in Amsterdam. Na een introductie
door de conservator, W. Mörzer
Bruyns, had men twee uur de tijd
om de rijke collectie te bezien.
Daarna gingen de deelnemers van-
uit het museum aan boord van een
rondvaartboot voor een toeht door
de Amsterdamse grachten. Na
ruim een uur werd niet ver van de
Universiteitsbibliotheek aangelegd.
Daar werd een bezoek gebracht aan
de kaartenverzameling en diverse
automatiseringsprojecten. Er was
een kleine tentoonstelling georgani-
seerd, die een kort overzicht gaf
van het bezit aan oude atlassen en
kaarten, voornamelijk betrekking
hebbend op Europa.
Op vrijdag 19 Oktober werd het
buitenmuseum van het Zuiderzee-
museum te Enkhuizen bezocht. Na
een körte inleiding over het ont-
staan van het Zuiderzeemuseum
gaf F. Walberg, adjunct-directeur
van het museum, een inzicht in
hoe de Waghenaer-tentoonstelling
georganiseerd was.
Alvorens de tentoonstelling te be
zichtigen hield E. Jacobs (Rijksuni-
versiteit, Leiden) een inleiding
over het leven en werk van Waghe-
naer.
Reacties van de deelnemers op de
organisatie en de strekking van de
conferentie waren voornamelijk
van positieve aard.
Jan Smits
KARTOGRAFISCHE INFORMATIE
ZOEKEN MET DE COMPUTER
Op donderdag 18 april 1985 zal aan
het Fysisch Geografisch en Bodem-
kundig Laboratorium van de Uni-
versiteit van Amsterdam een the-
madag worden gehouden over het
zoeken van kartografische informa-
tie met de Computer. Het program-
ma voor deze dag werd samenge-
steld onder auspicien van de Werk-
groep Kaartbeheer en in samen-
werking met het Bureau COBIDOC.
's Ochtends worden er lezingen ge
houden die inzicht zullen geven in
het online opvragen van informatie.
Daarna zal 's middags aan de hand
van demonstraties (Pascal, Geo-
archive, Georef, Dialog) het online
zoeken worden getoond.
Het volledige programma voor de
ze dag vindt u als losse bijlage in
dit tijdschrift.
IBN BLIHID
Tijdens het recente ICA-seminar
in Rabat maakte een marokkaanse
collega mij attent op de arabische
dichter-geograaf Ibn Blihid (1893-
1957). Hij ver schatte mij een door
dr. Assad S. Abdo (Riyadh) in het
Engels geschreven artikel over
deze interessante man. Hieraan
wordt het volgende ontleend.
Ibn Blihid werd geboren in Gassiah
een stadje in de Nedjd, 200 km ten
NW van Riyadh waar hij onderwijs
in de Koran ontving en de lagere
school bezocht. Van jongs af aan
geraakte hij betrokken bij de han-
del van dadels en kamelen en gedu-
rende meer dan 40 jaar doorkruis-
te hij in karavaanverband, trek-
kend van oase tot oase, door wa-
di's en over duinen, het Arabisch
schiereiland. Zijn reizen gepaard
aan zijn intellectuele belangstel-
ling bezorgden hem een grote ken-
nis van het land, in het bijzonder
van zijn geboortestreek de Nedjd.
Ibn Blihid's naam werd in eerste
instantie bekend door zijn gedich-
ten waar in hij de stichter van
Saudi-Ar ab iö, koning Ibn Saoed,
bezong en diens veldslagen en
moed beschreef. Pas omstreeks
zijn 50ste levensjaar waagde Ibn
Blihid zieh aan geografische on-
derwerpen. Hij begon met enige
artikejen in een plaatselijke krant
waarin hij de ligging probeerde te
achterhalen van Suq Okaz, een
plaats bij Mekka waar in de pre-
Islamitische periode jaarmarkten
met een culturele inslag werden
gehouden.
In 1951 versehenen de eerste twee
van de vijf delen van zijn grote
werk 'Sahih AI Akhbar' of zoals de
volledige naam in het Nederlands
luidt: 'De wäre vertelling over
hoe ArabiS er in het verleden uit-
zag'. In de eerste twee delen on-
derzocht Ibn Blihid een 700-tal
plaatsnamen genoemd in vroeg-
arabische gedichten. Van elke
naam Steide hij de geografische
gesteldheid vast (stad, wadi, bron
enz.Voorts vermeldde hij de
passages in de literatuur (inclusief
gedichten) waar de betreffende
naam nog meer werd genoemd.
Aan deze gegevens voegde hij
plaatselijke bijzonderheden uit
eigen observatie toe. In de weinige
gevallen dat hij het geografisch ob-
ject niet uit eigen aanschouwing
kende, stuurde hij er anderen op
uit om hem de nodige inlichtingen
te verschaffen.
De laatste 3 delen van 'Sahih AI
Akhbar' bevatten een Studie van de
plaatsnamen die voorkomen in de
boeken van twee bekende arabische
geografen uit het verleden AI Bakri
(lle eeuw) en Yakut (12de eeuw).
Ibn Blihid probeerde vast te stel
len welke van de circa 1300 topo-
nymen, welke door zijn middel-
eeuwse voorgangers werden ge
noemd -overigens zonder plaats-
bepaling - nog in gebruik waren en
welke in de loop der tijden door
nieuwere namen waren vervangen.
Vervolgens bewerkte en annoteer-
de Ibn Blihid het werk van de ara
bische geograaf AI Hamadani uit
de lle eeuw getiteld: 'De beschrij-
ving van het Arabisch schiereiland'
volgens de bewerker het beste boek
voor de Studie van plaatsnamen
van de regio in kwestie.
Ibn Blihid overleed in 1957 tijdens
de voorbereiding van een Studie
over plaatsen in Arabie met dezelf-
de naam doch met afwijkende loca-
tie. Dit werk bleef aldus onvol-
tooid. Samenvattend kan worden
gesteld dat Ibn Blihid meer dan
enig ander tot de Studie van geo
grafische namen in Saudi-Arabie
bijdroeg. Aangenomen mag worden
dat moderne kaar teer der s van het
land dikwijls bij hem te rade zul
len gaan.
F. J. Ormeling sr.
RECTIFICATIE
Artikel 'Bouwwerken en Steden
op oude kaarten' in KT 1984-X-4
p. 46-53.
Een rechtzetting aangaande boven-
genoemd artikel, dat op mijn
naam is gesteld, is op zijn plaats.
Dit artikel is niet zö algeheel van
mijn hand als de lay-out sugge-
reerde en tegelijk is het aandeel
van prof. dr. C. Koeman niet zo
bescheiden. Het betrof een verta-
ling en bewerking (tevens verkor-
ting) van een artikel dat door
prof. Koeman in 1980 geschreven
is en in de Wolfenbütteler For
schungen, Band 7, verscheen;
mijn aandeel was een zeer verre-
gaande redaktionele ingreep.
De juiste onderschriften van fi-
guur 6 en 7 moeten luiden:
Fig. 6. Plattegrond van de stad
Fan-Yang, waarop rechts-
onder de wijk met rege-
ringsgebouwen. 140-190 n. C.
Fig. 7. Plattegrond van Imola
door Leonardo da Vinci.
1498 (met toestemming
van HM de Koningin Eli
zabeth II Royal Library
Windsor).
M. Kok
10
KT 1985. XI. 1
