder voorbij te gaan aan
een gedegen theoretische basis.
Juist deze werkwijze maakt het
boek, dat met een groot aantal
technische tekeningen uitstekend
geTllustreerd is, zo waardevol.
Voor de repro-mensen binnen de
kartografie is het boek weihaast
een must, maar ook voor degenen
die op wat meer afstand met repro-
grafisch werk te maken hebben is
het de moeite waard. Met name
denk ik dan aan degenen die het
hele grafische en reprografi-
sche proces moeten kunnen over-
zien en begeleiden. Voor zover mij
bekend is dit het enige 'handboek'
in het Nederlands op reprografisch
gebied, afgezien van de vele boe-
ken die er op het grafische terrein
zijn uitgegeven.
Tenslotte nog enkele gegevens over
de cursus zelf. Deze bestaat uit de
genoemde 20 schriftelijke lessen
en vijf mondelinge. Aan de schrif
telijke lessen is huiswerk verban
den dat wordt gecorrigeerd. De
totale cursusduur is twee jaar; de
aanvang is steeds in januari, ter-
wijl de afsluiting plaatsvindt door
middel van een examen waarna bij
goed resultaat een diploma wordt
uitgereikt.
Het cursusgeld bedraagt f 900, - bij
betaling ineens of f 975, - bij beta-
ling in drie termijnen.
Verdere inlichtingen over deze
cursus en aanmeldingsformulieren
zijn verkrijgbaar bij de Vereniging
van Lichtdrukkers en Reproductie-
fotografen, Koninginneweg 208,
1075 EK Amsterdam (tel. 020-
719983).
A. van Slobbe
56
KT 1984. X. 3
